Nếu bạn thả một con nhện độc và một con rắn độc vào chung một chiếc hộp, trong trường hợp chúng phải đấu tranh sinh tồn với nhau, loài nào sẽ thắng? Một nghiên cứu mới của các nhà khoa học đến từ Đại học Base, Hoa Kỳ bây giờ đã có câu trả lời.
Theo đó, họ đã tìm thấy ít nhất 319 vụ nhện độc cắn chết và ăn thịt rắn. 297 vụ việc được ghi nhận trong tự nhiên và 22 sự kiện được dàn dựng trong môi trường nuôi nhốt. Khoảng một phần ba các vụ việc đã được ghi lại và báo cáo trên tạp chí khoa học chuyên ngành. Các sự kiện còn lại được tìm thấy trên báo chí và mạng xã hội.
Điều này cho thấy nhện có thể săn được những con rắn to gấp nhiều lần kích thước cơ thể của chúng. Và tưởng chừng những con rắn độc đã đứng trên cùng chuỗi thức ăn, hoá ra chúng vẫn ở dưới những con nhện một bậc.
Những con nhện bá đạo
Martin Nyffeller là một nhà sinh vật học bảo tồn tại Đại học Base, người đã từng có rất nhiều nghiên cứu về nhện. Trước đây, anh từng báo cáo nhiều ghi sự kiện nhện săn mồi có thể ăn cả dơi và các động vật có xương sống khác.
"Càng dành thời gian nghiên cứu chủ đề này, tôi càng nhận ra một số loài nhện đã đạt được những thành tích đáng kinh ngạc", Nyffeller nói. Và lần này, đến lượt những con rắn độc phải trở thành con mồi cho chúng.
Trong một nghiên cứu đăng trên Tạp chí Arachnology, Nyffeller và đồng nghiệp của anh J. Whitfield Gibbons đến từ Đại học Georgia đã thống kê được tổng cộng 30 loài nhện trong tự nhiên và 11 loài khác trong môi trường nuôi nhốt có khả năng săn rắn.
Nhện góa phụ là loài nhện thường xuyên bắt rắn nhất, chúng phải chịu trách nhiệm cho khoảng một nửa số rắn chết vì mắc phải lưới tơ. Các loài nhện goá phụ độc nhất thường có dấu đồng hồ cát trên cơ thể như Latrodectus mactans, L. Hesperus và L. variolus. Chúng thường hay bắt được rắn cùng với một loài họ hàng gần là nhện nút Châu Phi L. indistinctus.
Với kích thước cơ thể tối đa chỉ khoảng 1,1 cm những con nhện goá phụ thường chỉ nhắm tới những con rắn nhỏ, còn non. Nhưng trong những trường hợp cá biệt, nọc độc của chúng vẫn đủ để giết những con rắn lớn hơn nhiều.
Nhện tarantula lớn hơn, chịu trách nhiệm cho khoảng 10% số vụ giết rắn khác. Với đặc điểm cơ thể của chúng, nhện tarantula thích các chuyến săn mồi chủ động trên mặt đất hoặc trên cây mà không cần dựa vào mạng tơ.
8,5% các vụ săn rắn khác được thực hiện bởi nhện thợ dệt quả cầu lớn (Large orb-weaver). Loài nhện này cũng được biết đến là một tay săn dơi và chim siêu hạng.
Đúng như cái tên của chúng, những con nhện thợ này có thể dệt những mạng tơ hình cầu cực lớn và rất chắc chắn. Một khi bắt được rắn, chúng sẽ hút cạn nội tạng bên trong con mồi giống như những gì chúng làm với côn trùng. Chỉ là lần này bữa ăn lớn hơn rất nhiều, và cũng cung cấp cho chúng nhiều chất dinh dưỡng.
Theo nghiên cứu của Nyffeller và Gibbons nhện ăn rắn là một loại sự kiện không hiếm thấy. Nó có thể được bắt gặp trên mọi châu lục, chỉ trừ Nam Cực. Những con nhện ở Mỹ và Úc tích cực săn rắn nhất. Khoảng 1/2 và 1/3 số sự kiện nhện ăn rắn đã được tìm thấy ở đây.
Những nạn nhân đáng thương
Nói về những con rắn, nghiên cứu của Nyffeller và Gibbons đã thống kê được 86 loài rắn đã trở thành nạn nhân của những con nhện. Trong đó loài Colubrid dường như là món khoái khẩu của chúng.
Colubrid là họ rắn bao gồm các loài phổ biến như rắn lục (Thamnophis cyrtopsis) và rắn chuột (Pantherophis guttatus). Sự phổ biến của chúng trong các sự kiện bị nhện ăn thịt phản ánh thực tế Colubrid là họ rắn phong phú nhất trên tất cả các lục địa ngoại trừ Úc, Nyffeler và Gibbons viết.
Hầu hết những con rắn bị nhện tấn công là con non có trọng lượng dưới 1 gam. Nhưng đôi khi, nhện cũng hạ gục được những đối thủ lớn: Nạn nhân lớn nhất được ghi nhận là một con rắn dài tới 1 mét.
Những con rắn lớn thường bị giết bởi những con nhện thợ dệt quả cầu hoặc những con rắn tarantula lớn. Nhện góa phụ đen có thể ăn thịt những con rắn có kích thước gấp 30 lần trọng lượng của chính chúng. Và trong một báo cáo, một con nhện Steatoda triangulosa đã bẫy được hẳn một con rắn lục dài 15 cm, lớn gấp 355 lần trọng lượng cơ thể của chúng.
"Con mồi lớn đến vậy quả là một chiến lợi phẩm đáng ngạc nhiên với nhện. Đó là điều gần như không thể tin được", Nyffeler nói với Live Science.
Những con rắn sau khi dính nọc của nhện sẽ chết trong vòng vài tiếng cho đến vài ngày, tùy theo kích thước của chúng và độ độc của nọc nhện. Trung bình, 86% những con rắn sẽ chết sau vết cắn của nhện độc. Khi bị mắc vào mạng nhện, rắn chỉ có 1,5% cơ hội tự trốn thoát, 11% những con rắn sống sót còn lại là do được con người cứu.
Khi một con nhện đánh bại một con rắn, nó có thể ăn dần chiến lợi phẩm của mình trong nhiều ngày. Phần lớn nhện săn côn trùng coi rắn là một bữa thịnh soạn, bởi không phải lúc nào chúng cũng có chủ ý bắt rắn.
Nhưng với một số loài nhện, đặc biệt là tarantula, rắn lại là một món khoái khẩu và là chiến lợi phẩm phần thường xuyên trong chế độ ăn của chúng. Nhện lưng đỏ Úc (Latrodectus hasselti) cũng là một loài thường ăn cả thằn lằn và rắn với số lượng lớn.
