Tên lửa tầm xa nhất thế giới
Lực lượng Vũ trang Nga đã tiến hành một vụ phóng thử nghiệm loại tên lửa có tầm bắn xa nhất từng được nước này phát triển, tên lửa hành trình 9M730 Burevestnik.
Tổng Tham mưu trưởng Valery Gerasimov báo cáo, vụ thử diễn ra vào ngày 21/10, cho thấy tên lửa đã bay quãng đường 14.000 km trong 15 giờ. "Các đặc tính kỹ thuật của tên lửa cho phép nó tấn công các mục tiêu được bảo vệ nghiêm ngặt ở bất kỳ đâu trên thế giới với độ chính xác được đảm bảo," ông tuyên bố.
Loại tên lửa độc đáo sử dụng một lò phản ứng hạt nhân thu nhỏ để cung cấp năng lượng cho hệ thống đẩy, cho phép nó bay liên tục nhiều năm liền. Điều này mang lại nhiều lợi thế, bao gồm tránh nguy cơ bị vô hiệu hóa trên mặt đất trong đòn tấn công phủ đầu của đối phương, cung cấp các lựa chọn phô trương lực lượng bằng cách bay gần không phận đối phương, và duy trì khả năng tấn công đối phương từ các hướng không ngờ tới, bao gồm cả những khu vực có mạng lưới phòng không mỏng yếu nhất.
Việc đầu tư phát triển Burevestnik, dự kiến sẽ được trang bị đầu đạn hạt nhân, phản ánh sự ưu tiên của Bộ Quốc phòng Nga trong việc cấp ngân sách cho các chương trình mang vũ khí hạt nhân chiến lược. Bình luận về vụ thử ngày 21 tháng 10, Tổng thống Nga Vladimir Putin gọi đây là bằng chứng về "độ tin cậy của lá chắn hạt nhân Nga" và gọi tên lửa này là "một hệ thống vũ khí độc đáo mà không quốc gia nào khác sở hữu."
"Nhiệm vụ bây giờ là xác định các phương thức triển khai khả thi và bắt đầu chuẩn bị cơ sở hạ tầng để đưa vũ khí này vào biên chế lực lượng vũ trang của chúng ta," ông nói thêm. Phát biểu trước Quốc hội Nga, Tổng thống trước đây từng đề cập đến loại tên lửa này là có "tầm bắn không giới hạn" và "bất khả chiến bại trước tất cả các hệ thống phòng thủ tên lửa và phòng không đối phó hiện có cũng như tương lai."
Do sự chậm trễ của chương trình máy bay ném bom chiến lược tầm xa liên lục địa PAK DA của Nga, khả năng của Burevestnik trong việc thực hiện các cuộc tấn công hạt nhân chính xác vào các mục tiêu trên toàn thế giới, bao gồm cả lục địa Mỹ, được kỳ vọng sẽ được đánh giá đặc biệt cao.
Hôm 10 tháng 10, Tổng thống Putin thông báo rằng đã có tiến bộ đáng kể trong các cuộc thử nghiệm một loại vũ khí hạt nhân chiến lược mới. "Tôi nghĩ trong tương lai gần, chúng ta sẽ có cơ hội công bố một số tin tức về một loại vũ khí mới mà chúng ta đã thông báo từ lâu," ông tuyên bố, đồng thời cho biết thêm rằng nó "đang trải qua các cuộc thử nghiệm[và đang tiến triển thành công." Điều này làm dấy lên suy đoán rằng Tổng thống có thể đang đề cập đến tên lửa Burevestnik.
Song song với chương trình tên lửa và máy bay ném bom, Nga cũng đang nhanh chóng hiện đại hóa hạm đội tàu ngầm chiến lược, đưa ngư lôi đầu đạn hạt nhân Poseidon vào biên chế, và hiện đại hóa kho tên lửa đạn đạo liên lục địa (ICBM) bằng cách mua sắm các tên lửa mới như RS-28 Sarmat và RS-24 Yars, cũng như tích hợp phương tiện lướt siêu vượt âm Avangard lên các loại tên lửa cũ hơn.
“Chim báo bão” bí ẩn
Trong kho vũ khí chiến lược thế hệ mới của Nga, 9M730 Burevestnik (tiếng Nga: Буревестник, nghĩa là "Chim báo bão") nổi lên như một trong những dự án tham vọng, bí ẩn và gây tranh cãi nhất.
Được NATO định danh là SSC-X-9 Skyfall (chữ "X" cho thấy nó vẫn đang trong giai đoạn thử nghiệm), đây là loại tên lửa hành trình được thiết kế để thay đổi hoàn toàn các quy tắc răn đe hạt nhân.
Được Tổng thống Nga Vladimir Putin chính thức công bố trong bài phát biểu Thông điệp Liên bang vào tháng 3 năm 2018, Burevestnik là một phần của nhóm sáu "siêu vũ khí" mới, bên cạnh các hệ thống như phương tiện lướt siêu vượt âm Avangard, ngư lôi hạt nhân Poseidon và tên lửa đạn đạo liên lục địa (ICBM) Sarmat.
Burevestnik được trang bị một lò phản ứng hạt nhân thu nhỏ. Về cơ bản, nó hoạt động như một động cơ nhiệt hạch hạt nhân. Khi bay, không khí từ bên ngoài được hút vào, đi qua lõi lò phản ứng, bị nung nóng cực độ và phụt ra phía sau, tạo ra lực đẩy.
Ưu điểm của thiết kế này là rõ ràng: miễn là lò phản ứng còn hoạt động, tên lửa còn lực đẩy. Điều này mang lại cho Burevestnik một đặc tính mà ông Putin mô tả là "tầm bắn không giới hạn". Về lý thuyết, nó có thể bay vòng quanh Trái đất trong nhiều ngày, thậm chí nhiều năm (mặc dù các hệ thống cơ khí khác sẽ bị hao mòn), chờ đợi lệnh tấn công.
Việc phát triển một lò phản ứng hạt nhân đủ nhỏ để gắn lên tên lửa nhưng đủ mạnh để tạo lực đẩy là một thách thức kỹ thuật cực lớn. Công nghệ này không mới (Hoa Kỳ từng theo đuổi "Dự án Pluto" với mục đích tương tự trong Chiến tranh Lạnh nhưng đã hủy bỏ do chi phí và rủi ro môi trường), song việc hoàn thiện nó vô cùng phức tạp.
Mục đích chính của Burevestnik là trở thành một vũ khí tấn công thứ hai hoặc đòn đáp trả không thể bị ngăn chặn. Thiết kế của nó nhằm giải quyết một vấn đề lớn trong chiến lược hạt nhân hiện đại: sự phát triển của các hệ thống phòng thủ tên lửa đạn đạo chẳng hạn như hệ thống của Hoa Kỳ.