Theo đó, Tổng thống Duterte sẽ sớm ký một sắc lệnh công bố bãi cạn Scarborough là một khu bảo tồn biển, tức khu vực mà cả ngư dân Philippines lẫn Trung Quốc không được phép đánh bắt cá.
Phát biểu trong một cuộc họp báo với các phóng viên ngày 20-11 ở thủ đô Lima - Peru, ông Esperon nhấn mạnh ấy là một hành động đơn phương của chính phủ Philippines.
“Đó là khu vực của chúng tôi, không có các hoạt động đánh bắt cá bên trong tam giác đó” - ông Esperon nói. Khu vực tam giác đó được cho là có kích thước “gần bằng thành phố Quezon”.
Theo ông Esperon, bãi cạn có chức năng như một địa điểm để sinh vật biển đẻ trứng và việc cấm đánh bắt nhằm giúp bổ sung nguồn cá.
Thế nhưng, ngư dân Trung Quốc và Philippines sẽ được phép đánh cá xung quanh bãi cạn do khu vực này là một ngư trường truyền thống, như phán quyết của Tòa án Thường trực Trọng tài cuối tháng 7.
Về sự hiện diện an ninh của Philippines ở bãi cạn, đó sẽ là các nhân viên bảo vệ bờ biển dân sự. Khi được hỏi liệu chính phủ Philippines sẽ áp đặt lệnh trừng phạt đối ngư dân Trung Quốc đánh cá trong bãi cạn hay không, ông Esperon nói rằng đừng buộc các nhà chức trách phải mạnh tay.
Ông Duterte đã đề cập đến kế hoạch với ông Tập trong cuộc gặp song phương của họ vào ngày 19-11 nhưng cố vấn Esperon không tiết lộ gì về phản ứng từ phía lãnh đạo Trung Quốc.
Dẫu vậy ông Esperon lạc quan rằng chính phủ Trung Quốc sẽ đáp lại động thái đơn phương của Manila một cách tích cực.
Lucio Pitlo III, giáo sư nghiên cứu các vấn đề Trung Quốc tại Trung tâm nghiên cứu Ateneo Ricardo, nói với trang Rappler rằng vùng biển gần với lãnh thổ của Trung Quốc bị đánh bắt quá mức khiến ngư dân nước này phụ thuộc vào nguồn cá ở khu vực bãi cạn Scarborough.
Bắc Kinh kiểm soát Scarborough từ năm 2012 và dạo gần đây Trung Quốc cho phép người Philippines đánh bắt cá trong khu vực, dấu hiệu cho thấy mối quan hệ ấm lên giữa Bắc Kinh với Manila.