Hai bình luận của ông Biden
Phát ngôn mới đây của Tổng thống Mỹ Joe Biden đã gây sóng gió trên thị trường và khu vực Trung Đông, cho thấy sức mạnh từ những lời nói tưởng chừng như ngẫu hứng của ông và tốc độ lan truyền của chúng, New York Times (NYT) đưa tin ngày 3/10.
Trong bối cảnh Trung Đông đang đứng bên bờ vực của một cuộc chiến tranh toàn diện, dư luận thế giới hiện đang băn khoăn khi nào Israel trả đũa Iran và mục tiêu có thể là gì.
Tổng thống Biden đã nói cho họ biết.
Theo đánh giá của NYT, mặc dù không hẳn là chia sẻ hoàn toàn nhưng với 2 câu trả lời có vẻ "ngẫu hứng" cho các phóng viên, nhà lãnh đạo Mỹ đã hé lộ góc nhìn hiếm hoi về mục tiêu và thời gian của một cuộc tấn công quân sự mà đồng minh đang chuẩn bị.
Khi được hỏi, liệu ông có ủng hộ Israel tấn công các cơ sở dầu khí của Iran hay không, ông Biden trả lời: "Chúng tôi đang bàn bạc vấn đề này" trước khi nói thêm rằng, "Tôi nghĩ rằng điều đó sẽ có chút..." và bỏ lửng câu trả lời ở đó.
Đáp lại một câu hỏi khác về khả năng Israel tấn công Iran, ông nói: "Sẽ không có gì xảy ra hôm nay. Chúng ta sẽ nói về điều đó sau".
Sóng gió trên thị trường và trong lòng đồng minh
Giá dầu trong phiên giao dịch ngày 3/10 đã tăng vọt sau khi Tổng thống Biden cho biết các quan chức Mỹ đang bàn thảo về khả năng hỗ trợ Israel tấn công các cơ sở dầu mỏ của Iran, một động thái có thể đẩy giá xăng dầu tăng cao hơn chỉ vài tuần trước cuộc bầu cử tổng thống Mỹ.
Giá dầu thô của Mỹ tăng vọt 5,1%, lên 73,71 USD/thùng, mức tăng trong một ngày cao nhất trong vòng 1 năm, kể từ giai đoạn đầu của cuộc xung đột Israel-Hamas. Những biến động này đã kéo các chỉ số chứng khoán của Mỹ đi xuống và khiến các nhà đầu tư phải vội vã tìm hiểu về hậu quả tiềm tàng trong trường hợp chiến tranh ở Trung Đông lan rộng hơn.
Thị trường dầu mỏ vốn đã căng thẳng từ ngày 1/10, khi Iran thực hiện một trong những vụ tấn công tên lửa đạn đạo lớn nhất trong lịch sử nhằm vào Israel, làm sống lại nỗi lo sợ về khả năng bùng phát chiến tranh giữa 2 cường quốc quân sự lớn nhất của khu vực.
Thực ra, phát ngôn của Tổng thống Mỹ không đồng nghĩa với việc Israel chắc chắn sẽ tấn công năng lực sản xuất dầu của Iran. Nhưng chỉ cần một chỉ dấu nhỏ bé từ ông Biden cũng đủ để tạo cú shock lo ngại khắp thế giới.
Tổng thống Mỹ Joe Biden trả lời báo giới tại Nhà Trắng. Ảnh: Tierney L. Cross/NYT
Cả hai lời bình luận của ông Biden hôm 3/10 đã lan truyền ở tốc độ chóng mặt, nhanh chóng trở thành tiêu đề ở Israel trong bối cảnh các nhà lãnh đạo nước này vẫn tỏ ra mơ hồ về kế hoạch tấn công Iran, chưa rõ ở đâu và khi nào.
Ngay sau khi Iran phóng gần 200 tên lửa nhằm vào Israel, Thủ tướng Benjamin Netanyahu đã tuyên bố đó là "sai lầm lớn" và cam kết sẽ bắt Iran "trả giá cho điều đó". Các quan chức cấp cao của Israel đã hai lần nhóm họp kể từ ngày 1/10 nhưng Tel Aviv vẫn chưa đưa ra phản ứng chính thức của mình với đối thủ ở Trung Đông.
Times of Israel dẫn nguồn tin quan chức cấp cao của Israel cho biết, một trong những lý do khiến Israel chưa ra quyết định là bởi các quan chức muốn tham vấn với chính quyền Mỹ và có phản ứng phối hợp với Washington.
Bình luận của nhà lãnh đạo Mỹ về thời điểm có thể xảy ra tấn công không phải là một bất ngờ lớn. Các chuyên gia quân sự đã dự đoán Israel sẽ không tấn công Iran cho đến sau Tết mừng năm mới Rosh Hashana của người Do Thái, bắt đầu vào lúc hoàng hôn ngày 2/10 và kéo dài đến hết ngày 4/10.
Tuy nhiên, vì ông Biden nằm trong số những người có thể thực sự biết câu trả lời nên những phát ngôn của ông, dù là tự nhiên, thoáng qua, cũng đặc biệt gây chú ý.
Đó là khoảnh khắc mà nhà báo Michael D. Shear của NYT nhận xét là cho thấy "quyền lực của một tổng thống, hoặc ít nhất là sức nặng từ lời nói của một tổng thống".