Pháo binh Ukraine ở mặt trận phía đông nước này. Ảnh: New Yor
Theo tờ New York Times, quân đội Nga trong những tuần gần đây đã chiếm được nhiều vùng đất từ Ukraine trên khắp chiến tuyến. Trong một số trường hợp, họ thậm chí đã giành được quyền kiểm soát những vùng mà người Ukraine đã chiếm lại được trong các trận chiến cam go chỉ mới năm ngoái. Và trong một cuộc tấn công bất ngờ, Moskva đã giành được lãnh thổ lớn nhất kể từ cuối năm 2022.
Đây là một tình huống đáng lo ngại đối với Ukraine, một tình huống có thể làm tổn hại đến nhuệ khí của binh sĩ nước này cũng như tinh thần của công chúng. Các nhà phân tích cho rằng Nga có thể sẽ gia tăng lợi ích trong những tháng tới trong khi Ukraine chờ đợi viện trợ quân sự của Mỹ đến chiến trường.
Dưới đây là những thông tin chi tiết về một số bước tiến gần đây của Nga, theo báo New York Times:
Nga dường như sắp chiếm lại Robotyne
Bộ Quốc phòng Nga tuần trước tuyên bố quân đội của họ đã chiếm giữ Robotyne, một ngôi làng nhỏ ở vùng Zaporizhzhia, phía đông nam Ukraine. Ngôi làng đã bị quân đội Ukraine chiếm lại vào tháng 8, một thành công được ca ngợi nhiều vì nó hiếm hoi trong cuộc phản công đáng thất vọng vào mùa hè 2023 của Kiev.
Ukraine đã bác bỏ tuyên bố này, nhưng bản đồ chiến trường do các nhà phân tích độc lập biên soạn từ hình ảnh vệ tinh và đoạn video về cuộc giao tranh cho thấy quân Nga tiến công từ phía nam đã chạm đến phần cực bắc của ngôi làng.
Emil Kastehelmi, một nhà phân tích của Black Bird Group, cho biết: “Robotyne nên được coi là ‘vùng xám’ hầu hết do Nga kiểm soát”. Ông nói rằng "các lực lượng chính của Ukraine đã rút khỏi đó", nhưng họ vẫn tiếp tục nhắm vào các lực lượng Nga từ phía bắc ngôi làng, chủ yếu bằng thiết bị bay không người lái tấn công và đang ngăn cản phía Nga hiện diện lâu dài ở đó vào lúc này.
Binh sĩ Ukraine trấn giữ một vị trí gần làng Robotyne, Ukraine, năm 2023. Bộ Quốc phòng Nga gần đây tuyên bố quân đội của họ đã chiếm giữ ngôi làng. Reuters
Làng Robotyn, bao gồm một vài con phố và có dân số trước chiến tranh chỉ vài trăm người, không có tầm quan trọng chiến lược đối với Nga và hiện chỉ còn là đống đổ nát. Tuy nhiên, một thất bại tại đây sẽ là một đòn giáng mang tính biểu tượng đối với Ukraine sau khi họ đã chiến đấu hết mình để giành lại ngôi làng vào năm ngoái.
Hồi giữa tháng 4, quân đội Ukraine ở miền nam đã công bố đoạn video quay từ trên không về làng Robotyne. Những đống đổ nát nằm dọc con đường đất giữa những hàng cây khẳng khiu. Xung quanh, những cánh đồng xanh mướt rải rác các hố bom rộng tới vài mét. Một binh sĩ Ukraine thở dài: “Robotyne bây giờ là như vậy”.
Moskva đang mở rộng quyền kiểm soát ở phía đông
Xa hơn về phía đông, quân đội Nga đã tiến vào Klishchiivka, một khu định cư mà Ukraine đã giành lại vào tháng 9/2023, và vào thời điểm đó đây là một trong những bước tiến quan trọng nhất của nước này.
Bộ Quốc phòng Nga đầu tuần này cho biết binh sĩ của họ đã chiếm giữ làng Klishchiivka. Tuy nhiên, các blogger quân sự Nga ủng hộ Điện Kremlin đã bác bỏ tuyên bố này và các nhóm độc lập lập bản đồ chiến trường cho biết Nga hiện chỉ kiểm soát khoảng một nửa ngôi làng. Phía Ukraine chưa bình luận về tuyên bố này.
