Cảnh sát Ukraine tuần tra ở làng Dmytrivka, phía Tây Ukraine ngày 2/4. Ảnh: AFP.
Bước lùi đối với quân đội Ukraine
Theo các quan chức Ukraine và một số nhà phân tích quân sự phương Tây, trong những ngày gần đây, các lực lượng Nga đã giành được nhiều phần lãnh thổ xung quanh Lysychansk và đang áp sát thành phố, trong khi nỗ lực giành quyền kiểm soát toàn bộ khu vực lân cận Severodonetsk.
Lợi thế trên chiến trường giúp Nga có thêm đòn bẩy để đánh chiếm hoặc bao vây 2 thành phố quan trọng ở tỉnh Lugansk. Lugansk cùng với khu vực Donetsk lân cận tạo thành vùng công nghiệp Donbass rộng lớn - nơi đang trở thành tâm điểm của cuộc chiến.
Giai đoạn xung đột này được đánh dấu bởi các cuộc tấn công dữ dội bằng pháo binh. Hiện Ukraine đang hối thúc phương Tây viện trợ thêm nhiều pháo hạng nặng để đối phó với các lực lượng Nga. Kiev ngày 22/6 cho biết, quân đội Nga đã giành được một số ngôi làng quan trọng ở phía Nam Lysychansk, cho phép họ thực hiện các cuộc pháo kích vào thành phố từ cự ly gần và có khả năng cố gắng bao vây các lực lượng Ukraine từ hướng đó. Viện Nghiên cứu Chiến tranh, một tổ chức tư vấn quân sự có trụ sở tại Mỹ cho rằng, diễn biến mới này là “một bước lùi rõ ràng” đối với Ukraine.
Quân đội Nga và Ukraine đã giao tranh suốt nhiều tuần qua để giành quyền kiểm soát thành phố Severodonetsk nằm ở tả ngạn sông Siberskyi Donets. Các lực lượng Ukraine chiến đấu tại thành phố này đang bị dồn vào khu công nghiệp nhưng họ vẫn tiếp tục cầm cự, thống đốc Lugansk Serhiy Haidai ngày 22/6 cho biết.
Theo một số nhà phân tích, Nga có thể phải mất nhiều thời gian để giành quyền kiểm soát Severodonetsk, sau đó thực hiện nỗ lực vượt sông đầy nguy hiểm để tiến vào Lysychansk từ phía Đông Bắc. Viện Nghiên cứu Chiến tranh dự đoán các lực lượng Nga có thể tiến đánh Lysychansk trong vài ngày tới. Nhà phân tích địa chính trị và an ninh Michael A. Horowitz – người đứng đầu bộ phận tình báo của công ty tư vấn Le Beck cho rằng, các lực lượng Nga đang đạt được “bước đột phá chiến thuật” gần Lysychansk.
Ông lưu ý: “Các lực lượng Nga đã chọc thủng một số tuyến phòng thủ của Ukraine và đang tiếp cận Lysychansk. Mặc dù phía Ukraine đang gắng sức chống cự, nhưng họ có thể phải đưa ra một số lựa chọn khó khăn trong những ngày tới hoặc những tuần tới’.
Hãng thông tấn Unian của Ukraine dẫn lời ông Oleksiy Arestovych, cố vấn của Tổng thống Volodymyr Zelensky ngày 22/6 cho biết, các lực lượng vũ trang nước này đang gặp phải nhiều vấn đề lớn gần Severodonetsk and Lysychansk. Nguy cơ Nga cố gắng bao vây các binh Ukraine trong khu vực là “hoàn toàn có thật”.
Nga sẽ làm gì tiếp theo?
Nếu chiếm được hai thành phố lân cận này, Nga sẽ giành quyền kiểm soát toàn bộ tỉnh Lugansk, tiến gần hơn đến việc đạt được mục tiêu “giải phóng” toàn bộ Donbass mà Bộ Quốc phòng nước này công bố ngay từ đầu chiến dịch. Đây sẽ là động lực lớn đối quân đội Nga và với Tổng thống Nga Putin.
Nhà phân tích quốc phòng Konrad Muzyka, Giám đốc công ty tư vấn Rochan có trụ sở tại Ba Lan nhận định: “Nga đang kiểm soát khoảng 97% pháo đài Lugansk. Vì thế một khi họ nắm giữ hoàn toàn Severodonetsk và tiếp đến là Lysychansk, họ có khả năng hoàn thành mục tiêu trong giai đoạn 2 của chiến dịch quân sự. Đây là điều cực kỳ quan trọng xét theo quan điểm của Moscow”.
Nhà phân tích Horowitz cho rằng, mặc dù đây là “đòn giáng mạnh’ với quân đội Ukraine nhưng việc Nga phá vỡ tuyến phòng thủ gần Lysychansk không phải là bước ngoặt lớn trong cuộc chiến vì các lực lượng Nga vẫn đang phải tiến công một cách chậm chạp chứ không giành thắng lợi nhanh chóng.
“Chúng ta đang chứng kiến một cuộc xung đột kéo dài, khi mà các trận chiến không còn mang tính quyết định như trước đây”, ông Horowitz đánh giá.
Chuyên gia Muzyka dự đoán, những ngày tới sẽ là thời điểm quan trọng và nếu quân đội Nga tiếp tục tiến đánh những khu định cư ở phía Tây Lysychansk thì mục tiêu của họ nhiều khả năng là bao vây thành phố và cắt đứt tuyến đường rút lui tiềm năng của quân đội Ukraine. Cuộc tấn công gần Lysychansk đang được thực hiện song song với những nỗ lực mới của Nga nhằm phong tỏa tuyến đường cao tốc dọc theo phía tây đến Bakhmut – một tuyến liên lạc quan trọng Ukraine. Ông cho rằng, cả hai bên sẽ phải vận dụng chiến thuật tác chiến đô thị như những gì đã xảy ra trên đường phố Severodonetsk nhiều tuần qua.
Lực lượng phòng thủ ở Severodonetsk và Lysychansk của Ukraine đã làm tiêu hao hỏa lực của nhiều đơn vị Nga. Tuy vậy, Moscow vẫn có thể điều động lực lượng dự bị đang đóng ở các khu vực lần cận ở phía Tây Nam của Nga. Trong khi đó, trong khi một số đơn vị tốt nhất của Ukraine đang giảm sức chiến đấu sau nhiều tháng hứng chịu các cuộc tấn công bằng tên lửa, pháo binh và không kích
Cuối cùng, nếu những bước tiến trong tuần này giúp Nga hạ bệ 2 “pháo đài” nói trên thì Moscow sẽ giành quyền kiểm soát một nửa rộng lớn ở Donbass và họ có thể ngay lập tức tập trung đánh chiếm nốt nửa còn lại ở miền Đông.
“Nếu hoạt động quân sự của Nga tại Lysychansk và Severodonetsk được thực hiện thành công, họ có thể tiếp cận tương đối nhanh khu vực Slovyansk - một thành phố chiến lược ở vùng Donetsk gần đó. Và chúng ta sẽ chứng kiến sự khởi đầu của một trận chiến mới ở Donetsk”, ông Muzyka nhấn mạnh./.