Vào năm 2008, lần đầu tiên cái tên Eike Batista lọt vào bảng xếp hạng Những người giàu nhất thế giới của Forbes ở vị trí 142 với 6,6 tỉ USD. Năm 2009, khi kinh tế thế giới khủng hoảng, nhiều đại gia bị thua lỗ thì Eike kiếm được 7,5 tỷ USD và chiếm vị trí 61. Sau đó, ông đã vươn lên vị trí thứ 8 với khối tài sản 27 tỷ USD.
Tuy nhiên, vị đại gia này lại không thể giữ “phong độ" được quá lâu…
Máu kinh doanh ăn vào xương
Eike Batista sinh tại bang Varginha, đông nam Brazil có cha là kỹ sư ngành mỏ. Ngay từ nhỏ, ông đã được nghe những chuyện về vàng, về quặng sắt, dầu lửa... Cha của Eike là lãnh đạo tập đoàn khai khoáng quốc gia và đặt chân đến nhiều nơi nhằm mở rộng các mối quan hệ cho ngành khai khoáng Brazil.
Ông Eike Batista. Ảnh: NPR
Nhờ được đi cùng cha, Eike sớm nói thành thạo tiếng Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha, Pháp, Anh, Đức. Vào năm 18 tuổi, ông theo học tại khoa Luyện kim Đại học Aachen của Đức.
Trái với tưởng tượng của nhiều người, Eike không thích “dựa hơi" cha nên đã sớm muốn kiếm sống tự lập. Một trong những công việc đầu tiên của ông khi đó là bán bảo hiểm.
Công việc không kéo dài lâu nhưng đã giúp ông nhận ra bản thân có “máu kinh doanh". Vào cuối thập niên 1970, Eike Batista trở về Brazil.
Ông chọn “khởi nghiệp" tại quê hương bằng việc bán vàng. Chính tại đây, Eike học hỏi, nắm vững các nguyên tắc, ngóc ngách của ngành khai khoáng và rút ra cho mình những nguyên tắc của thành công: “Bạn đến một nơi khỉ ho cò gáy, tìm kiếm nước và nguồn năng lượng. Tựu trung bạn phải tự mình làm tất cả. Đây là tài sản trí tuệ của tôi. Tôi bắt đầu học việc từ con số không như thế”.
"Giàu xổi" nhờ… buôn vàng
Nhờ kinh doanh, chàng trai Eike Batista đã kiếm được triệu USD đầu tiên của mình. “Thừa thắng xông lên", ông dành toàn bộ số tiền có được để đầu tư vào tập đoàn khai thác vàng TVX Gold của Canada. Vào đầu những năm 2000, ông bán cổ phần của mình tại TVX, thu được gần 1 tỷ USD và bắt đầu công cuộc kinh doanh mới: Đầu tư vào ngành khai thác quặng sắt và các loại quặng khác.
Kể từ đó, Eike thành lập hãng MMX Mineracao e Metalicos, rồi bước ra sân chơi quốc tế.
“Người ta chỉ biết tôi sau năm 2003 - Eike nói - Nhưng cuộc sống trước đây của tôi không hề uổng phí. Tôi đi khắp thế giới, xây dựng 5 mỏ khai thác vàng tại Brazil, 1 ở Chile, 2 ở Canada và 2 mỏ lớn ở Nga”. Từ năm 2001 đến năm 2008, tỷ phú Brazil tiếp tục mở rộng công việc kinh doanh với hãng năng lượng MPX, hãng dầu khí OGX, Tổ hợp công nghiệp LLX… Các hãng này thu hút hơn 7 tỷ USD vốn của các nhà đầu tư nước ngoài.
Thời kỳ đỉnh cao của vị tỷ phú. Ảnh: Daily Mail
Quá trình mở rộng này chính là thời kỳ đỉnh cao của tỷ phú Eike Batista.
Dư luận có nhiều cách để lý giải về sự giàu có đến chóng mặt của Eike Batista. Nhưng chính ông nói rằng, chìa khóa của vấn đề là không sợ bất cứ sự mạo hiểm nào, “kể cả lúc mọi người không tin vào bạn”.
Một cây bút chuyên viết về các doanh nhân Brazil là Betania Tanure đồng ý với tự đánh giá của nhà tỉ phú: “Eike có những phẩm chất mạnh mẽ, khác hẳn với số đông các doanh nhân khác của Brazil. Ông biết và có khả năng lãnh đạo để vượt qua hiểm nguy. Ông thực hiện trò chơi, đưa hãng của mình lên sàn chứng khoán để mọi người cùng tham dự và cùng tiến lên. Điều này đánh bóng thêm hình ảnh của ông”.
Ánh hào quang chẳng kéo dài
Ở thời kỳ “hưng vượng", Eike là người giàu nhất Brazil khi quản lý Tập đoàn EBX trải rộng trong nhiều lĩnh vực: dầu mỏ, cảng biển, khai thác mỏ và năng lượng. EBX phất lên ở thời điểm Brazil ghi nhận mức tăng trưởng nhanh chóng vào năm 2010.
Thế nhưng hào quang đó chẳng kéo dài bao lâu khi nền kinh tế Brazil bắt đầu chậm lại.
Trước đó, Batista đã đặt cược cả tập đoàn EBX trị giá tới 35 tỉ USD của mình vào thành công của những mỏ dầu này, đặc biệt là mỏ dầu "Hammerhead". Sự liều lĩnh của Batista đã khiến đế chế gồm 6 công ty của ông chết dần chết mòn.
Cùng lúc đó cổ phiếu EBX rớt giá thảm hại, mất giá trị tổng cộng 60 tỷ USD so với mức trần năm 2012. Chiếc ghế Chủ tịch HĐQT của ông tại công ty năng lượng MPX - một trong những đầu tàu của EBX - bắt đầu lung lay và có nguồn tin cho rằng, MPX có thể bị bán để gánh nợ cho tập đoàn mẹ. Thậm chí, ông Eike còn phải bán máy bay riêng Embraer Legacy 14 triệu USD để cứu tập đoàn.
Ông Batista vướng vào vòng lao lý. Ảnh: Lovemoney
Tài sản của ông Batista tính đến cuối tháng 3/2012 là 30 tỷ USD, nhưng cho đến đầu tháng 7/2012, giảm còn 14,5 tỷ USD. Như vậy, tài sản của tỷ phú này giảm hơn 15 tỷ USD chỉ trong 3 tháng. Sự kiện này cũng khiến ông rớt khỏi danh sách 10 người giàu nhất hành tinh và mất vị trí người giàu nhất Brazil.
Tài sản vài chục tỷ USD của Batista rớt thảm hại xuống chỉ còn 200 triệu USD. Báo cáo của Bloomberg cho thấy thực tế tài sản ròng của Batista đã âm.
Theo hãng CNN, hơn 30 tỷ USD của ông Eike Batista đã bốc hơi chỉ trong 20 tháng. Nên ông Eike Batista từng được giới truyền thông coi là một trong những tỷ phú đen đủi nhất thế giới.
Từ đó trở đi là một chuỗi bi kịch của Eike. Ông bị phát hiện là một trong những doanh nhân hưởng lợi không nhỏ nhờ việc hối lộ các chính trị gia Brazil. Đã có 4 cuộc điều tra khác nhau nhắm vào Eiki. Ban đầu, ông bị kết án 30 năm tù nhưng sau đó đã được giảm xuống còn 8 năm 7 tháng.