Một chuyên gia tình báo giúp ngăn chặn chiến tranh hạt nhân giữa Mỹ và Liên Xô Năm 1983, thế giới từng đứng bên bờ vực chiến tranh hạt nhân Chiến lược sống sót trong chiến tranh hạt nhân của Thụy Sĩ
Báo Washington Free Bacon (Mỹ) ngày 15-8 dẫn lời cách quan chức tình báo Mỹ cho biết, từ nhiều năm nay, Nga đã xây hàng chục pháo đài ngầm ở thủ đô Moscow và trên toàn xứ sở Bạch Dương.
Và việc Nga đang xây nhiều pháo đài ngầm chỉ huy chiến tranh hạt nhân là dấu hiệu mới nhất của việc Chính phủ Nga thúc đẩy một chương trình lớn để hiện đại hóa các lực lượng chiến lược.
Các hãng tin Nhà nước Nga cho biết các pháo đài ngầm xây ở Moscow là một phần xây dựng các lực lượng chiến lược. Hồi đầu năm 2016, Bộ Quốc phòng Nga đã cho biết một hệ thống chỉ huy-kiểm soát hiện đại sẽ được giao cho các lực lượng chiến lược trong năm nay.
Theo hãng tin RIA-Novosti, đấy là một hệ thống chỉ huy-kiểm soát hiện đại thế hệ 5.
Người phát ngôn của Bộ Quốc phòng Nga, thiếu tá Dmitri Andreyev gọi hệ thống mới (tiếng Nga viết tắt là IASBU) sẽ phát các tín hiệu kỹ thuật số để chuyển lệnh chiến đấu và kiểm soát các lực lượng chiến lược. Thiếu tá Andreyev nói: “Hệ thống kiểm soát chiến đấu tự động hiện đại thế hệ 5 này đã được thử nghiệp ở các xí nghiệp”.
Ông nói thêm rằng đến cuối năm 2016, các đơn vị tên lửa Nga sẽ được trang bị với “những hệ thống kiểm soát hiện đại và hệ thống tên lửa chiến lược hiện đại thuộc chương trình IASBU”.
Hệ thống mới này sẽ được chuyển cho các đơn vị tên lửa đạn đạo liên lục địa SS-27 mới, sẽ cung cấp tầng an ninh lớn để các mệnh lệnh đến được các đơn vị này.
Vị thiếu tá Nga nói: “Điều này cho phép sử dụng hệ thống tên lửa mà không bị hạn chế khoảng cách trong khi tiến hành triển khai và mở rộng các phương án trong việc chọn tuyến tuần tra chiến đấu”.
Pháo đài ngầm gần thủ đô Moscow
Các pháo đài ngầm chỉ huy chiến tranh hạt nhân xem ra giống việc xây dựng các cơ sở chỉ huy-kiểm soát thời Chiến tranh Lạnh, theo một quan chức Mỹ. Nga cũng đã tiếp tục xây dựng các cơ sở hạt nhân ngầm sau khi Liên Xô sụp đổ năm 1991.
CIA từng báo cáo thông qua các kênh mật hồi tháng 3-1997, rằng việc xây dựng gồm một tuyến xe điện ngầm nối nhà riêng của Tổng thống Nga lúc đó là ông Boris Yeltsin ở ngoại ô Moscow với một trung tâm lãnh đạo chỉ huy.
Một báo cáo của CIA về các cơ sở này đã viết: “Việc xây dựng ngầm xem ra lớn hơn so với trước đây. Năm ngoái (1996), có 3 sắc lệnh về kế hoạch phản ứng khẩn cấp thời Yeltsin, với sự giám sát xây dựng cơ sở ngầm cho thấy có thể mục tiêu của dự án xây dựng ở Moscow là để duy trì vai trò lãnh đạo trong một cuộc chiến tranh hạt nhân”.
Theo báo cáo này, công trình xây dựng ngầm được mô tả là “một trung tâm chỉ huy chiến lược có thể sống sót khỏi hạt nhân ở núi Kosvinsky”. Núi này nằm sâu trong dãy núi Urals, cách Moscow 850 dặm về phía đông.
Các hình ảnh vệ tinh chụp núi Yamantau gần thị trấn Beloretsk, cũng thuộc Ural và cách Moscow 850 dặm về phía đông, cho thấy sự xây dựng “một phức hợp ngầm rất sâu” và công trình xây dựng ở hai khu hỗ trợ trên mặt đất của “phức hợp” này.
Báo cáo của CIA viết: “Cơ sở chỉ huy ở núi Kosvinsky xem ra cho người Nga có cách đáp trả một đòn tấn công hạt nhân”, viết thêm rằng người Nga cũng đã xây hoặc nâng cấp 4 phức hợp trong thủ đô Moscow, để có thể đón tiếp các lãnh đạo cấp cao của Chính phủ Nga đến trú ẩn, trong một cuộc chiến tranh hạt nhân.
