Nếu bạn 30 và cảm thấy ít hạnh phúc hơn khi 20 tuổi, khoa học sẽ nói với bạn rằng bạn không đơn độc. Nếu bạn 40 tuổi và cảm thấy ít hạnh phúc hơn khi 30 tuổi, khoa học cũng sẽ cho bạn biết rằng bạn không đơn độc.
Nếu bạn 47,2 tuổi và cảm thấy ít hạnh phúc hơn so với khi bạn 40 tuổi, thì nghiên cứu gần đây sẽ nói cho bạn biết rằng bạn chắc chắn không đơn độc với cảm giác này.
Vì sao?
Một nghiên cứu với hơn 100.000 người tới từ 132 quốc gia của David Blanchflower, giáo sư của Đại học Dartmouth đã phát hiện ra rằng, mọi người trên thế giới đều đang trải qua "đường cong hạnh phúc" hình chữ U ngược.
Từ 18 tuổi, mức độ của cảm giác hạnh phúc của bạn bắt đầu giảm xuống, ở các nước phát triển, mức độ cảm thấy không vui vẻ của người dân đạt đến đỉnh điểm là ở tuổi 47,2, trong khi ở các nước đang phát triển, độ tuổi này là 48,2.
Điều đáng mừng là sau đó, mức độ của cảm giác hạnh phúc của mọi người sẽ dần tăng lên. Nhưng cũng đi kèm với một tin xấu là trước khi bạn 60 tuổi, bạn khó có thể hạnh phúc như lúc 18 tuổi.
Tiền không phải là yếu tố thực sự ở đây. Blanchflower nói: "Quỹ đạo của đường cong áp dụng cho các quốc gia có mức lương trung bình cao."
Một vài động lực kinh tế xã hội khác cũng không phải ngoại lệ. Nghiên cứu 15 chỉ số đo lường về sự bất hạnh — lo lắng, tuyệt vọng, mất ngủ, buồn bã, trầm cảm, mệt mỏi, căng thẳng… và kiểm soát các yếu tố như tình trạng việc làm và trình độ học vấn, ta vẫn có thể thu được đường cong hạnh phúc hình chữ U ngược này.
Nói đơn giản thì như giáo sư Blanchflower có nói: "Đường cong hạnh phúc tồn tại mọi nơi."
Giáo sư BlanchFlower có một số giả thuyết để giải thích hiện tượng này.
Một là kỳ vọng. Khi chúng ta 20, chúng ta cảm thấy thế giới là của mình, rằng chúng ta sẽ làm được những điều tuyệt vời, và chúng ta sẽ thực hiện được mọi ước mơ của mình.
Nhưng điều này thường không xảy ra - phải mất một thời gian dài để mọi người có được sự khôn ngoan, trưởng thành hoặc quan điểm mà họ cần, như Blanchflower nói, "để làm dịu những ham muốn không thể thực hiện được của họ". Và rõ ràng, điều này đòi hỏi chúng ta phải đợi đến năm 47,2 tuổi.
Một lý thuyết khác là so sánh. Đôi khi so sánh là hữu ích, nhưng sự hài lòng và thỏa mãn của bạn chắc chắn là không. Blanchflower suy đoán rằng những người ở độ tuổi 20, 30 và đầu 40 có nhiều khả năng so sánh bản thân với người khác rồi phát hiện ra những thiếu sót của bản thân.
Rằng kể bạn thành công đến đâu, bạn đi du lịch nhiều như thế nào, kỹ năng xã hội và trình độ học vấn của bạn giỏi giang ra sao, sẽ luôn có một người có vẻ thành công hơn và sẽ luôn khiến bạn cảm thấy rằng có những người tốt hơn hoặc những người thông minh hơn, hoặc những người giàu có hơn, hoặc (dường như) có cả những người hạnh phúc hơn mình.
Bạn không thể kiểm soát
Bất kể nguyên nhân cơ bản là gì, nghiên cứu của Blanch Flower cũng cung cấp cơ sở khoa học cho việc trải qua cuộc khủng hoảng ở độ tuổi trung niên.
Ta nhận ra mình không thể đạt được tất cả mục tiêu, ước mơ và hoài bão của mình, ta không thể kiểm soát được nỗi bất hạnh của mình – những điều đó ập đến với chúng ta nhiều nhất là ở tuổi 47.
