Nhiều hãng truyền thông quốc tế đặt nghi vấn nhà lãnh đạo Kim Jong Un đang bí mật thăm Trung Quốc, sau khi một đoàn tàu của Triều Tiên - được bảo vệ an ninh nghiêm ngặt - tới ga Bắc Kinh vào chiều 26/3. Mức độ an ninh tăng cao cũng được ghi nhận ở nhà khách chính phủ Điếu Ngư Đài và đại lộ Trường An - con đường chạy qua Trung Nam Hải và Đại lễ đường nhân dân Bắc Kinh.
Cả chính phủ Trung Quốc và nhà nước Triều Tiên hiện chưa xác nhận bất kỳ thông tin nào về lịch trình của chuyến tàu kể trên. Đoàn tàu đi qua thành phố Đan Đông, tỉnh Liêu Ninh trên biên giới Trung-Triều từ ngày 25/3 - nơi cũng ghi nhận lực lượng an ninh dày đặc ở hai đầu cầu Hữu nghị giữa hai nước.
Chiều nay 27/3, đoàn tàu đã rời khỏi Bắc Kinh. Hai nguồn tin - từ chối tiết lộ danh tính vì lý do nhạy cảm - nói với Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng (SCMP) rằng nhân vật Triều Tiên đến thăm Trung Quốc chính là ông Kim Jong Un.
"Không phải là em gái ông ấy, mà chính là ông Kim," một nguồn tin cho hay.
Nếu được xác thực, đây sẽ là chuyến công du nước ngoài đầu tiên của ông Kim Jong Un từ khi lên nắm quyền cuối năm 2011.
Sự xuất hiện của "đoàn tàu Triều Tiên bí ẩn" tại Bắc Kinh diễn ra trong bối cảnh quan hệ Trung-Triều đang lạnh giá. Ban lãnh đạo Trung Quốc đánh giá sự phát triển chương trình hạt nhân-tên lửa của Triều Tiên trong năm qua là đe dọa an ninh tiềm ẩn với Trung Quốc. Nếu ông Kim đến Bắc Kinh và "mặt đối mặt" với chủ tịch Tập Cận Bình, thì đây có thể là bước ngoặt cho quan hệ song phương.
Đoàn tàu Triều Tiên được bảo vệ nghiêm ngặt, vượt qua biên giới Trung Quốc.
Về phía Trung Quốc, chuyên gia Andrew Hammond từ Trường kinh tế London bình luận, chuyến thăm của ông Kim Jong Un có thể coi là sự xoa dịu với Bắc Kinh, bởi ông Tập sẽ không có phần trong bất kỳ diễn biến nào của các cuộc gặp đang được Bình Nhưỡng xúc tiến giữa ông Kim với tổng thống Hàn Quốc Moon Jae In vào tháng 4, và tổng thống Mỹ Donald Trump vào tháng 5 tới.
Nếu lãnh đạo Triều Tiên thăm Trung Quốc, điều này sẽ trấn an Bắc Kinh về vai trò của họ trong cục diện ngoại giao lớn của khu vực, đồng thời ông Tập có thể được cập nhật cụ thể hơn về kỳ vọng của ông Kim trong các cuộc thượng đỉnh sắp tới - đặc biệt là cuộc gặp với ông Trump.
"Chuyến thăm chưa được xác thực" của ông Kim là tín hiệu mới nhất về chuyển biến tích cực trong không khí ngoại giao trên bán đảo Triều Tiên năm 2018, trái ngược với căng thẳng leo thang hồi năm ngoái.
Trong năm qua, Trung Quốc đã ủng hộ và siết chặt các lệnh cấm vận của LHQ nhằm vào Bình Nhưỡng, trong khi theo thông lệ, Bắc Kinh thường ngại ngần và hạn chế trong việc áp đặt các biện pháp quá cứng rắn nhằm vào láng giềng đồng minh, do lo ngại sức ép quốc tế quá lớn sẽ khiến bán đảo trở nên bất ổn và ảnh hưởng đến an ninh Trung Quốc.
Đội danh dự được nhìn thấy ở Bắc Kinh ngày 26/3, sau khi một đoàn xe tiến vào nhà khách chính phủ Điếu Ngư Đài - nơi các lãnh đạo Triều Tiên thường nghỉ lại khi đến thăm Trung Quốc (Ảnh: Ng Han Guan/Associated Press)
Ông Tập muốn biết gì khi gặp ông Kim?
Theo Hammond, ông Tập Cận Bình mong muốn nắm được chiến thuật đàm phán mà ông Kim Jong Un sẽ áp dụng sắp tới với Seoul và Washington.
Chủ tịch Trung Quốc từng hoan nghênh tiến triển giữa Hàn-Triều và bày tỏ hy vọng các diễn biến mới sẽ mang lại nhiều ý nghĩa và bền vững. Nhưng Trung Quốc cũng nhận thức được rủi ro tiềm ẩn, đặc biệt là với đội ngũ của ông Trump. Chưa kể đến cuộc chiến thương mại giữa Mỹ-Trung, khả năng bán đảo tái căng thẳng có thể xảy ra bất cứ lúc nào.
Nếu gặp trực tiếp ông Kim, ông Tập cũng có thể được biết rõ hơn về bước tiến mà Bình Nhưỡng đã đạt được trong phát triển đầu đạn hạt nhân có thể gắn trên tên lửa đạn đạo liên lục địa (ICBM) - với khả năng tấn công lãnh thổ Mỹ. Trong thử nghiệm mới nhất vào tháng 11, ICBM Triều Tiên cho thấy tầm bắn đạt tới 13.000 km, bao trùm toàn bộ nước Mỹ.
Ông Hammond suy đoán, hội đàm Kim-Tập nhiều khả năng thảo luận rằng ngay cả khi tổng thống Trump đã đồng ý gặp lãnh đạo Triều Tiên, thì ông chủ Nhà Trắng vẫn để ngỏ tất cả các phương án - bao gồm tấn công quân sự Triều Tiên.
Hành động tiếp theo của Washington sẽ tùy thuộc một phần vào kết quả thượng đỉnh Hàn-Triều, nhưng "sự kiên nhẫn chiến lược" của Mỹ với Bình Nhưỡng đã kết thúc - như các tuyên bố "lửa và thịnh nộ", hay "đạn đã lên nòng" của ông Trump vào năm ngoái.
Chuyến thăm Bắc Kinh - dù của ông Kim Jong Un hay một "quan chức Triều Tiên cấp rất cao" - cho thấy các thay đổi địa chính trị đang diễn ra nhanh chóng xoay quanh bán đảo liên Triều. Trong bối cảnh như vậy, ông Tập sẽ cảnh báo ông Kim cẩn trọng, bởi sức ép Mỹ có thể trở lại trong nháy mắt nếu như đối thoại Kim-Moon không đem lại kết quả gì.