Ngoài việc tìm hiểu 34 trọng tội mà cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump bị cáo buộc, thủ tục tố tụng tại tòa án cũng khởi đầu cho các cuộc chiến pháp lý sắp tới: thời hạn để ông Trump tìm cách phản bác, thỏa thuận về ngày xét xử và cuộc chiến về quyền tiếp cận của truyền thông.
Ông Trump và các luật sư tại phiên tòa ngày 4/4. Ảnh: AP.
Chuyển giao chứng cứ
Sau cuộc điều tra kéo dài, trong những ngày tới, các công tố viên sẽ bắt đầu cung cấp chứng cứ mà họ thu thập được cho nhóm pháp lý của ông Trump.
Tại phiên tòa hôm 4/4, bà Becky Mangold, một công tố viên tại Cục Tội phạm kinh tế lớn [của Công tố quận Manhattan] cho biết, các tài liệu sẽ được công bố theo 3 giai đoạn.
Trước tiên, trong vòng 1 tuần, các công tố viên có thể cung cấp biên bản tốc ký của đại bồi thẩm đoàn và ghi chú lời khai của nhân chứng cho những người xuất hiện trong quá trình tố tụng bí mật.
Thứ hai, bao gồm phần lớn các tài liệu – Văn phòng Công tố Quận sẽ cung cấp các tài liệu nhân chứng khác, thông tin tuân thủ trát đòi hầu tòa và các tài liệu khác mà bà Mangold mô tả là “nhỏ lẻ và không quan trọng”. Theo bà, những tài liệu này sẽ được cung cấp trong vòng 65 ngày kể từ ngày đọc cáo trạng.
Giai đoạn thứ ba có thể bao gồm các email nội bộ giữa các nhân viên của Công tố Quận và bất cứ tài liệu nào còn lại. Tuy nhiên bà Mangold không đưa ra mốc thời gian cho việc công bố những tài liệu này.
Dù vậy, trước khi bất cứ tài liệu nào được đưa ra, cả 2 bên đều cho biết họ đang thảo luận về một lệnh bảo vệ, đặt ra những quy tắc nhất định cho quá trình công bố hồ sơ, tài liệu.
Bà Mangold cho biết, các công tố viên muốn có lệnh cấm ông Trump và các luật sư của ông sử dụng các tài liệu được cung cấp cho các mục đích khác ngoài việc chuẩn bị cho vụ án, như cung cấp chúng cho báo chí hoặc đăng chúng lên mạng xã hội.
“Lệnh bảo vệ rất quan trọng để duy trì sự tôn nghiêm của các thủ tục tố tụng này”, bà Mangold nói.
Cũng trong phiên tòa hôm 4/4, bà Susan Necheles, một trong những luật sư của ông Trump, cho biết, “Chúng tôi hy vọng sẽ đạt được thỏa thuận”, mặc dù vẫn còn một số tồn tại, bao gồm cả những địa điểm mà ông Trump có thể xem các tài liệu được cung cấp.
Ông Trump sẽ tìm cách bác bỏ các cáo buộc
Sau khi tìm hiểu hồ sơ, nhóm pháp lý của ông Trump dự kiến sẽ tìm cách phản bác các cáo buộc. Cả trước và sau phiên trình diện hôm 4/4, luật sư Joe Tacopina đã công khai tuyên bố sẽ làm như vậy.
Theo luật tố tụng hình sự của New York, có 9 căn cứ khả dĩ để ông Trump yêu cầu thẩm phán hủy bỏ vụ án hoặc loại bỏ các tội danh cụ thể.
Những căn cứ đó bao gồm lập luận rằng các công tố viên đã không đưa ra bằng chứng đầy đủ về mặt pháp lý cho đại bồi thẩm đoàn hoặc rằng các cáo buộc đã hết thời hiệu. Một trong những con đường khả thi khác, được gọi là kiến nghị Clayton, cho phép cựu tổng thống tìm cách hủy bỏ vụ án bằng cách lập luận rằng điều đó “được đề nghị vì sự công bằng”.
Trong trường hợp đó, thẩm phán sẽ buộc phải xem xét các yếu tố như bất kỳ “hành vi sai trái đặc biệt nghiêm trọng” nào trong việc thực thi pháp luật, tác động của việc hủy bỏ vụ án đối với niềm tin của công chúng vào hệ thống tư pháp hình sự và mức độ nghiêm trọng của hành vi phạm tội.
Thẩm phán Juan Merchan đã đặt ra thời hạn cho giai đoạn bác bỏ cáo buộc. Nhóm pháp lý của ông Trump có thời hạn đến ngày 8/8 để đệ trình các kiến nghị của họ và các công tố viên phải đưa ra câu trả lời trước ngày 19/9. Phiên trình diện tiếp theo của ông Trump trước tòa được ấn định vào ngày 4/12 năm nay.
Nếu bác bỏ bất thành, vụ án sẽ được đưa ra xét xử
Nếu nỗ lực bác bỏ cáo buộc của ông Trump thất bại, vụ việc sẽ được đưa ra xét xử.
Bà Mangold nói rằng, các công tố viên hy vọng phiên tòa xét xử sẽ bắt đầu vào tháng 1/2024. Theo bà, vụ việc nên diễn ra càng nhanh càng tốt do sự quan tâm lớn của công chúng.
Luật sư của ông Trump, Todd Blanche cho hay cựu tổng thống không thể đồng ý về ngày xét xử cho đến khi quá trình chuyển giao chứng cứ được tiến hành.
Luật sư Blanche cho rằng, phiên tòa xét xử có thể diễn ra vào cuối mùa xuân, điều này sẽ tạo ra sức nóng cho các cuộc bầu cử sơ bộ chọn ứng viên tổng thống.
Nếu bị kết án, ông Trump cuối cùng có thể kháng cáo lên tòa án cấp cao hơn của bang.
Tranh cãi về việc đặt camera trong phòng xử án
Với sự quan tâm mạnh mẽ của công chúng đối với vụ việc của ông Trump, các cuộc tranh luận về quyền tiếp cận của báo chí sẽ là một chủ đề lặp đi lặp lại ở mọi giai đoạn của quá trình tố tụng.
Trước phiên tòa ngày 4/4, thẩm phán Merchan đã từ chối yêu cầu của một số hãng truyền thông về việc phát trực tiếp hình ảnh ông Trump ra trình diện. Tuy nhiên, ông Merchan vẫn cho phép các nhiếp ảnh gia vào phòng xử án trước khi thủ tục bắt đầu và họ được phép chụp ảnh ông Trump trong 3 phút, sau đó phải ra khỏi phòng.
Sau khi ông Trump bước vào phòng xử án và trước khi phiên tòa bắt đầu, thẩm phán Merchan đã tổ chức một cuộc họp về các vấn đề tiếp cận của báo chí.
Một luật sư của các tổ chức truyền thông đã đề nghị thẩm phán cho phép các phóng viên có thể sử dụng máy tính xách tay trong các phiên tòa tiếp theo. Các phóng viên bên trong trụ sở tòa án hôm 4/4 bị cấm sử dụng bất kỳ thiết bị điện tử hoặc thiết bị ghi âm nào.
Thẩm phán Merchan nhấn mạnh, mặc dù ông không cho phép các phóng viên sử dụng máy tính xách tay hôm 4/4, nhưng điều đó không có nghĩa là quy định này sẽ được áp dụng tại các phiên tòa trong tương lai. Merchan đã chấp nhận đề nghị tương tự khi ông chủ trì phiên tòa xét xử hình sự gian lận thuế của Tổ chức Trump vào mùa đông năm ngoái./.