Tờ Nikkei mở đầu bài viết nhận định rằng, tập đoàn Samsung Electronics từng được thúc đẩy bởi sự lãnh đạo quyết đoán. Tuy nhiên giờ đây, gã khổng lồ Hàn Quốc này đang thấy mình tụt hậu so với các đối thủ bao gồm Apple và Công ty Sản xuất Chất bán dẫn Đài Loan (TSMC), khi ban lãnh đạo cấp cao né tránh rủi ro.
Một người được giao nhiệm vụ nghiên cứu và phát triển tại Samsung giấu tên tiết lộ với Nikkei rằng, anh này đã không thể nào quên được lời người giám sát trực tiếp đã nói với anh vào mùa thu năm ngoái.
Nhân viên này nhớ lại: "Chúng tôi không thể chấp thuận đề xuất cải tiến của anh trừ khi có tiền lệ".
Trong khi đó, đề xuất được đề cập kể trên là nhằm mục đích tăng năng suất sản xuất. Nhân viên này cho biết họ muốn đi theo ý tưởng này "chính xác là vì chưa có tiền lệ", nhưng những lời kêu gọi như vậy từ nhân viên đã bị bỏ qua.
Nhân viên này cho biết: "Tôi được đảm bảo mức lương cao nhất khi làm việc tại Samsung, nhưng trong vài năm qua, tôi nhận thấy mình không thể làm được công việc mà mình muốn làm".
Hầu hết các nhà quản lý cấp cao của Samsung chỉ được ký hợp đồng 1 năm. Những người không thể tạo ra kết quả trong khoảng thời gian ngắn đó sẽ không được gia hạn hợp đồng.
Trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt, các nhà quản lý thúc giục nhân viên dưới trướng của họ tạo ra các sản phẩm phải được bàn giao trong khung thời gian hẹp, khiến các kỹ sư không có nhiều không gian để dành thời gian cho các dự án R&D.
Một kỹ sư đã rời Samsung để đến với đối thủ chip Hàn Quốc SK Hynix nói rằng không giống như Samsung – một tập thể tinh hoa nơi thất bại không phải là một lựa chọn – văn hóa doanh nghiệp của SK khuyến khích nhân viên ở tuyến đầu giải quyết những thách thức mới.
SK "không thể cạnh tranh với Samsung nếu không tích cực áp dụng các ý tưởng mới", kỹ sư này nói.
Trên thực tế, việc áp dụng văn hóa như vậy của SK đã mang lại thành quả với công nghệ bộ nhớ băng thông cao (HBM), công nghệ tiên tiến về bộ nhớ truy cập ngẫu nhiên động (DRAM). SK đã giành được lợi thế trước Samsung về chip HBM, vốn đang phải đối mặt với nhu cầu ngày càng tăng do sự phổ biến của trí tuệ nhân tạo. Họ làm được điều này bằng cách thiết lập mối quan hệ chặt chẽ hơn với Nvidia – gã khổng lồ Mỹ hiện đang thống trị thị trường chip AI.
Samsung đã đứng đầu lĩnh vực DRAM toàn cầu trong hơn ba thập kỷ, lần đầu tiên vượt Toshiba của Nhật Bản vào năm 1992. DRAM là "con bò sữa" của Samsung và trước đây công ty chưa bao giờ cho phép bất kỳ đối thủ cạnh tranh nào dẫn đầu về các sản phẩm tiên tiến.
Việc hiểu sai về sự bùng nổ AI đã làm rung chuyển Samsung đến tận cốt lõi. Trong quý 3 năm ngoái, SK đã bám sát Samsung về thị phần DRAM. Samsung đã huy động nhân viên và giải phóng hàng tồn kho để mở rộng thị phần trong quý 4, nhưng nhà vô địch về chip nhớ một thời đang cảm thấy sức nóng.
Đáng nói, sự suy giảm khả năng cạnh tranh của Samsung không chỉ giới hạn ở chip nhớ.