CIA xác định một pháo đài ngầm từng được các lãnh đạo Nga sử dụng ở Voronovo, một vị trí cách Moscow 46 dặm về phía nam. Pháo đài ngầm thứ hai ở Sharapovo, cách Moscow 34 dặm, được trang bị một chuyến xe điện ngầm đặc chủng chạy thẳng đến đó.
Sự chuẩn bị chiến tranh hạt nhân được ước tính sẽ tốn hàng tỉ USD, và dẫn đến những câu hỏi về việc Mỹ từng giúp Nga bảo tồn các cơ sở hạt nhân Nga.
Nga sẵn sàng chiến tranh hạt nhân
Thông tin về hoạt động xây pháo đài ngầm chỉ huy này trùng với việc tướng bộ binh Mỹ Curtis Scaparrotti, chỉ huy quân Mỹ ở châu Âu, gần đây đã cảnh báo Nga thông qua một học thuyết sử dụng hạt nhân mà ông gọi là “đáng báo động”.
Phát biểu tại một hội thảo do Bộ chỉ huy chiến lược Mỹ, tướng Scaparrotti nói: “Rõ ràng Nga đang hiện đại hóa các lực lượng chiến lược. Học thuyết của Nga nêu vũ khí hạt nhân chiến lược có thể được sử dụng trong một kịch bản phản ứng qui ước.
Đây là điều đáng báo động và nó cho thấy vì sao lực lượng hạt nhân của chúng ta và của NATO tiếp tục là một thành phần không thể thiếu trong hệ thống phòng thủ của chúng ta”.
Mark Schneider, một cựu quan chức về chính sách hạt nhân ở Bộ Quốc phòng Mỹ, nói chiến lược an ninh mới của Nga đã được công bố hồi cuối năm 2015, đã bàn về sự tăng cường phòng thủ dân sự trước nguy cơ bị tấn công hạt nhân, một dấu chỉ cho thấy Moscow đang chuẩn bị cho một cuộc chiến tranh hạt nhân.
Hiện làm việc tại tổ chức nghiên cứu National Institute for Public Policy ở bang Virginia, ông Schneider nói: “Nga đã sẵn sàng cho một cuộc chiến tranh lớn, trong đó họ sẽ sử dụng vũ khí hạt nhân, mở cuộc tấn công trước. Chúng ta không nghiêm túc chuẩn bị cho một cuộc chiến tranh lớn, chưa nói đến một cuộc chiến tranh hạt nhân”.
Bên cạnh đó, các quan chức Nga cũng đã tung ra những câu đe dọa hạt nhân. Ông Schneider nói: “Nhiều điều họ nói họ đang làm liên quan những đe dọa hạt nhân và chiến tranh hạt nhân. Phòng thủ chủ động và thụ động là một ưu tiên lớn thời Liên Xô và các lãnh đạo Nga hiện nay chính là người Liên Xô”.
Theo báo Washington Free Bacon, Nga đang mạnh tay xây dựng các lực lượng hạt nhân chiến lược, với tên lửa mới, tàu ngầm và máy bay ném bom chiến lược. Một báo cáo của Bộ Ngoại giao Mỹ về hoạt động của Nga trong hiệp ước cắt giảm vũ khí chiến lược START mới đây cho biết: Moscow đã có thêm 153 đầu đạn hạt nhân trong kho vũ khí của họ.
Sự tăng cường số đầu đạn này được cho là kết quả của việc Nga triển khai loại tên lửa đạn đạo liên lục địa SS-27 Mod 2 vốn có thể gắn nhiều đầu đạn, và triển khai tên lửa phóng từ tàu ngầm SS-N-32.
Ngoài số tên lửa mới, Nga cũng đang đóng một chiếc tàu ngầm không người lái có bí danh “Kanyon”. Chiếc này được cho là có thể mang một đầu đạn lớp megaton.
Moscow cũng triển khai một loại phương tiện tấn công siêu thanh, được thiết kế để phóng đầu đạn hạt nhân xuyên thủng các hệ thống phòng thủ tên lửa hiện đại của Mỹ.
Nga tăng cường kho vũ khí hạt nhân
Một báo cáo của tổ chức nghiên cứu National Institute for Public Policy đã kết luận: Một trong những lý do để Nga mở rộng kho vũ khí hạt nhân là để xóa bỏ sự sợ hãi của Moscow.
Báo cáo này viết: “Lãnh đạo Nga xem ra nhận định vụ khí hạt nhân là cách tối ưu để làm thế giới phải sợ hoặc ít ra phải tôn trọng Nga; đồng thời cung cấp một tầng chính trị để dọa nạt và ngăn chặn các nước phương Tây toan tính can thiệp quân sự vào chủ nghĩa bành trướng của Nga”.
Các nhà phân tích quân sự nói có thể phản ứng của Mỹ đối với các hầm ngầm chỉ huy chiến tranh hạt nhân của Nga, là sử dụng bom hạt nhân có sức xuyên phá sâu, gây nguy hiểm cho các cơ sở chỉ huy của Nga.
Một phương án khác do các chuyên gia hạt nhân đề xuất, là phát triển một loại vũ khí hạt nhân cấp độ thấp, có thể dùng đến trong những vụ tấn công chính xác.