Ngày 16/9, tờ The National Interest (Mỹ) dẫn lời giới quan sát khu vực và hoạch định chính sách hải dương nhận định, hợp tác song phương hàng hải song phương của Nga - Trung Quốc được củng cố sẽ dẫn đến tình trạng bất ổn cũng như ảnh hưởng đến thế cân bằng cán cân quyền lực ở khu vực châu Á.
Nguyên nhân dẫn đến mối lo ngại này được cho là do cuộc tập trận liên hợp trên biển giữa Bắc Kinh và Moscow vừa diễn ra từ hôm 12/9 đến 19/9 vừa qua.
Đây là lần đầu tiên Nga - Trung tổ chức tập trận chung ở biển Đông, nhưng có những dấu hiệu cho thấy sự hợp tác giữa hai nước này tại các khu vực biển khác ở châu Âu và châu Á cũng đang được tăng cường.
Vào tháng 8/2015, hải quân Nga - Trung đã tổ chức một cuộc tập trận trên biển Hoa Đông, với các nội dung như bắn đạn thật, tác chiến chống tàu ngầm và tiếp cận, tác chiến chi viện gần.
Trước đó, tháng 5/2015, trong cuộc tập trận tại khu vực Địa Trung Hải và Biển Đen, hải quân hai nước đã công khai thách thức lợi thế chiến lược của Mỹ ở Châu Âu và Châu Á.
Theo NI, các nhà lãnh đạo Nga và Trung Quốc tin rằng Mỹ chính là nhân tố gây ra sự bất ổn về địa chính địa trong khu vực và liên tục có những động thái gây áp lực với Moscow và Bắc Kinh.
Đồng thời, cuộc tập chung này giúp Nga - Trung củng cố quan hệ và cảnh báo địa vị đứng đầu của Mỹ ở vùng các vùng biển châu Á sắp kết thúc.
Cũng theo NI, quy mô và phương thức tác chiến trên biển của Trung - Nga đang bắt đầu vượt qua hình thức hợp tác quân sự ban đầu. Bởi không chỉ lực lượng hạm đội mở rộng mà chất lượng diễn tập cũng được nâng cao.
Theo giới quan sát, quan hệ Trung-Nga dường như mang "động cơ chính trị" và "liên thủ" nhằm đối phó lại áp lực quân sự của Mỹ.
Đặc biệt, theo giới phân tích Nga, Moscow có thể đang coi những cơ sở hạ tầng mà Bắc Kinh xây dựng (trái phép - PV) trên biển Đông như "tấm lá chắn" bảo vệ Nga nhằm chống lại các mối đe dọa của Mỹ.
Học thuyết hàng hải mới của hải quân Nga cũng đưa Trung Quốc trở thành "đối tác cốt lõi". Điều này cho thấy mong muốn mạnh mẽ tăng cường sức ảnh hưởng lớn hơn đến khu vực châu Á - Thái Bình Dương của Moscow.
Tờ Sankei (Nhật Bản) hôm 17/9 đánh giá, cuộc tập trận chung từ ngày 15/9 giữa Trung Quốc và Nga ở biển Đông đã bước vào giai đoạn thực chiến.
Và Nga thực tế đã ủng hộ Trung Quốc – một nước đang bị thế giới cô lập trong vấn đề chủ quyền tại biển Đông. Đây giống như một cách "báo đáp" sự ủng hộ của Bắc Kinh đối với vấn đề Ukraine cũng như nhằm hạn chế sức ảnh hưởng của Mỹ tại châu Á.
Sankei cũng dẫn lời của chuyên gia quân sự nổi tiếng người Nga Vasiliy Kashin đánh giá, việc Moscow cử tàu chiến tham gia tập trận liên hợp với Trung Quốc vừa qua là một hình thức "đáp lễ" Bắc Kinh cử hải quân tham gia diễn tập chung với quân đội Nga tại biển Đen hồi năm 2015.
"Trung Quốc đã tích cực ủng hộ Nga về vấn đề Ukraine và bây giờ là lúc Moscow cần phải tiến hành các hoạt động ủng hộ tương tự dành cho Bắc Kinh", Kashin bình luận.
Tân Hoa Xã dẫn nguồn tờ Nezavisimaya Gazeta (báo Độc lập) của Nga nhận định, Nga một mặt muốn thông qua cuộc diễn tập chung này nhằm "bắt tay" với Trung Quốc tạo ra sự đối trọng với Mỹ ở biển Đông.
Mặt khác, Moscow "trong tương lai có khả năng sử dụng các cơ sở hạ tầng quân sự được Trung Quốc xây dựng (trái phép - PV) ở khu vực này".