Thực tế, khả năng vận động tay của trẻ nhỏ là một cách nhận biết trẻ có thông minh khi lớn lên hay không. Trẻ có khả năng vận động tay càng mạnh, khi lớn lên có thể sẽ càng thông minh.
Nhà giáo dục nổi tiếng Sukhomlinsky từng nói: "Trí tuệ của trẻ nằm trên đầu ngón tay của chúng". Tại sao lại nói như vậy? Chúng ta đều biết rằng, trẻ có thông minh hay không có mối liên hệ trực tiếp với sự phát triển của não bộ. Não bộ của trẻ phát triển càng tốt, trẻ sẽ càng thông minh. Nếu sự phát triển của não bộ không suôn sẻ, thì trí tuệ của trẻ cũng sẽ bị ảnh hưởng, bởi vì khả năng tư duy của trẻ được xây dựng trên một bộ não thông minh.
Ảnh minh họa
Nhiều người có thể thắc mắc, sự phát triển của não bộ phụ thuộc vào dinh dưỡng? Đúng vậy, sự phát triển của não bộ trẻ có liên quan lớn đến dinh dưỡng, nhưng thói quen ăn uống tốt và môi trường ăn uống lành mạnh chỉ cung cấp đủ dinh dưỡng cho sự phát triển não bộ, tạo cơ sở vật chất cần thiết cho sự phát triển lành mạnh của não, nhưng không đảm bảo rằng trẻ sẽ trở nên thông minh.
Điều này giống như chúng ta xây nhà, dù đã chuẩn bị gạch ngói chất lượng cao và cung cấp đủ nguyên liệu, nhưng nếu không có thiết kế tốt, chúng ta vẫn không thể xây được ngôi nhà đẹp.
Thiết kế này thực chất chính là "hệ thần kinh" của não bộ. Để trẻ trở nên thông minh, không chỉ cần đủ dinh dưỡng mà còn cần kích thích hệ thần kinh của não bộ, giúp não bộ hoạt động tốt hơn, từ đó trẻ sẽ trở nên thông minh hơn.
Các dây thần kinh trên tay rất nhạy cảm, khi nhận được các kích thích khác nhau sẽ truyền tín hiệu phong phú đến não, khiến não trở nên hoạt động tích cực hơn, và do đó trẻ sẽ ngày càng thông minh hơn.
Nhà giáo dục mầm non nổi tiếng Montessori từng nói: "Không có tay, trí tuệ của trẻ có thể phát triển đến một mức độ nhất định, nhưng nếu có sự kích thích từ hoạt động tay, trí tuệ sẽ đạt đến một cấp độ cao hơn".
Chính vì vậy, bàn tay còn được gọi là "bộ não thứ hai", nó có ảnh hưởng không nhỏ đến sự phát triển trí tuệ của trẻ.
Nói cách khác, khả năng vận động tay, khả năng thực hiện các động tác tinh vi, và sức mạnh của tay càng tốt khi trẻ còn nhỏ, thì sự phát triển của não bộ càng tốt và trẻ càng có thể thông minh khi lớn lên.
Làm thế nào để tăng cường huấn luyện tay cho trẻ, thúc đẩy sự phát triển của não bộ, và càng chơi càng thông minh?
Một số trẻ có khả năng vận động tay mạnh mẽ từ nhỏ, nhưng có những trẻ thì không. Vì vậy, nếu phụ huynh muốn não bộ của trẻ phát triển tốt hơn, thông minh hơn, thì nên bắt đầu rèn luyện khả năng vận động tay cho trẻ càng sớm càng tốt.
① Huấn luyện động tác tinh vi của tay
Huấn luyện động tác tinh vi của tay tập trung vào việc rèn luyện khả năng thực hiện các hành động chi tiết của tay trẻ. Trong quá trình huấn luyện, chúng ta có thể cùng trẻ chơi những trò chơi yêu cầu sự khéo léo của tay.
