Tại Hội thảo góp ý dự thảo Luật BHXH do BHXH và Hội LHPN TP HCM tổ chức mới đây, ông Kim Vĩnh Cường, Phó Chủ tịch Công đoàn Công ty TNHH PouYuen Việt Nam (quận Bình Tân, TP HCM), thông tin hiện có một bộ phận người lao động đang hiểu sai quy định về việc trừ tỉ lệ hưởng BHXH khi nghỉ hưu trước tuổi nên chọn hưởng BHXH một lần.
Công nhân Công ty TNHH PouYuen Việt Nam chờ làm thủ tục thôi việc
Cụ thể, theo quy định tại khoản 2, Điều 73 dự thảo Luật BHXH sửa đổi (hay khoản 3, Điều 56 Luật BHXH năm 2014 - PV), cứ mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi quy định, mức lương hưu sẽ giảm 2%. Theo cách hiểu của người lao động thì trong thời gian bảo lưu thời gian đóng BHXH chờ đến tuổi nghỉ hưu thì cứ mỗi năm chờ họ sẽ bị giảm 2% lương hưu.
Ví dụ một công nhân có 25 năm đóng BHXH nếu khi đủ 62 tuổi sẽ được hưởng lương hưu với tỉ lệ 55%. Tuy nhiên, hiện họ mới 43 tuổi, không có việc làm, không tham gia tiếp BHXH và phải chờ 19 năm nữa mới tới tuổi nghỉ hưu. Trong thời gian bảo lưu BHXH để chờ hưu, mỗi năm người lao động bị giảm 2%, tức sau 19 năm họ bị trừ 38% nên khi đủ tuổi nghỉ hưu chỉ còn được hưởng lương hưu 17%.
Do đó, ông Cường kiến nghị trong dự thảo cần có nội dung quy định rõ thời gian người lao động bảo lưu BHXH để chờ hưởng hưu sẽ không bị trừ tỉ lệ khi hưởng lương hưu.
Tuổi nghỉ hưu của người lao động năm 2023
Chia sẻ về vấn đề này, ông Trần Dũng Hà, Phó Giám đốc BHXH TP HCM, khẳng định cách hiểu nêu trên của người lao động là hoàn toàn sai. Bảo lưu BHXH là trường hợp người lao động có quá trình đóng BHXH nhưng khi nghỉ việc chưa đủ điều kiện để hưởng lương hưu hoặc chưa hưởng chế độ BHXH một lần theo quy định…
Khi người bảo lưu BHXH đủ điều kiện hưởng chế độ hưu trí (đủ tuổi và đủ năm đóng BHXH theo quy định) thì thời gian đóng BHXH bao nhiêu sẽ được hưởng tỉ lệ lương hưu tương ứng, không bị giảm tỉ lệ lương hưu.
Việc trừ tỉ lệ lương hưu chỉ áp dụng đối với những người hưởng chế độ hưu trí trước độ tuổi quy định do bị suy giảm khả năng lao động, không phân biệt trong hay ngoài nhà nước, đang bảo lưu hay đang tham gia BHXH, trừ trường hợp có thời gian làm trong môi trường nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm từ đủ 15 năm trở lên.
Lộ tình tăng tuổi nghỉ hưu của người lao động
Cụ thể, mức lương hưu hằng tháng của người lao động đủ điều kiện hưởng lương hưu khi suy giảm khả năng lao động được tính như sau: cứ 20 năm đóng BHXH của lao động nam và 15 năm đóng BHXH của lao động nữ được tính tương ứng với 45% mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH, sau đó cứ thêm mỗi năm được tính thêm 2%, mức tối đa bằng 75%.
Sau đó cứ mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi quy định thì giảm 2%. Trường hợp tuổi nghỉ hưu có thời gian lẻ đến đủ 6 tháng thì mức giảm là 1%, từ trên 6 tháng thì không giảm tỷ lệ phần trăm do nghỉ hưu trước tuổi.