Vi phạm trong thời gian thử thách sẽ bị bắt lại
VKSND Cấp cao tại Hà Nội đã quyết định, kháng nghị đối với quyết định giảm thời hạn chấp hành án phạt tù số 587/QĐ-TA ngày 29/4/2020 và quyết định giảm thời hạn chấp hành án phạt tù số 80/QĐ-TA ngày 4/2/2021 của Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Ninh đối với phạm nhân Phan Sào Nam .
VKSND Cấp cao tại Hà Nội đề nghị Tòa án nhân dân Cấp cao tại Hà Nội xét xử theo thủ tục giám đốc thẩm: Hủy 2 quyết định số 587 và 80 của Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Ninh theo đúng quy định của pháp luật.
Trao đổi với Dân Việt về vấn đề này, luật sư Đặng Văn Cường – Trưởng Văn phòng luật sư Chính Pháp (Đoàn luật sư TP.Hà Nội) cho biết, tha tù trước thời hạn có điều kiện là biện pháp được Tòa án áp dụng đối với người đang chấp hành án phạt tù khi có đủ các điều kiện theo quy định của Bộ luật hình sự (BLHS), mà xét thấy không cần buộc họ phải tiếp tục chấp hành án phạt tù tại cơ sở giam giữ.
Viện Kiểm sát nhân dân Cấp cao tại Hà Nội đã quyết định kháng nghị giám đốc thẩm, đề nghị hủy 2 quyết định giảm án đối với "ông trùm" đường dây đánh bạc nghìn tỷ Phan Sào Nam. (Ảnh: TTXVN)
Khi đáp ứng các điều kiện về tha tù trước thời hạn, Tòa án quyết định tha tù trước thời hạn có điều kiện đối với người bị kết án. Người được tha tù trước thời hạn có điều kiện phải thực hiện các nghĩa vụ trong thời gian thử thách. Thời gian thử thách bằng thời gian còn lại của hình phạt tù.
Tuy nhiên, nếu trong thời hạn thử thách, người được tha tù cố ý vi phạm nghĩa vụ 2 lần trở lên, hoặc bị xử phạt vi phạm hành chính 2 lần trở lên thì theo đề nghị của Cơ quan hình sự có thẩm quyền, Tòa án có quyền hủy bỏ quyết định tha tù trước thời hạn có điều kiện đối với người đó và buộc họ phải chấp hành phần hình phạt tù còn lại chưa chấp hành.
Nếu người đó thực hiện hành vi phạm tội mới trong thời gian thử thách thì Tòa án buộc người đó chấp hành hình phạt của bản án mới và tổng hợp với phần hình phạt tù chưa chấp hành của bản án trước.
Phạm nhân qua mấy bước mới được giảm án tù?
Về trình tự, thủ tục tha tù trước thời hạn, vị luật sư Đoàn luật sư TP.Hà Nội cho biết, việc này được quy định tại Điều 368 Bộ luật Tố tụng Hình sự năm 2015.
Cụ thể:
- Trại giam; Trại tạm giam thuộc Bộ Công an, Trại tạm giam thuộc Bộ Quốc phòng, cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp tỉnh, cơ quan thi hành án hình sự cấp quân khu có trách nhiệm lập hồ sơ đề nghị tha tù trước thời hạn và chuyển cho Viện kiểm sát nhân dân cấp tỉnh, Viện kiểm sát quân sự cấp quân khu, Tòa án nhân dân cấp tỉnh, Tòa án quân sự cấp quân khu nơi phạm nhân đang chấp hành án phạt tù.
- Trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày nhận được hồ sơ đề nghị tha tù trước thời hạn, Viện kiểm sát nhân dân cấp tỉnh, Viện kiểm sát quân sự cấp quân khu phải ra văn bản thể hiện quan điểm về việc đề nghị tha tù trước thời hạn có điều kiện của cơ quan đề nghị.
Trường hợp Viện kiểm sát yêu cầu cơ quan lập hồ sơ bổ sung tài liệu thì trong thời hạn 03 ngày kể từ ngày nhận được yêu cầu, cơ quan lập hồ sơ phải bổ sung tài liệu và gửi cho Viện kiểm sát, Tòa án.
Luật sư Đặng Văn Cường nêu quan điểm, trong vụ giảm án tù cho Phan Sào Nam, nếu cán bộ có liên quan vì động cơ cá nhân mà thực hiện hoạt động tố tụng trái pháp luật mà bị cơ quan chức năng xác định hành vi vi phạm thì có thể đối mặt với kỷ luật, xử phạt hành chính, thậm chí là bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
- Trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày nhận được hồ sơ của cơ quan đề nghị, Chánh án Tòa án nhân dân cấp tỉnh, Chánh án Tòa án quân sự cấp quân khu phải mở phiên họp xét tha tù trước thời hạn có điều kiện; đồng thời thông báo bằng văn bản cho Viện kiểm sát cùng cấp để cử Kiểm sát viên tham gia phiên họp.