Nhưng rồi chúng ta dần chấp nhận sự thật rằng không thực hiện được mọi ước mơ mình từng ấp ủ không phải là tận thế, dần dần, ta bắt đầu tập trung hơn vào việc tận hưởng những gì mình đang có, thay vì những thứ trên.
Blanchflower tin rằng hiện tượng này không phải là thứ mà chúng ta nhất định phải kiểm soát: các loài khác, đặc biệt là đười ươi, cũng có đường cong hạnh phúc tương tự.
Bạn có thể khống chế cái gì?
Mặc dù đường cong hạnh phúc là một hiện tượng tự nhiên và bạn không thể hoàn toàn thoát khỏi nó, nhưng bạn có thể giảm tác động của nó đến cuộc sống của mình bằng cách thực hiện một số phương pháp đã được khoa học chứng minh dưới đây.
Kết vài người bạn tốt
The Framingham Heart Study cho thấy những người bạn thân thiết và gần gũi về mặt địa lý nhất là những người có ảnh hưởng lớn nhất đến hạnh phúc của bạn.
Hẹn hò trực tuyến cũng rất tuyệt, bạn bè ở xa cũng tốt, nhưng bạn bè càng gần nơi bạn sống thì càng tốt.
Ngoài ra, tác động tích cực của sự gần gũi đối với tuổi thọ của bạn cũng gấp đôi so với việc tập thể dục, giống như việc không hút thuốc vậy.
So sánh với chính mình
Ngẫm mà xem, bạn luôn có thể tìm thấy một người trông hạnh phúc hơn, đặc biệt nếu tiêu chuẩn của bạn là một cuộc sống mạng xã hội đã được lên kế hoạch truyền thông vô cùng tỉ mỉ. Dù bạn đã làm việc chăm chỉ, thì những người khác cũng có vẻ thành công hơn, viên mãn hơn và sở hữu nhiều thứ hơn.
Nhưng, thay vì so sánh mình với người khác để rồi cảm thấy bất an hay lo lắng, bạn có thể so sánh bản thân với chính mình. Chọn một mục tiêu và đo lường bản thân so với mục tiêu đó, đây là so sánh quan trọng duy nhất bạn ạ.
Giúp đỡ người khác
Giúp đỡ người khác là đang giúp mình. Trên thực tế, nghiên cứu cho thấy rằng cung cấp hỗ trợ cho xã hội có thể có ích hơn nhận hỗ trợ từ xã hội.
Giúp đỡ những người gặp khó khăn không chỉ đơn giản là cảm giác hài lòng mà nó còn nhắc nhở chúng ta rằng mình đã may mắn biết bao. Đây là một lời nhắc nhở tốt rằng chúng ta nên biết ơn những gì mà mình đang có.
Bày tỏ lòng biết ơn mỗi ngày
Trong một nghiên cứu, những cặp vợ chồng bày tỏ lòng biết ơn, cảm kích trong tương tác của họ đã làm tăng sự thân thiết trong mối quan hệ và sự hài lòng của họ vào ngày hôm sau. Điều này cũng đúng với cả những người bày tỏ lòng biết ơn và những người tiếp nhận lòng biết ơn.
Trên thực tế, các tác giả của nghiên cứu này nói rằng lòng biết ơn giống như một "chất tăng cường" cho các mối quan hệ.
Tất nhiên, điều này cũng đúng trong công việc. Cảm ơn nhân viên đã làm việc chăm chỉ, làm như vậy thì cả sếp và nhân viên đều sẽ cảm thấy tốt hơn về bản thân mình.
Một cách dễ dàng khác để nuôi dưỡng lòng biết ơn là viết ra những điều bạn biết ơn mỗi ngày trước khi đi ngủ. Ít nhất có một nghiên cứu cho thấy những người viết 5 điều đáng để biết ơn mỗi tuần, cảm giác về hạnh phúc của họ sẽ tăng thêm 25% sau 10 tuần.
Kết quả của đường cong hạnh phúc, một phần là do bạn chấp niệm với những gì mà mình không có, trong khi những người hạnh phúc lại tập trung vào những gì họ có.