Khoa cử thời xưa là chuyện trọng yếu nhất trong hệ thống chính trị, do Tùy Văn Đế thiết lập vào năm 587 và kéo dài mãi cho đến cuối nhà Thanh. Gần 1300 năm lịch sử khoa cử đã có hơn 500 Trạng Nguyên.
Đáng kinh ngạc là trong chế độ lễ giáo phong kiến và tư tưởng phụ quyền, gia trưởng được coi trọng lại có một nữ Trạng Nguyên xuất hiện vào cuối thời nhà Thanh. Tuy một ngày thành danh nhưng kết cục cuộc đời lại hết sức thê thảm, nàng chính là Phó Thiện Tường.
Vị nữ Trạng nguyên tài sắc vẹn toàn thời nhà Thanh
Phó Thiện Tường sinh ra trong một gia đình khoa bảng, dòng dõi thư hương ở Nam Kinh, từ nhỏ đã thông minh, lanh lợi, 8 tuổi đã có thể đọc thuộc lòng, ngâm tụng "Thiên Gia Thi". Cha mẹ đều mất từ năm 7 tuổi, Phó Thiện Tường phải sống dựa vào anh trai và chị dâu để sống qua ngày.
Sau khi kết hôn, tưởng rằng cuộc sống sẽ bớt thăng trầm, ai ngờ đến năm Phó Thiện Tường 18 tuổi, người chồng trẻ của nàng lại gặp bạo bệnh qua đời. Mẹ chồng độc ác muốn bán Phó Thiện Tường nhưng nhân cơ hội đó nàng đã trốn thoát và quyết định gia nhập quân Thái Bình Thiên Quốc.
Sau khi đội ngũ Thái Bình Thiên Quốc tiến vào Nam Kinh, Hồng Tú Toàn phá lệ thường ở các cuộc thi khoa cử, quyết định để nữ giới tham gia vào các kỳ thi của triều đình, hy vọng có thể chiêu mộ thêm nhân tài.
Với sở học dày dặn lại thêm thông tuệ nhiều chuyện, Phó Thiện Tường tham gia kỳ thi và thuận lợi trở thành nữ Trạng Nguyên duy nhất trong lịch sử, được Đông vương Dương Tú Thanh sủng ái, mời vào Đông vương phủ đảm nhiệm vị trí biên soạn tài liệu trong dinh thự.
Phó Thiện Tường cũng là người sắc sảo, đảm đang, Hồng Tú Toàn thường giao cho nàng lo việc quan trọng. Lúc đó Phó Thiện Tường cũng lập được nhiều thành tích nổi bật như xóa bỏ nữ quán, nhấn mạnh bình đẳng nam nữ, nghiêm cấm phá hoại di tích văn hóa của triều đại trước, bảo vệ các văn vật quan trọng.
Phó Thiện Tường thậm chí tạo được nhiều uy tín và danh vọng trong triều đình, được bách tính bình dân tin yêu. Nàng cùng em gái của Hồng Tú Toàn là Hồng Tuyên Kiều kết bái chị em. Hai người được xưng tụng là cặp bài trùng "Võ có Hồng Tuyên Kiều, văn có Phó Thiện Tường".
Song, thái bình không được bao lâu, Dương Tú Thanh và các thủ lĩnh dân sự lúc này đã bắt đầu sa đọa, chỉ quan tâm đến lạc thú, phô trương, không chỉ cho xây dựng một cung điện nguy nga, hoa lệ, còn liên tục nạp hàng trăm thê thiếp và thị nữ.
Một số ghi chép cho biết, Dương Tú Thanh có 66 thê thiếp nhưng vẫn chưa hài lòng, không ngừng tìm kiếm những người phụ nữ đẹp hơn.
Biến nữ Trạng nguyên thành "đồ chơi"
Phó Thiện Tường vốn có gương mặt xinh đẹp lại thông minh, hiểu chuyện nên Dương Tú Thanh thèm muốn từ lâu. Sau khi có quyền thế ngày một lớn, Dương Tú Thanh không còn kiêng dè gì nữa, biến nàng thành đồ chơi của chính mình, từ đó Phó Thiện Tường từ một nữ nhân tài ba trở thành một mỹ nhân mặc cho người ta nhào nặn.
Đến khi sự kiện Thiên Kinh nổ ra, Đông vương phủ bị tắm trong máu, tung tích của Phó Thiện Tường cũng không ai tìm ra.
Có người nói rằng Phó Thiện Tường đã bị giết trong cuộc nổi loạn. Người khác lại khẳng định rằng nàng bị giam cầm sau đó được Hồng Tuyên Kiều nghĩ cách cứu ra, gả cho Mộ vương Đàm Thiệu Quang. Mãi đến khi nghe tin Mộ vương bị cấp dưới hãm hại ở Tô Châu, Phó Thiện Tường mới u buồn mà chết.
Thuyết khác lại cho rằng khi Phó Thiện Tường còn làm việc trong Đông vương phủ đã nảy sinh tình cảm với Hà Chấn Xuyên, một viên quan hiểu sâu biết rộng.
Sau sự kiện Thiên Kinh, hai người mai danh ẩn tích, bên nhau tại Thượng Hải đến già.