SOHA NEWS
Tiếng hát dân ca gắn liền với lịch sử
NSND Thu Hiền tên thật là Nguyễn Thị Thanh Hiền, sinh năm 1952 tại Thái Bình, trong một gia đình giàu truyền thống nghệ thuật. Cha bà là NSƯT Nguyễn Hoài Ân, nổi tiếng với biệt danh Tám Kèn của Đoàn Dân ca liên khu V (tiền thân của Đoàn Ca kịch Bài chòi Bình Định), mẹ bà là diễn viên chèo tuồng Thanh Hảo, con gái một ông bầu hát nổi tiếng.
Em trai và em dâu bà là NSND Hoài Huệ và NSND Hồ Thu, đều công tác tại Đoàn Ca kịch Bài chòi Bình Định.
Từ nhỏ, Thu Hiền đã được sống trong những làn điệu dân ca cổ truyền, đặc biệt là dân ca miền Trung (do cha là nghệ nhân hát bài chòi). Nhờ đó, bà sớm hình thành năng khiếu và đam mê ca hát. Mới 10 tuổi, Thu Hiền đã bắt đầu đi hát.
NSND Thu Hiền thời trẻ
Nhận thức được vai trò, sứ mệnh của một nghệ sĩ trong giai đoạn chiến tranh đổ lửa, từ năm 1967 đến 1968, Thu Hiền cùng đoàn quân khu Tây Bắc vào biểu diễn phục vụ động viên tinh thần chiến đấu của quân và dân tuyến lửa miền Trung. Tại đây, nữ nghệ sĩ miệt mài dùng tiếng hát át tiếng bom, không quản ngại gian khổ, hiểm nguy, đi hát ngày đêm giữa làn bom đạn.
Cũng nhờ thời gian này, Thu Hiền ngày càng gắn bó với mảnh đất miền Trung, thấu hiểu tình cảm, cốt cách người dân nơi đây. Đó là lí do vì sao Thu Hiền hát dân ca theo giọng miền Trung rất hay, ngọt ngào và thấm đậm cảm xúc, dù bà là người Bắc.
Năm 1971, Thu Hiền vào đoàn ca nhạc dân tộc Trung ương để theo đuổi sự nghiệp ca hát chuyên nghiệp. Từ đây, bà được chứng kiến và gắn bó sự nghiệp, tiếng hát của mình với những giai đoạn quan trọng của lịch sử cuộc kháng chiến thống nhất đất nước. Rất nhiều sự kiện quan trọng có sự hiện diện của Thu Hiền.
Nhờ những đóng góp to lớn với nền nhạc Cách mạng, Thu Hiền được phong Nghệ sĩ ưu tú từ rất sớm (năm 1984) và tới 1993 đã được xét duyệt phong tặng Nghệ sĩ nhân dân.
Dù không phải nghệ sĩ được đào tạo bài bản về thanh nhạc và cũng không giảng dạy trực tiếp tại trường lớp, nhưng nhờ vốn liếng kinh nghiệm riêng, bà vẫn được nhiều học trò theo học. Các sinh viên Nhạc viện muốn theo đuổi dòng dân ca thường được gửi sang học riêng với Thu Hiền.
Tuổi 71 bình yên, vẫn đi dạy và đi hát nhưng cho vui
Hiện tại, NSND Thu Hiền đã ở tuổi 71 nhưng vẫn rất khỏe mạnh, đi khắp nơi từ trong ra ngoài nước nhưng chủ yếu là đi hát từ thiện, hát cho vui và du lịch chứ không đặt nặng chạy show kiếm tiền. Bà chia sẻ thường hay đi hát từ thiện, hát cho chùa, làm sao để cảm thấy thanh thản, sống chậm lại một chút cũng được. Vì đã vất vả cả thời trẻ nên hiện tại, nữ nghệ sĩ muốn được cảm nhận, tận hưởng cuộc sống.
NSND Thu Hiền giờ đây ở Sài Gòn là chính, nhưng vẫn ra ngoài Hà Nội dạy nhạc. Tại Hà Nội, bà có một căn nhà 3 tầng, dùng để ở và dạy các sinh viên ở Nhạc viện.
NSND Thu Hiền có hai người con, con gái đầu đã hơn 50 tuổi, từng học Nhạc viện nhưng lại không theo nghề hát mà làm hàng không bên quân đội rồi sang Ấn Độ đi tu theo dòng Mật tông. Con gái thứ hai của bà làm tiếp viên trưởng rồi chuyển sang giảng dạy ở Vietnam Airline, chồng làm phi công.
Cả hai con gái của Thu Hiền đều học Nhạc viện nhưng ra bỏ hết, dù hát rất hay.
Ở tuổi 71, NSND Thu Hiền không dùng mạng xã hội để đỡ đau đầu. Con gái bà bảo cập nhật công nghệ đi nhưng bà từ chối vì sợ đọc khen chê trên mạng rồi lại suy nghĩ.
Về quan điểm sống ở tuổi xế chiều, NSND Thu Hiền nói: "Đến tuổi này rồi, tôi thấy tất cả mọi cái mình phải bằng lòng, không tham chiến, tranh luận làm gì. Tôi không bao giờ nhận xét, bình phẩm ai. Tôi nghĩ, đã là nghệ sĩ ai cũng có đam mê, con đường riêng để đi. Nếu mình không đi chung con đường với họ thì cũng nên kệ họ.
Nhiều người cứ nhận xét nghệ sĩ này, chê bai nghệ sĩ kia, tôi thì không như thế. Ai cũng đều có cái hay riêng của họ, mình phải biết lắng nghe và không phũ phàng.
Cuộc đời này ngắn ngủi, còn sống được thì cứ đam mê, khám phá. Sống thế đấy nhưng rồi cũng ra đi thôi, chẳng biết đâu mà lần. Làm được cái gì tốt thì cứ làm".
Dù con gái đi tu nhưng NSND Thu Hiền thừa nhận, bà ít đi chùa, chỉ tâm niệm rằng không bao giờ nói dối, làm cái gì cũng thật. Bà nói: "Tôi tu là tu trong lòng, làm từ thiện cũng theo khả năng chứ không thích lên báo. Tôi ngại bình luận lắm, cứ làm lẳng lặng. Tôi không thích rùm beng".