Ví dụ, chúng ta có thể đưa cho trẻ một số đồ chơi để cầm nắm, hoặc để trẻ bóp bóng xốp, hay chơi trò luồn dây qua kim,...
Trong quá trình huấn luyện, chúng ta cần lưu ý không sử dụng mãi một hành động tương tự để huấn luyện. Chẳng hạn, hôm nay để trẻ cầm nắm đồ chơi, ngày mai cầm bóng bay, hôm sau cầm văn phòng phẩm.
Nếu tập luyện trong vài tháng mà chỉ dừng lại ở việc cầm nắm thì không đủ, muốn phát triển toàn diện động tác tinh vi của tay, chúng ta cần sử dụng nhiều loại hình tập luyện khác nhau.
Thông thường bao gồm các động tác như cầm nắm, bóp, luồn dây, cắt, xé, kẹp, rót nước, nhấn, tô, vẽ, gấp giấy, vặn nắp, bóc vỏ, quấn dây, cắm lỗ, chọn rau, buộc dây,...
② Tăng cường ý muốn vận động tay
Trẻ khi ở trạng thái tích cực thực hiện các bài tập sẽ đạt hiệu quả tốt hơn. Vì vậy, chúng ta cần khơi dậy ý muốn vận động tay của trẻ, điều này có thể kích thích sự hứng thú của trẻ đối với việc vận động tay, từ đó trẻ sẽ thích thú và tăng cơ hội, tần suất rèn luyện tay.
Để tăng cường ý muốn động tay, điều quan trọng nhất là chú ý đến sở thích của trẻ. Chúng ta có thể cho trẻ tiếp xúc thường xuyên với những vật dụng mà trẻ yêu thích để kích thích sự hứng thú.
Ví dụ, mua cho trẻ các loại đồ chơi như xếp hình, khối xây dựng mà trẻ thích, trẻ sẽ tự động phát sinh hứng thú, từ đó có ý muốn động tay mạnh mẽ, và khả năng vận động tay sẽ được rèn luyện tốt hơn.
③ Rèn luyện khả năng phối hợp tay-mắt
Nhiều người khi xem các video kỹ thuật ngắn thường để lại bình luận "mắt thấy mà tay không làm được", thực tế là do thiếu khả năng phối hợp tay-mắt.
Chúng ta có thể thấy, một số trẻ khi tô màu rất chính xác vào vị trí tương ứng, nhưng một số khác lại khó kiểm soát và thường tô màu ra ngoài, đó là sự khác biệt về khả năng phối hợp tay-mắt.
Để rèn luyện khả năng này, chúng ta thường sử dụng những cách đòi hỏi sự tập trung đồng thời của cả tay và mắt, chẳng hạn như tô màu hoặc dán sticker. Trẻ chơi nhiều sẽ phát triển mạnh khả năng phối hợp tay-mắt.
④ Rèn luyện sức mạnh tay
Nếu sức mạnh tay của trẻ quá yếu, khi thực hiện các động tác tay trong thời gian dài có thể dẫn đến mỏi tay, làm hạn chế sự phát triển khả năng vận động tay của trẻ.
Do đó, chúng ta cần chú ý rèn luyện sức mạnh tay cho trẻ, giúp trẻ có được sức mạnh tay tốt hơn.
Chúng ta có thể sử dụng các bài tập yêu cầu sức tay nhất định, chẳng hạn như để trẻ dần dần cầm nắm các vật nặng hơn, từ đó tăng cường dần sức mạnh tay.
Kết luận
Trẻ nhỏ không thích vận động tay không có nghĩa là lớn lên sẽ "ngồi trong văn phòng điều hành", và trẻ thích vận động tay từ nhỏ cũng không có nghĩa là "lớn lên sẽ làm việc chân tay".
Khả năng vận động tay và sự phát triển trí tuệ của trẻ có mối liên hệ mật thiết. Trẻ càng thích vận động tay, não bộ sẽ càng được kích thích nhiều hơn, và có thể sẽ thông minh hơn so với các bạn đồng trang lứa.