Cuộc đua ngoại giao Mỹ-Triều
Khi lãnh đạo Kim Jong Un quyết định cử một phái đoàn lớn đến Hàn Quốc để tham dự Thế vận hội mùa đông, cả thế giới đã lo sợ ông sẽ "chiếm trọn" sự chú ý của dư luận và truyền thông.
Nếu đó thực sự là mục đích của lãnh đạo Triều Tiên, thì việc ông lựa chọn bà Kim Yo Jong, người em gái duyên dáng, tài giỏi của mình làm sứ giả ngoại giao là quyết định vô cùng hợp lý.
Người phụ nữ quyền lực này được truyền thông Hàn Quốc mệnh danh là "Ivanka Trump của Triều Tiên" do ảnh hưởng của bà đối với ông Kim Jong Un có nhiều điểm tương đồng với con gái tổng thống Mỹ Donald Trump với cha mình.
Kể từ khi đặt chân đến Hàn Quốc, em gái ông Kim đã trở thành chủ đề nóng và gần như "phủ sóng" báo đài địa phương cùng nhiều cơ quan truyền thông thế giới, dù chuyến thăm Hàn Quốc của bà chỉ kéo dài 3 ngày.
Với phong thái nhẹ nhàng, nụ cười mỉm thường trực trên môi, sự xuất hiện của bà Kim hoàn toàn khiến Phó tổng thống Mỹ Mike Pence - sứ giả của ông Trump tại Thế vận hội - lu mờ, dù bà hầu như không hề phát biểu trước công chúng.
Nếu đây là cuộc đua về ngoại giao và quyền lực mềm, thì rõ ràng Triều Tiên đã giành được chiến thắng áp đảo.
Hai đại biểu cấp cao Triều Tiên bao gồm Chủ tịch Quốc hội Kim Yong Nam và bà Kim Yo Jong (góc trái bên trên) được sắp xếp chỗ ngồi khá gần vợ chồng Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence (góc phải bên dưới). Ảnh: Reuters
Trong khi ông Mike Pence đến Hàn Quốc với thông điệp cũ "tiếp tục áp dụng các biện pháp trừng phạt mạnh nhất" cho đến khi Bình Nhưỡng chấp nhận từ bỏ chương trình hạt nhân của mình, thì bà Kim Yo Jong đưa ra thông điệp hòa giải, cùng lời mời viếng thăm Bình Nhưỡng bất ngờ từ ông Kim Jong Un gửi đến Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae In.
Dù xuất hiện ở bất cứ địa điểm nào, bà cũng thu hút mọi sự chú ý và gây ấn tượng tốt – tại lễ khai mạc Thế vận hội, trên khán đài tại lễ ra mắt của đội khúc côn cầu liên Triều, và trong buổi trình diễn của đoàn nghệ thuật Triều Tiên tại thủ đô Seoul, Hàn Quốc.
Ngược lại, Phó Tổng thống Mỹ Pence dường như luôn "tỏ thái độ" trong các sự kiện. Ông không xuất hiện tại bữa chiêu đãi tổ chức trước thềm lễ khai mạc Thế vận hội do Tổng thống Moon chủ trì. Điều này có nghĩa là Phó Tổng thống Mỹ muốn tránh mặt phái đoàn Triều Tiên, trong đó bao gồm cả ông Kim Yong Nam, Chủ tịch Quốc hội Triều Tiên.
Và trong khi đoàn vận động viên (VĐV) liên Triều nhận được sự hoan nghênh nhiệt liệt từ phía khán giả khi tiến vào lễ đài trong lễ khai mạc Olympic Pyeongchang hôm thứ Sáu vừa qua (9/2), thì ông Pence lại không hề phản ứng và đứng chào các VĐV như những người khác. Nhiều người cho rằng hành động của ông Pence là thiếu tôn trọng các VĐV và đất nước chủ nhà, cũng như tổng thống Moon.
Vợ chồng ông Pence (góc phải bên dưới) không đứng dậy vỗ tay chào mừng các VĐV thuộc đoàn thể thao liên Triều. Ảnh: Yonhap.