Klishchiivka nằm ngay phía nam Bakhmut, thành phố mà quân đội Nga đã chiếm được sau nhiều tháng giao tranh ác liệt khoảng một năm trước.
Binh sĩ Ukraine dưới chiến hào ở miền đông đất nước. Ảnh: New York Times
Việc Nga kiểm soát Klishchiivka có thể giảm bớt áp lực cho quân đội của họ ở Bakhmut và tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động nhằm đánh chiếm thành trì Chasiv Yar của Ukraine, một thị trấn trên đỉnh đồi nằm ngay phía tây Bakhmut – vốn là một trong những mục tiêu chính của Moskva.
Bản đồ định vị các thành phố Kharkov và Vovchansk, ở vùng Kharkov phía đông Ukraine. Bản đồ cũng định vị các thị trấn Klishchiivka và Chasiv Yar gần thành phố Bakhmut ở miền đông Ukraine. Ngôi làng Robotyne, ở vùng Zaporizhzhia phía đông nam Ukraine, cũng xuất hiện. Nguồn: New York Times
Việc chiếm được Chasiv Yar sẽ giúp lực lượng Nga kiểm soát các cao điểm chỉ huy trong khu vực và làm “lộ sườn” các thành phố mà Ukraine sử dụng như những trung tâm hậu cần ở Donetsk. Lính Nga đã xâm nhập vào rìa phía đông Chasiv Yar, nhưng chưa vượt qua được kênh đào chia tách vùng ngoại ô này với phần còn lại của thành phố.
Nga đã sáp nhập khu vực Donetsk của Ukraine vào năm 2022 nhưng không kiểm soát hoàn toàn khu vực này. Các nhà phân tích nói rằng việc giành được nốt phần đất vẫn nằm dưới sự kiểm soát của Ukraine ở Donetsk là một trong những mục tiêu hàng đầu của Nga.
Dân thường lại lũ lượt sơ tán ở phía bắc Ukraine
Những bước tiến lớn nhất của Nga trong năm nay diễn ra ở phía đông bắc Ukraine, gần thành phố Kharkov, nơi Moskva vừa mở mặt trận mới khoảng hai tuần trước và chiếm giữ các khu định cư mà Ukraine từng giải phóng vào mùa thu năm 2022.
Các nhà phân tích cho rằng mục tiêu của cuộc tấn công mới gồm hai phần: kéo dãn lực lượng vốn đã lép vế hơn nhiều của Ukraine để cho phép Nga xuyên thủng hàng phòng thủ của Kiev dễ dàng hơn ở những nơi khác; và đẩy lực lượng Ukraine ra khỏi biên giới để ngăn chặn họ tấn công các thị trấn và thành phố của Nga bằng pháo binh.
Nga đã tiếp tục tấn công vào các ngôi làng ở ngoại ô Kharkov và cũng tăng cường các cuộc không kích vào chính thành phố này. Hôm 23/5, Oleh Syniehubov, người đứng đầu cơ quan quản lý quân sự khu vực Kharkov của Ukraine, cho biết một cuộc tấn công bằng tên lửa của Nga vào một nhà máy in đã khiến ít nhất 7 người thiệt mạng và 16 người khác bị thương.
Hiện tại, quân đội Ukraine đã điều động các lữ đoàn tinh nhuệ đến Kharkov, và dường như đã cản trở bước tiến của Nga ở khu vực. Tuy nhiên, lực lượng Nga hiện đã chiếm quyền kiểm soát hơn 100 km2 lãnh thổ trong khu vực, trong đó có khoảng 10 khu định cư.
Cuộc tấn công của Nga đã buộc hàng nghìn người dân phải sống lại thử thách mà họ từng chịu đựng ở giai đoạn đầu cuộc chiến: chạy trốn quân Nga đang tấn công và chứng kiến những ngôi làng bị phá hủy bởi các cuộc oanh tạc. Gần 11.000 người đã được sơ tán khỏi khu vực Kharkov chỉ trong khoảng hai tuần qua.