Với mọi hành khách, một chuyến đi lý tưởng là đến sân bay – làm thủ tục –qua cửa an ninh – lên máy bay – cất cánh và đến nơi đúng giờ. Tuy nhiên, thực tế sẽ có những phát sinh xảy ra nằm ngoài tầm kiểm soát, dẫn đến việc chúng ta phải nghe thông báo "Xin lỗi" từ hãng hàng không.
Còn rất nhiều nguyên nhân mà không phải hành khách nào cũng hiểu và hầu hết đều nằm ngoài ý muốn chủ quan của các hãng hàng không. Khi đó, việc máy bay bị delay là không thể tránh khỏi để đảm bảo an toàn cho hành khách.
Biểu đồ: Tỷ lệ đúng giờ của các hãng hàng không tại Việt Nam và thế giới
Chậm chuyến bay do thời tiết
Nguyên nhân chậm chuyến bay đến từ thời tiết
Khi "ông trời" gây giông, bão và gió mạnh thì dù muốn hay không, hãng hàng không cũng phải chọn phương án hoãn chuyến, hủy chuyến vì sự an toàn của mọi người liên quan.
Ở Việt Nam, ai đi máy bay nhiều sẽ không dưới 1 lần bị hoãn, hủy chuyến vì thời tiết. Mới đây, một số hành khách than phiền chuyến bay về sân bay Vinh, chuyến phải hạ cánh ở Nội Bài, chuyến phải đợi không cất cánh dù ở Vinh không có mưa bão gì. Tìm hiểu nguyên nhân thì hóa ra ‘tội đồ’ là mây mù!
Cuối tháng 7, đầu tháng 8 vừa qua, tình hình thời tiết xấu, do ảnh hưởng của bão Wipha và Lekima, hàng loạt chuyến bay của tất cả các hãng hàng không tại Việt Nam đã bị ảnh hưởng. Các hãng hàng không phải hoãn, hủy chuyến hàng loạt để đảm bảo an toàn cho hành khách. Việc hoãn, hủy chuyến này không chỉ ảnh hưởng đến lịch trình của hành khách mà còn gây thiệt hại rất lớn cho chính các hãng hàng không.
Điều gì sẽ xảy ra nếu một hãng hàng không bất chấp thời tiết xấu, cố tình cho máy bay cất cánh chỉ để chiều lòng thượng đế việc "đúng giờ"?
Tháng 8/2018, một máy bay của Aeromexico (Mexico) cố cất cánh trong điều kiện thời tiết có bão và ngay khi chưa đạt được độ cao thì máy bay này đã bị bão quật rơi xuống đất. Rất may, hơn 100 hành khách chỉ bị thương, không ai tử vong.
Ở chiều ngược lại, tháng 12/2005, máy bay của hãng hàng không Southwest hạ cánh xuống sân bay Chicago Midway (Mỹ) trong thời điểm bão tuyết cũng đã bị trượt khỏi đường băng, đâm vào một hàng xe, khiến một trẻ nhỏ thiệt mạng.
Hạ tầng hàng không quá tải
Theo thống kê không chính thức, tính trung bình trong ngành hàng không thế giới, những lý do liên quan đến hệ thống hạ tầng hàng không quốc gia chiếm gần 25% nguyên nhân gây ra chậm chuyến bay hoặc hoãn, hủy chuyến (tỷ lệ này có thể lên đến 50-60% tùy từng loại hình hàng không). Nó bao gồm các điều kiện tại sân bay chung như nơi đỗ, hạ cánh; các thiết bị phục vụ mặt đất; nhân lực và phương tiện trong hoạt động kiểm tra an ninh; hệ thống kiểm soát không lưu và các hoạt động khác tại sân bay…
Chậm chuyến bay để đảm bảo an toàn cho chính hành khách
Tại Việt Nam, việc hạ tầng sân bay quá tải là điều đã luôn được nhắc đến như là một nguyên nhân "nhức nhối" nhất cho các sự cố chậm chuyến của ngành hàng không. Theo Cục hàng không Việt Nam, tổng công suất thiết kế của 21 cảng hàng không thuộc Tổng Công ty Cảng Hàng không Việt Nam (ACV) đạt khoảng 96,05 triệu khách/năm trong khi lượng hành khách thông quan năm 2018 đã lên tới 103,5 triệu hành khách.
Để phục vụ cho lượng khách này, các hãng hàng không cũng tăng cường đầu tư cho đội bay của mình, tuy nhiên, hạ tầng thì không "nở" ra tương ứng. Nhiều trường hợp, máy bay phải bay "vòng vòng" trên bầu trời chờ được hạ cánh. Điều này cũng gây ra một hậu quả liên hoàn là máy bay đến muộn khiến cho chuyến bay nối tiếp bị lùi giờ.
Đặc biệt, Tân Sơn Nhất bị xếp thứ 6 trong các sân bay quốc tế tồi tệ trên thế giới chỉ vì hạ tầng quá tải nghiêm trọng. Những chuyến bay chậm tại sân bay nhiều khách nhất Việt Nam này thường gây ra chậm chuyến dây chuyền ở các sân bay khác.