Cụ thể tại khoản 2 mục III Công văn 1880/BHXH-CSXH hướng dẫn giải quyết chế độ hưu trí với người lao động tại các đơn vị chưa đóng đủ BHXH như sau:
- Cơ quan BHXH giải quyết hưởng lương hưu đối với các trường hợp:
+ Người lao động đủ điều kiện về tuổi hưởng lương hưu và có thời gian thực đóng BHXH từ đủ 20 năm trở lên (không bao gồm thời gian chưa đóng tiền BHXH) thì được giải quyết hưởng lương hưu theo quy định của chính sách tại thời điểm đủ điều kiện hưởng lương hưu.
Khi khoản tiền BHXH chưa đóng được đóng bù bởi đơn vị hoặc nguồn tài chính khác thì tính bổ sung thời gian đóng BHXH (nếu có) để điều chỉnh lại mức hưởng theo quy định của chính sách tại thời điểm hưởng lương hưu đã giải quyết trước đó và chi trả bổ sung chênh lệch mức hưởng cho người lao động kể từ thời điểm đã hưởng.
+ Người lao động đủ điều kiện về tuổi hưởng lương hưu, có thời gian thực đóng BHXH từ đủ 10 năm đến dưới 20 năm (không bao gồm thời gian chưa đóng tiền BHXH) mà người lao động có nguyện vọng thì được đóng BHXH tự nguyện một lần cho những năm còn thiếu để đủ điều kiện hưởng lương hưu hằng tháng; thời điểm hưởng lương hưu được thực hiện theo quy định tại khoản 2 Điều 5 Thông tư 01/2016/TT-BLĐTBXH .
Khi khoản tiền BHXH chưa đồng được đóng bù bởi đơn vị hoặc nguồn tài chính khác thì tính bổ sung thời gian đóng BHXH (nếu có) để điều chỉnh lại mức hưởng theo quy định của chính sách tại thời điểm hưởng lương hưu đã giải quyết trước đó và chỉ trả bổ sung chênh lệch mức hưởng cho người lao động kể từ thời điểm đã hưởng (không thực hiện hoàn trả số tiền người lao động đã đóng BHXH tự nguyện để thống nhất với nội dung hướng dẫn tại Công văn 276/LĐTBXH-BHXH ngày 06/02/2023.
- Giải quyết hưởng BHXH một lần:
+ Đối với người hưởng theo quy định tại điểm b, c, d khoản 1 Điều 60 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 :
Giải quyết hưởng BHXH một lần đối với thời gian thực đóng BHXH. Trường hợp sau đó, khoản tiền BHXH chưa đóng được đóng bù bởi đơn vị hoặc nguồn tài chính khác thì sẽ giải quyết bổ sung BHXH một lần theo hướng dẫn tại tiết đ điểm 2.2 khoản 2 mục III Công văn 1880/BHXH-CSXH ngày 21/6/2023.
+ Đối với người hưởng theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 60 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH (bao gồm cả thời gian chưa đóng tiền BHXH) thì giải quyết như đối với trường hợp tại tiết a điểm 2.2 khoản 2 mục III Công văn 1880/BHXH-CSXH ngày 21/6/2023.
+ Đối với người hưởng theo Nghị quyết 93/2015/QH13, chưa đủ 20 năm đóng BHXH (bao gồm cả thời gian chưa đóng tiền BHXH) được giải quyết như đối với trường hợp tại tiết a điểm 2.2 khoản 2 mục III Công văn 1880/BHXH-CSXH ngày 21/6/2023.
Việc xác định người lao động sau một năm nghỉ việc để làm cơ sở xem xét điều kiện hưởng BHXH một lần theo quy định tại khoản 1 Điều 1 Nghị quyết 93/2015/QH13 căn cứ vào thời điểm nghỉ việc cuối cùng trước khi người lao động đề nghị hưởng BHXH một lần.