Theo ông Mintaro Oba, người từng phụ trách các vấn đề tại bán đảo Triều Tiên tại Bộ Ngoại giao Mỹ, ông Pence đang vô tình "tiếp tay cho Triều Tiên" khi tỏ ra xa cách với chính đồng minh của mình, và trực tiếp ngăn chặn nỗ lực hàn gắn mối quan hệ liên Triều.
Mặt khác, bà Kim Yo Jong lại là "vũ khí cực kì lợi hại, đại diện cho chiêu ‘tấn công quyến rũ’ của Triều Tiên", ông Oba nhận định.
Mềm nắn, rắn buông
Giới phân tích về các vấn đề Hàn – Triều cho rằng ông Pence đã bỏ lỡ một cơ hội.
Bà Alexis Dudden, Giáo sư lịch sử tại Đại học Connecticut, cho biết: "Tôi nghĩ rằng nếu ông Pence hoan nghênh đội VĐV liên Triều, thì điều đó sẽ rất có ích cho cuộc đàm phán về phi hạt nhân hóa giữa các bên. Và điều đó không hề hạ thấp vị thế của Mỹ. Việc ông Pence và vợ không đứng dậy cổ vũ đoàn VĐV liên Triều đã khiến tình hình thêm rắc rối."
Đại diện cho những người ủng hộ Phó Tổng thống Pence, ông David C. Kang, giám đốc Viện Nghiên cứu Hàn – Triều thuộc Đại học Nam California cho biết: "Tôi nghĩ rằng phe bảo thủ ở Mỹ sẽ cho rằng hành động của ông Pence là bình thường."
Theo ông Kang, cái bắt tay lịch sử hay hình ảnh Tổng thống Moon trò chuyện vui vẻ với em gái ông Kim Jong Un rất có thể sẽ bị chỉ trích là "rơi vào bẫy tấn công quyến rũ" của Triều Tiên, khi Hàn Quốc đang nỗ lực giảm căng thẳng và phá băng trong mối quan hệ hai miền.
Đoàn VĐV liên Triều trong buổi lễ khai mạc Thế vận hội. Ảnh: Doug Mills/The New York Times
Trong khi nhiều người trông đợi vào triển vọng Hàn – Triều phá băng, một cuộc biểu tình với quy mô vài trăm người đã diễn ra tại trung tâm thủ đô Seoul ngày Chủ nhật vừa qua (11/2). Ông Yang Sun Woo, 55 tuổi, một người tham gia biểu tình, cho biết, "Tôi e là rất nhiều người Hàn Quốc đã bị chuyến viếng thăm của bà Kim Yo Jong đánh lừa."
"Thật không may là Thế vận hội Pyeongchang đang bị biến thành Thế vận hội Pyongyang (Bình Nhưỡng), trong khi Triều Tiên và Hàn Quốc vẫn tiếp tục đối nghịch về ý thức hệ", ông Yang nói.
Tuy nhiên, nhiều người lại có ấn tượng tốt về bà Kim Yo Jong bởi cách tiếp cận lặng lẽ và thân thiện, và nhất là nụ cười của bà tại Hàn Quốc.
Ông Lee Hwa Ik, Chủ tịch Hiệp hội Triển lãm Hàn Quốc, đã tham dự buổi hòa nhạc tại Seoul tối Chủ nhật vừa qua (11/2) cùng Tổng thống Moon và bà Yo Jong. Ông này cho biết em gái ông Kim Jong Un "có vẻ là người chúng ta có thể làm thân được trên mức độ cá nhân, và mức độ người với người."
Một nhóm sinh viên đại học Hàn Quốc đã đến cổ vũ cho đội tuyển khúc côn cầu nữ liên Triều vào tối thứ Bảy vừa qua (10/2), và cho biết họ cảm thấy rất vui mừng khi có cơ hội chứng kiến thời khắc lịch sử, khi các nữ VĐV Hàn – Triều thi đấu chung.