Ước tính Nhật Bản đang có đến 5 triệu máy bán hàng tự động. Trong khi đó, dân số cả nước vào khoảng 127 triệu người. Vậy trung bình cứ 25 người thì có sẵn 1 máy bán hàng để phục vụ.
Nhưng vì sao "lực lượng" máy bán hàng lại dày đặc đến thế? Lí do thì vô vàn, nhưng chắc chắn là không thể bỏ qua 6 yếu tố sau.
1. Vì Nhật Bản là đất nước an toàn
Từ lâu, Nhật Bản đã nổi tiếng là một quốc gia an toàn, nhiều khi cảnh sát còn phải xử lý nhiều vụ án nhỏ nhặt. Năm 2018, Viện Kinh tế & Hòa bình (IEP) lại tiếp tục bầu chọn Nhật Bản đứng vị trí 9 trong tổng số 31 quốc gia an toàn nhất thế giới.
Nhìn chung, có rất ít vụ phá hoại tài sản công cộng ở Nhật. Vì thế, máy bán hàng tự động đặt ở công viên, vỉa hè hay ngõ vắng đều ít khi nào hư hỏng, dù giá trị bên trong có thể đến hàng chục ngàn yên.
"Roadside Lights" - nhiếp ảnh gia Eiji Ohashi
Đặc biệt, bộ ảnh "Roadside Lights" (tạm dịch: Ánh sáng ven đường) vào năm 2017, đăng trên CNN đã gây choáng với tất cả mọi người.
Bộ ảnh cho thấy vẻ đẹp của những chiếc máy bán hàng cô đơn, nằm rải rác trên sườn dốc hay giữa một vùng trời tuyết ở Nhật, nhưng vẫn luôn sáng đèn để phục vụ khách đường xa. Điều đó cho thấy Nhật Bản không chỉ là nơi dân số có tuổi đời cao mà đến máy bán hàng cũng rất "thọ"!
2. Người dân luôn bận rộn và yêu thích sự tiện lợi
Người Nhật nổi tiếng với tinh thần làm việc hết mình. Với những thành phố lớn như Tokyo, dân công sở làm việc tới 10 - 12 tiếng/ngày không phải là chuyện hiếm.
Vì thế, không ai muốn tốn thời gian giữa giờ làm để đến cửa hàng tiện lợi, tạp hóa... Khi ấy, mua vội lon nước từ máy bán hàng tự động là nhanh chóng hơn cả.
Thông thường, các máy sẽ nhận đồng xu từ 10 yên đến 500 yên, thậm chí cả tờ 1000 yên cũng được sử dụng luôn. Và hiện nay, rất nhiều máy còn cho áp dụng thẻ trả trước, bạn chỉ cần chạm nhẹ 1 cái là thanh toán xong.
3. Ai cũng có thể trở thành "anh chủ, chị chủ" của chiếc máy bán hàng
Thật vậy, người Nhật nào cũng có thể lắp 1 chiếc máy bán hàng tự động cho riêng mình để kiếm lời. Đầu tiên, họ gửi đơn yêu cầu cho công ty quản lí. Sau đó trả phí lắp đặt 10.000 yên (khoảng 2 triệu đồng).
Nếu máy bán hàng đặt ở vị trí tốt, nó sẽ sinh lời cao và ổn định. Tuy nhiên, trang Live Japan cho biết đến năm 2017, hầu như tất cả chỗ lắp đặt khả dĩ ở Nhật đều bị "xí phần" hết rồi!
4. Máy móc được bảo dưỡng cực tốt
Nghe đến vận hành - bảo dưỡng, ai cũng nghĩ đến những công việc thiên về kĩ thuật đúng không? Nhưng được biết, quan trọng nhất vẫn là việc... dọn rác và cung cấp nguồn hàng mới.
Thùng rác tích hợp hoặc đặt bên cạnh máy, và luôn được dọn hàng ngày. Vì thế, nếu máy có sự cố gì thì người ta cũng nhanh chóng khắc phục ngay.
Những việc làm nhỏ nhưng đều đặn này giúp máy hiếm khi nào hư hỏng nặng. Thế là độ tin cậy của máy bán hàng luôn chiếm vị trí cao đối với người tiêu dùng.
5. Đến hiện tại, giá bán vẫn rất dễ chịu
Máy bán hàng đã có hàng chục năm qua ở Nhật. Lúc mới xuất hiện, chúng có giá cực rẻ, chỉ tốn vài đồng xu. Sau đó, thuế tiêu dùng đẩy giá bán tăng lên.
Tuy nhiên, ngay cả Tokyo đắt đỏ mà đến nay, các máy bán hàng vẫn đưa ra mức giá rất hợp lí. Hầu hết đồ uống có giá chỉ từ 100 yên (khoảng 21 ngàn đồng).
6. Các mặt hàng từ ngon lành đến... "bá đạo"
Mùa hè chỉ có thức uống lạnh và kem thôi, nhưng đến mùa đông, bạn còn có thể mua đồ uống nóng nữa đấy. Rất đơn giản để phân biệt chúng: nhãn dán xanh dương là đồ lạnh, nhãn màu đỏ là đồ uống nóng.
Tiếp theo, xin giới thiệu 2 món nóng mê ly vào mùa đông – corn potage (súp bắp) và oshiruko (súp đậu đỏ).
Hai món này ít thấy ở siêu thị hay cửa hàng tiện lợi mà chủ yếu mua ở máy bán hàng tự động thôi.
Mỗi lon có dung tích 190 ml nhưng ấm áp, thơm ngon sẽ giúp hâm nóng mùa đông giá lạnh. Súp bắp có khoảng 10 miếng bắp, súp đậu đỏ ít hơn nhưng lại đặc trưng cho mùa đông Nhật. Bạn còn có thể mix nó với sữa tươi. Sữa bán ở Nhật thường đặc, nhiều kem nên hòa quyện hoàn hảo với vị ngọt nhẹ nhàng của đậu đỏ.
Ngoài ra, vì máy bán hàng ở Nhật luôn dành chỗ cho vài loại đồ uống có 1-0-2 nên mọi người thường canh me để thử cho bằng được.
Mà không chỉ đồ ăn nhanh hay thức uống thôi đâu, bạn có thể tìm thấy những món hàng độc đáo khác như máy bán tôm hùm sống ở Osaka, máy bán đồ lót của nữ sinh, máy bán ô, máy bói toán,...
Có thể nói, máy bán hàng tự động ở Nhật không chỉ nhiều mà còn rất đa dạng, thể hiện nét văn hóa riêng không thể bỏ qua khi đến thăm xứ sở mặt trời mọc.