Nữ giám đốc kỳ lạ và câu chuyện phía sau
Video ghi lại hình ảnh một người phụ nữ ăn mặc sang trọng, vẻ ngoài ưu tú đứng nói chuyện về kiến thức tài chính tại sảnh Trung tâm Tài chính Quốc tế Thượng Hải (IFC) đang gây sốt mạng xã hội Trung Quốc. Thoạt nhìn qua trông người phụ nữ này chỉ giống như mọi nhân viên ngành tài chính khác ở Thượng Hải.
Nhưng trên thực tế, điều bất thường chính là suốt 4 năm qua, người phụ nữ này ngày nào cũng đến IFC chỉ để nói chuyện 1 mình về những nội dung như trao đổi ngoại tệ, lợi nhuận cuối năm, quản lý quỹ.
Hầu hết nhân viên ở IFC đều biết về người phụ nữ này. “Cô ấy từng là giám đốc một công ty tài chính tại tòa nhà này, rất có năng lực và học thức, gia đình gia giáo. Bản thân cô ấy cũng rất chăm chỉ, làm việc cật lực từ vị trí nhân viên lên giám đốc.
Vậy mà khi vừa được thăng chức, tăng lương thì đột ngột bị sa thải do tình hình kinh doanh công ty không tốt. Người phụ nữ này không thể vượt qua được cú sốc nên mắc bệnh tâm thần, thế nhưng vẫn không quên được công việc của mình”, một nhân viên họ Trần bình luận dưới đoạn video.
Người phụ nữ này họ Vương, khoảng 30 tuổi, ngày ngày mặc những bộ đồ sang trọng như khi cô còn là giám đốc, đến sảnh tòa nhà công ty cũ và đứng chia sẻ những nội dung giống như trong buổi họp của cô ngày xưa. Đôi khi cô Vương sẽ lấy ra điện thoại hoặc sổ ghi chép để gọi điện, viết báo cáo. Giọng điệu người phụ nữ này có chút kích động xen lẫn sự thất vọng, trách móc.
Cô Vương gần như không chú ý đến mọi người xung quanh, dù bảo vệ sảnh IFC nhiều lần thuyết phục cô rời đi và liên lạc cho gia đình, bạn bè thì vẫn không có tác dụng. Những người đi qua sảnh của IFC mỗi lần chứng kiến khung cảnh này đều bày tỏ sự cảm thông, có lẽ người phụ nữ này đã phải chịu áp lực lớn trong thời gian dài và đột ngột nhận sự đả kích lớn nên mới tinh thần mới bất ổn như vậy.
“Bất cứ lúc nào cuộc sống cũng có thể ‘đánh’ bạn một cái và khiến bạn rơi vào tình thế không thể cứu vãn. Đó cũng là lúc giọt nước tràn ly, những căng thẳng trước nay tích tụ đều sẽ bùng nổ một cách bất ngờ”, nhà văn Tiểu Yến viết trên tạp chí Độc giả của Trung Quốc.
Trước đó, China Newsweek đưa tin về một cô gái ở tỉnh Tứ Xuyên không thể tìm được việc làm sau tốt nghiệp nên đã bị cha mẹ ép tham gia kỳ thi tuyển công chức suốt 5 năm liền. Sau khi liên tục gặp thất bại và chịu áp lực thi cử trong thời gian dài, cô gái bắt đầu cư xử kỳ lạ, nói năng lắp bắp và khoe mình là trưởng phòng một công ty. Cô gái sau đó được chẩn đoán bị trầm cảm, mắc chứng tâm thần phân liệt.
"Vỡ vụn" trước áp lực công việc
Áp lực tìm kiếm việc làm của người trẻ tại đất nước tỷ dân đang ngày càng lớn. Theo dữ liệu do Ủy ban Giáo dục thành phố Bắc Kinh công bố đầu tháng 4/2023, lần đầu tiên thành phố này ghi nhận số lượng sinh viên tốt nghiệp thạc sĩ và tiến sĩ vượt qua sinh viên đại học, trên tổng số 285.000 người sẽ ra trường trong năm nay.
Trong khi đó, tỷ lệ thất nghiệp ở các thanh niên Trung Quốc đang ở mức cao kỷ lục 20,4% trong tháng 4 vừa qua. Các nhà phân tích từ ngân hàng đầu tư Goldman Sachs ước tính tỷ lệ thất nghiệp có thể sẽ đạt đỉnh vào tháng 7 và tháng 8 do làn sóng sinh viên mới tốt nghiệp đại học.