Trường hợp Tòa án yêu cầu cơ quan lập hồ sơ bổ sung tài liệu thì trong thời hạn 3 ngày kể từ ngày nhận được yêu cầu, cơ quan lập hồ sơ phải bổ sung tài liệu và gửi cho Tòa án, Viện kiểm sát.
- Hội đồng xét tha tù trước thời hạn có điều kiện gồm Chánh án và 2 Thẩm phán, do Chánh án làm Chủ tịch Hội đồng. Tại phiên họp, một thành viên của Hội đồng trình bày tóm tắt hồ sơ đề nghị.
Kiểm sát viên trình bày quan điểm của Viện kiểm sát về việc đề nghị xét tha tù trước thời hạn có điều kiện của cơ quan đề nghị và việc tuân thủ pháp luật trong việc xét, quyết định tha tù trước thời hạn có điều kiện.
Đại diện cơ quan đã lập hồ sơ đề nghị có thể trình bày bổ sung để làm rõ việc đề nghị tha tù trước thời hạn. Phiên họp xét tha tù trước thời hạn có điều kiện được lập biên bản.
Biên bản ghi rõ ngày, tháng, năm, địa điểm mở phiên họp; thành phần tham gia phiên họp; nội dung, diễn biến phiên họp và quyết định của Hội đồng về việc chấp nhận hoặc không chấp nhận đề nghị tha tù trước thời hạn có điều kiện đối với từng phạm nhân.
Sau khi kết thúc phiên họp, Kiểm sát viên xem biên bản phiên họp, yêu cầu ghi những sửa đổi, bổ sung (nếu có) vào biên bản phiên họp; Chủ tịch Hội đồng phải kiểm tra biên bản, cùng với thư ký phiên họp ký vào biên bản.
- Trong thời hạn 3 ngày kể từ ngày ra quyết định tha tù trước thời hạn có điều kiện, Tòa án phải gửi quyết định cho phạm nhân, Viện kiểm sát cùng cấp, Viện kiểm sát cấp trên trực tiếp, cơ quan đã lập hồ sơ đề nghị, Tòa án đã ra quyết định thi hành án, cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện, cấp quân khu, chính quyền xã, phường, thị trấn nơi người được tha tù trước thời hạn về cư trú, đơn vị quân đội được giao quản lý người đó, Sở Tư pháp nơi Tòa án đã ra quyết định có trụ sở.
- Ngay sau khi nhận được quyết định tha tù trước thời hạn có điều kiện, cơ sở giam giữ phải tổ chức công bố quyết định này và thực hiện các thủ tục thi hành quyết định tha tù trước thời hạn có điều kiện.
Có thể truy cứu tội xâm phạm hoạt động tư pháp
Trong thời gian thử thách mà người được tha tù trước thời hạn có điều kiện không vi phạm các quy định tại khoản 4 Điều 66 của Bộ luật hình sự thì khi hết thời gian thử thách, cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện, cơ quan thi hành án hình sự cấp quân khu nơi đã quản lý họ có trách nhiệm cấp giấy chứng nhận chấp hành xong án phạt tù.
Theo luật sư Đặng Văn Cường, trường hợp người được tha tù trước thời hạn vi phạm quy định, cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện nơi người được tha tù trước thời hạn về cư trú, đơn vị quân đội được giao quản lý người đó phải lập hồ sơ chuyển đến Viện kiểm sát và Tòa án đã ra quyết định tha tù trước thời hạn có điều kiện để xem xét, hủy quyết định đã ban hành và buộc người đó phải chấp hành phần hình phạt tù còn lại chưa chấp hành.
"Như vậy, theo quy định của pháp luật nêu trên thì "ông trùm" cờ bạc Phan Sào Nam chỉ có thể được tha tù trước thời hạn nếu như đáp ứng đầy đủ các điều kiện theo quy định" – luật sư Cường nói.
Với trường hợp của phạm nhân Phan Sào Nam, trong trường hợp kháng nghị của Viện kiểm sát được Tòa án chấp nhận, quyết định tha tù trước thời hạn sẽ bị hủy bỏ đồng thời Tòa án sẽ ra quyết định thi hành án và sẽ bắt bị cáo để thi hành án theo nội dung bản án đã tuyên.
"Trường hợp cán bộ, cơ quan, tổ chức vì vụ lợi hoặc vì động cơ cá nhân mà thực hiện hoạt động tố tụng trái pháp luật, ra quyết định, bản án trái pháp luật thì có thể xem xét kỷ luật, xử phạt hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định về các tội danh xâm phạm hoạt động tư pháp" – Trưởng Văn phòng luật sư Chính Pháp nhìn nhận.
"Trường hợp tòa án quyết định chấp nhận kháng nghị để hủy quyết định tha tù thì việc xem xét trách nhiệm của cán bộ qua các khâu là điều cần thiết, mức độ sai phạm đến đâu thì sẽ xem xét xử lý đến đó theo quy định pháp luật" – luật sư Cường nói thêm.