Một thời gian dài, việc xác định giá đất gặp nhiều khó khăn, vướng mắc chủ yếu rơi vào những hồ sơ có quyết định giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất theo Luật Đất đai năm 1993 và Luật Đất đai năm 2003 và các hồ sơ thuê đất trả tiền thuê đất hằng năm, nguyên nhân do khâu thuê đơn vị tư vấn để xác định giá đất để làm căn cứ tính tiền sử dụng đất đối với trường hợp giao đất có thu tiền sử dụng đất, tính tiền cho thuê đất đối với trường hợp cho thuê đất. Rất nhiều hồ sơ bị ngưng trệ khi không thuê được đơn vị tư vấn, thậm chí có nhiều trường hợp tìm kiếm "đỏ mắt" vẫn không thuê được.
PGS.TS Nguyễn Quang Tuyến - Phó Chủ tịch Hội đồng trường Đại học Luật Hà Nội - Trưởng khoa Pháp luật Kinh tế - Trường đại học Luật Hà Nội cho rằng: "Việc xác định giá đất rất khó khăn, phức tạp do nhiều nguyên nhân, trong đó quy định tại một số văn bản pháp luật về giá đất còn bất cập, lạc hậu, tính thống nhất chưa cao; Các quy định về xác định giá đất chưa cụ thể, rõ ràng, một số quy định mang tính chất định tính mà không mang tính chất định lượng khiến các cơ quan chức năng áp dụng pháp luật còn lúng túng. Các thông tin đầu vào còn thiếu, chưa cập nhật thường xuyên cũng là một trong những nguyên nhân khiến cho việc định giá đất còn nhiều bất cập..."
Ngày 1/8/2024, Nghị định 71 về giá đất có hiệu lực thi hành. (Ảnh minh họa)
Nghị định 71/2024/NĐ-CP quy định về giá đất. Theo đó, nghị định quy định trình tự, nội dung xác định giá đất cụ thể đối với từng phương pháp trên. Nghị định quy định các yếu tố ảnh hưởng đến giá đất đối với đất phi nông nghiệp gồm: vị trí, địa điểm của thửa đất, khu đất; điều kiện về giao thông; diện tích, kích thước, hình thể của thửa đất, khu đất; các yếu tố liên quan đến quy hoạch xây dựng; thời hạn sử dụng đất...
Ngoài ra, nghị định quy định cụ thể các yếu tố ảnh hưởng đến giá đất đối với đất nông nghiệp gồm: năng suất cây trồng, vật nuôi; vị trí, đặc điểm thửa đất, khu đất; điều kiện giao thông phục vụ sản xuất, tiêu thụ sản phẩm; thời hạn sử dụng đất...
Những quy định tại Nghị định 71/2024 đã tháo gỡ những khó khăn trong xác định giá đất hiện nay, đó là, “cởi trói” cho những trường hợp cho thuê đất trả tiền hằng năm nhưng chưa xác định giá đất. Điều này sẽ giúp tăng nguồn thu ngân sách, bảo đảm đủ điều kiện cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ hồng). Cùng với đó, thúc đẩy công tác bồi thường giải phóng mặt bằng khi các mức hỗ trợ, đền bù… sẽ sát với giá thị trường.