Velociraptor (hay còn được gọi tắt là Raptor) là một loài khủng long ăn thịt rất nổi tiếng. Các nhà cổ sinh vật học gần đây đã phát hiện ra một một loài họ hàng gần gũi với Velociraptor ở miền Nam Hoa Kỳ có tổ tiên được bắt nguồn từ Châu Á.
Lưu vực San Juan nằm ở phía tây nam Hoa Kỳ trải dài qua Colorado và New Mexico, và được hình thành trong kỷ nguyên Cramaceous (Kỷ Phấn Trắng), cũng chính bởi vậy mà lưu vực San Juan bảo tồn được rất nhiều trầm tích của thời kỳ này, trong đó có hệ tầng địa chất Ojo Alamo Formation.
Lưu vực San Juan.
Vị trí của lưu vực San Juan ở Hoa Kỳ.
Một số lượng lớn hóa thạch cổ sinh vật được bảo tồn trong hệ tầng này, đặc biệt là ở khu vực New Mexico. Năm 2008, nhà cổ sinh vật học Robert M. Sullivan và những đồng nghiệp của mình đã phát hiện ra một số hóa thạch khủng long rải rác trong sự hình thành của hề tầng địa chất Ojo Alamo Formation, và năm 2009 họ tiếp tục tiến hành các cuộc khai quật tiếp theo tại khu vực này.
Hóa thạch khủng long được tìm thấy trong lưu vực San Juan.
Vào năm 2011, các phát hiện hóa thạch tại hệ tầng Ojo Alamo Formation lần đầu tiên được mô tả trong các tài liệu khoa học, trong năm 2015 và 2016, khu vục này tiếp tục được giới khoa học tiến hành khai quật và phát hiện ra nhiều khám phá mới.
Trong năm 2020, các nhà khảo cổ học đã công bố một nghiên cứu về sự đa dạng sinh học của khủng long vào cuối kỷ Phấn Trắng tại khu vực New Mexico trên tạp chí Scientific Reports và có đề cập tới một loài khủng long mới có tên Dineobellator.
Trên thực tế, Dineobellator là một từ ghép với "Diné" trong tiếng thổ dân Châu Mỹ là người Navajo và " bellator " có nghĩa là "chiến binh" trong tiếng Latin. Tên đầy đủ của loài khủng long này là Dineobellator notohesperus với " notohesperus " có nguồn gốc từ tiếng Latin, có nghĩa là "phía tây nam" bởi vì lưu vực San Juan nơi tìm thấy hóa thạch nằm ở phía tây nam Hoa Kỳ.
Dineobellator thuộc họ Dromaeosaurus, cùng chi với những loài khủng long nổi tiếng khác như Velociraptor, Deinonychus, Utahraptor... Từ những mẫu hóa thạch được phát hiện cho thấy loài khủng long mới này có chiều dài cơ thể hơn 3 mét, cao chưa tới một mét và chỉ nặng từ 18 - 22kg.
Blue trong Jurassic World trên thực tế lại chính là con khủng long Raptor .
So sánh kích thước của Dineobellato với kích thước của con người.
Dineobellator có một cái đầu lớn với đôi mắt to ở hai bên đầu. Loài Dineobellator Raptors sở hữu hai hàng răng sắc nhọn trong miệng với lực cắn cực kì mạnh, đây cũng được coi là vũ khí săn mồi chính của chúng.
Ngoài ra, Dineobellator còn sở hữu một cái cổ dài tương đối linh hoạt với cái đuôi dài rất khỏe. Hai chi trước của chúng sở hữu ba ngón cho phép loài này có thẻ cầm nắm một cách linh hoạt, đồng thời chân sau rất dài và khỏe, cho phép chúng có thể chạy với tốc độ cao để săn đuổi con mồi.
Cũng giống như các loài trong họ Dromaeosaurus khác, loài Dineobellator cũng sở hữu một ngón chân mọc cao một cách dị thường, ngón chân này chủ yếu được sử dụng khi săn mồi.
Mặc dù các hóa thạch được tìm thấy rất hạn chế nhưng vẫn có đủ bằng chứng cho thấy có những khối u lông trên xương gánh - bằng chứng của sự xuất hiện của lông vũ, và nó cũng chứng minh rằng Dromaeosaurus có lông vũ và trông giống như những con chim lớn có thể chạy nhanh.
Thời kỳ hình thành hệ tầng địa chất Ojo Alamo Formation, nơi mà loài Dromaeosaurus được phát hiện kéo dài từ kỷ Phấn trắng đến Paleogen (69 triệu đến 64 triệu năm trước), trong khi thông qua phân tích niên đại carbon, các nhà cổ sinh vật học phát hiện ra rằng loài Dromaeosaurus sống cách đây 67 triệu năm.
Ngoài Dromaeosaurus, một số lượng lớn khủng long khác đã được tìm thấy trong thời kỳ hình thành hệ tầng địa chất Ojo Alamo Formation, bao gồm Ojoraptorsaurus, Glyptodontopelta, Ojoceratops, Torosaurus, Alamosaurus...
Theo những phát hiện hóa thạch hiện tại, có thể tái tạo lại hệ sinh thái trên cạn vào cuối kỷ Phấn trắng, cho thấy môi trường thời đó là một vùng nhiệt đới ấm áp và ẩm ướt. Dromaeosaurus là một loài săn mồi nhỏ trong chuỗi thức ăn và thực sự được coi là một "sát thủ máu lạnh".
Theo phân tích phát sinh loài, các nhà cổ sinh vật học tin rằng Dromaeosaurus thuộc phân chi Velociraptor và các thành viên chính của phân họ này đều có nguồn gốc từ Châu Á, điều này có nghĩa tổ tiên của Dromaeosaurus đã vào Bắc Mỹ từ "cây cầu lục địa" từ Châu Á tương tự như những loài khác trong phân loài.
Loài mới, được đặt tên Dineobellator notohesperus, là một trong những động vật săn mồi cuối cùng lang thang trên Trái Đất trước khi khủng long tuyệt chủng. Giống như họ hàng Velociraptor khét tiếng của chúng, đây là loài khủng long chạy nhanh, thuộc nhóm khủng long chân thú giống chim.
Là một loài mới được phát hiện, Dromaeosaurus cũng thể hiện nhiều đặc điểm độc đáo, bao gồm cả sự uốn cong của các đốt sống ở gốc đuôi. Cấu trúc này có thể làm tăng sự linh hoạt của chuyển động và tạo điều kiện cho việc săn đuổi con mồi nhỏ.
Dromaeosaurus không chỉ làm phong phú thêm việc phát hiện những loài mới trong chi khủng long này mà còn chứng minh rằng sự tiến hóa khác biệt của khủng long vẫn tiếp tục phát triển trước khi sự kiện đại tuyệt chủng của khủng long được diễn ra.