+ Khi khoản tiền BHXH chưa đóng được đóng bù bởi đơn vị hoặc nguồn tài chính khác thì cơ quan BHXH ghi nhận và bảo lưu toàn bộ thời gian đóng bổ sung. Trường hợp người lao động tiếp tục tham gia BHXH thì thời gian đóng bổ sung nêu trên được cộng nối với thời gian tiếp tục tham gia BHXH sau này để tính hưởng chế độ BHXH.
+ Trường hợp khoản tiền BHXH chưa đóng được đóng bù bởi đơn vị hoặc nguồn tài chính khác và người lao động đề nghị hưởng BHXH một lần cho thời gian đóng bổ sung thì cơ quan BHXH tính gộp thời gian đã giải quyết trước đó với thời gian đóng bổ sung để xác định lại mức hưởng mới theo quy định của Luật BHXH 2014 tại thời điểm giải quyết sau và trừ đi mức hưởng được tính lại tương ứng với thời gian đã được tính hưởng BHXH một lần trước đó bao gồm cả thời gian đã làm tròn (nếu có) để chỉ trả bổ sung cho người lao động.
* Ví dụ: Ông Nguyễn Văn A có thời gian tham gia BHXH từ tháng 1-2016 đến tháng 10-2019 là 03 năm 10 tháng; trong đó đơn vị đã đóng BHXH cho ông A từ tháng 1-2016 đến tháng 7-2018, thời gian từ tháng 8-2018 đến tháng 10-2019 đơn vị chưa đóng BHXH.
Giả sử tháng 6-2021 ông A đề nghị hưởng BHXH một lần với mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH là 6.000.000 đồng. Cơ quan BHXH giải quyết hưởng BHXH một lần cho ông A với thời gian đã thực đóng vào quỹ BHXH từ tháng 1-2016 đến tháng 7-2018 là 2 năm 7 tháng như sau:
Mức hưởng BHXH một lần của ông A tại thời điểm tháng 6-2021 là: 6.000.000 đồng x 3 năm (làm tròn 02 năm 7 tháng) x 2 thá.000.000 đồng.
Giả sử tháng 8-2023 ông A được đóng BHXH bổ sung cho thời gian từ tháng 8-2018 đến tháng 10/2019 và đề nghị cơ quan BHXH giải quyết BHXH một lần cho thời gian được đóng bổ sung. Cơ quan BHXH giải quyết như sau:
- Tổng thời gian đóng BHXH của ông A là 3 năm 10 tháng, được làm tròn thành 4 năm.
- Giả sử mức bình quân tiền lương tháng tính lại tại thời điểm tháng 8/2023 là 7.000.000 đồng.
- Tổng mức hưởng BHXH một lần sau khi tỉnh lại là: 7.000.000 đồng x 4 năm x 2 thá.000.000 đồng.
- Số tiền ông A đã hưởng được tính lại là:
7.000.000 đồng x 3 năm x 2 thá.000.000 đồng. - Số tiền ông A được điều chỉnh hưởng bổ sung là: 56.000.000 đồng - 42.000.000 đồ.000.000 đồng.
+ Để đảm bảo quyền lợi hưởng BHXH lâu dài của người lao động, chưa giải quyết hưởng BHXH một lần đối với trường hợp có thời gian đóng BHXH đủ 20 năm trở lên (bao gồm cả thời gian chưa đóng tiền BHXH), trừ trường hợp quy định tại các điểm b, c khoản 1 Điều 60 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 .
Căn cứ theo mục I Công văn 1880/BHXH-CSXH ngày 21/6/2023 quy định các đơn vị sử dụng lao động chưa đóng đủ BHXH bao gồm:
- Đơn vị đang làm thủ tục phá sản;
- Đơn vị đã có Quyết định phá sản của Tòa án;
- Đơn vị không còn hoạt động kinh doanh tại địa chỉ đã đăng ký;
- Đơn vị không có người đại diện theo pháp luật.