Mạng xã hội Trung Quốc từng nhiều lần dậy sóng trước những câu chuyện thạc sĩ phải đi làm shipper để mưu sinh. Theo tờ South China Morning Post, có khoảng 60.000 thạc sĩ làm nhân viên giao hàng cho Meituan (nền tảng mua bán và giao đồ ăn trực tuyến tại Trung Quốc) trong năm 2022. Trước đó, chỉ trong nửa đầu năm 2021, ít nhất 65.000 thạc sĩ và 170.000 cử nhân Trung Quốc đầu quân cho hãng giao hàng này.
"Nhiều áp lực vây quanh như tiền trang trải cuộc sống, tiền nhà trọ... đã khiến tôi bế tắc", một người đàn ông 8X họ Trần gác bằng thạc sĩ đi làm shipper chia sẻ với tờ China Youth Daily.
Những người may mắn kiếm được công việc văn phòng thì nhiều người trong số họ cũng phải vật lộn với văn hoá làm việc 996 (làm việc từ 9h đến 21h, 6 ngày một tuần). Tính tới nửa đầu năm 2019, có khoảng 45,8% công ty với quy mô hơn 10.000 người tại nước này đã trải qua chế độ làm việc này.
Theo cuộc khảo sát của chính phủ năm 2018 về sức khỏe tâm thần của 403 nhân viên công nghệ, 50% số người tham gia cho biết họ cảm thấy mệt mỏi. Họ gặp phải nhiều vấn đề về thị lực, trí nhớ kém, rối loạn cột sống. Nhiều người cho rằng lứa tuổi 9x, 10x phải chịu nhiều áp lực hơn so với các thế hệ trước, SCMP đưa tin. Những áp lực như kiếm tiền mua nhà, làm cật lực để đủ tiền cưới vợ “bủa vây” người trẻ quốc gia này trong khi chi phí sống ngày càng đắt đỏ.
Làm sao để không bị kiệt quệ tinh thần vì công việc?
Theo bác sĩ Lưu Tương Vũ, thành viên của Hiệp hội Tâm lý Trung Quốc, sự suy sụp của một người trưởng thành trong nháy mắt xảy ra phổ biến do đã tích tụ quá nhiều áp lực trong công việc và cuộc sống. Guồng quay cuộc sống đã khiến nhiều người ngó lơ cảm xúc của chính mình và dẫn đến việc kiệt quệ cả về thể chất lẫn tinh thần.
“Khi áp lực công việc đạt đến một mức độ nhất định mà con người không thể chịu đựng được, họ sẽ rơi vào trạng thái kiệt sức. Sau đó là cạn kiệt cả động lực, mệt mỏi, bất lực. Sức khoẻ tinh thần giống như một sợi dây chun, khi chịu áp lực ngoại cảnh quá lớn, nó sẽ không còn khả năng co giãn để ‘hồi sức’ và tiếp tục chiến đấu với những áp lực mới”, Lưu Tương Vũ cho biết.
Bác sĩ này nhận định mỗi người cần chú ý đến những “tín hiệu bất thường” khi chịu áp lực trong một thời gian dài: rất căng thẳng ngay cả khi đi ngủ, ngủ trong tư thể cuộn tròn, nghiến răng. Khi đó bạn nên dành thời gian nghỉ ngơi cần thiết, quan tâm đến cảm xúc của bản thân nhiều hơn. Đồng thời tìm cách giảm bớt áp lực bên ngoài bằng những biện pháp thực tế, cũng như tìm kiếm sự giúp đỡ từ chuyên gia hoặc người có kinh nghiệm để vượt qua.
Theo tiến sĩ Adrian Low Eng-ken, nhà tâm lý học ở Hong Kong từng tiến hành nghiên cứu về stress nơi công sở, có thể thực hiện 5 việc để giảm thiểu rủi ro kiệt sức nơi công sở: Thiền buổi sáng, nghỉ ngơi vào giờ ăn trưa, đứng lên đi dạo khi quá căng thẳng, bình tĩnh khi có mâu thuẫn và thường xuyên hít thở sâu để kiểm soát căng thẳng.
Giới trẻ Trung Quốc những năm gần đây đã có động thái quay lưng với văn hoá 996 bằng nhiều phong trào như bỏ phố về quê, “nằm yên”,... ngó lơ những áp lực xã hội để có cuộc sống cân bằng và hạnh phúc hơn.
Theo Toutiao, SCMP