Công ty này đã dẫn đầu thế giới về số lượng điện thoại thông minh trong hơn một thập kỷ nhưng họ đã bị Apple vượt qua vào năm ngoái. Sự sụt giảm này đã ảnh hưởng đến doanh số bán các sản phẩm khác của Samsung được sử dụng trong các thiết bị này, chẳng hạn như chip và màn hình.
Trong lĩnh vực bán dẫn hệ thống, lĩnh vực mà Samsung đặt mục tiêu trở thành công ty dẫn đầu toàn cầu vào năm 2030 nhưng công ty này lại ngày càng tụt lại phía sau TSMC. Trong khi đó, Intel đang thâm nhập vào lĩnh vực kinh doanh chip khi chính phủ Mỹ, tìm cách đưa hoạt động sản xuất chip trở lại Mỹ, gây áp lực lên Samsung từ phía sau.
Và với việc các đối thủ Trung Quốc giành được nhiều thị phần hơn trong lĩnh vực điện tử gia dụng và màn hình, khả năng kiếm tiền của bốn mảng kinh doanh lớn của Samsung – chip, điện thoại thông minh, điện tử gia dụng và màn hình – đã suy yếu.
Chiến lược của Samsung từng tập trung vào việc học hỏi những công ty Nhật Bản đi trước. Nhưng họ đã vượt qua những ông lớn trong lĩnh vực tivi, chip, màn hình và điện thoại di động vào những năm 2000, trở thành công ty dẫn đầu toàn cầu mà không còn ai để cạnh tranh.
Dưới thời cựu Chủ tịch Lee Kun-hee, Samsung tiếp tục phát triển bằng cách liên tục cải tiến danh mục đầu tư, phân loại các lĩnh vực kinh doanh hiện có theo mức độ trưởng thành và thay thế các ngành kinh doanh đang hấp hối bằng những ngành mới hơn. Bản thân cố Chủ tịch Lee đã cảnh báo vào năm 2010 rằng các sản phẩm hàng đầu của Samsung sẽ "biến mất trong vòng 10 năm", nhằm khơi dậy cảm giác cấp bách trong công ty.
Game of chicken (tạm dịch: Ai là gà) là lý thuyết trò chơi mà hai người chơi đối đầu nhau trên một con đường hẹp theo kiểu "dê đen dê trắng". Nếu không ai tránh đường thì cả hai sẽ đâm vào nhau và cùng thua cuộc, nhưng nếu một người rút lui trước thì sẽ thua trước và bị gọi là "gà".
Cấu trúc bốn doanh nghiệp mà ông Lee xây dựng có thể vẫn hoạt động, nhưng vấn đề nằm ở chỗ thiếu sự thay đổi trong cấu trúc đó. Doanh thu và lợi nhuận hoạt động của Samsung Electronics phần lớn không thay đổi trong thập kỷ kể từ khi ông Lee nhập viện vào năm 2014.
Trong thời gian đó, Tập đoàn Sony và Hitachi – vốn đang mắc kẹt trong việc đuổi kịp Samsung trong thời kỳ hãng này phát triển vượt bậc – đã cải tổ lại danh mục đầu tư kinh doanh và mài giũa tiềm năng kiếm tiền của mình. Cổ phiếu của họ đã tăng hơn 10 lần so với mức thấp nhất mà họ từng trải qua sau cuộc khủng hoảng tài chính Mỹ năm 2008.
Lee Seung-woo, người đứng đầu trung tâm nghiên cứu tại Eugene Investment & Securities và là nhà phân tích lâu năm về ban lãnh đạo Samsung cho biết: "Samsung tiếp tục là người chiến thắng của 'game of chicken' trong cạnh tranh về đầu tư. Nhưng luật lệ của cuộc thi đã thay đổi và Samsung cần một người dẫn đầu có thể vẽ nên một bức tranh mới cho họ".