Trang Newsweek đưa tin, Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov hôm 30/11 cho biết, Moldova, một quốc gia Đông Âu và là nước cộng hòa thuộc Liên Xô cũ, đang tự đặt mình vào tình thế nguy hiểm khi mong muốn gia nhập Liên minh Châu Âu (EU).
Ông Lavrov đưa ra nhận xét này trong một hội nghị cấp bộ trưởng được tổ chức bởi Tổ chức An ninh và Hợp tác Châu Âu (OSCE) - tổ chức an ninh khu vực lớn nhất thế giới.
Theo Newsweek, vào tháng 6/2022, EU và các quốc gia thành viên đã cam kết hỗ trợ vững chắc với Moldova và trao cho nước này tư cách ứng cử viên. Sự hỗ trợ này đã được tái khẳng định vào tháng 3 năm nay, với việc EU và các thành viên hứa hẹn sẽ tiếp tục cung cấp hỗ trợ về an ninh và kinh tế cho Moldova khi nước này đang chờ đợi gia nhập khối.
Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov tham dự Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao của Tổ chức An ninh và Hợp tác Châu Âu (OSCE) tại Bắc Macedonia hôm 30/11. Ảnh: Reuters
Ngoại trưởng Nga Lavrov nói: "Bản ghi nhớ Kozak, lẽ ra có thể giải quyết tình hình ở Moldova một cách đáng tin cậy từ 20 năm trước, là một trong những nỗ lực bị cản trở nhằm giải quyết các vấn đề cấp bách của lục địa chúng ta trên cơ sở các nguyên tắc của OSCE."
"Vào thời điểm đó, NATO và Brussels đã vô tình đánh cắp tài liệu này... Trên thực tế, Moldova chắc chắn sẽ trở thành nạn nhân tiếp theo trong cuộc chiến tranh lai (hybrid war) chống lại Nga do phương Tây phát động", ông Lavrov nói.
Theo Newsweek, Bản ghi nhớ Kozak là một kế hoạch năm 2003 do Nga đề xuất nhằm giải quyết mối quan hệ giữa Moldova và Transnistria - một khu vực ly khai tách khỏi Moldova vào năm 1990. Bản ghi nhớ cuối cùng đã bị Vladimir Voronin - Tổng thống Moldova lúc đó - bác bỏ.
Phản ứng của Moldova
Hôm 30/11, Bộ Ngoại giao Moldova đã lên tiếng chỉ trích những nhận xét của ông Lavrov, khi tuyên bố rằng: "Những tuyên bố của Nga, dù hôm nay hay những dịp trước, đều là một phần trong chuỗi hành động thù địch mà Liên bang Nga đã cố gắng thực hiện đối với đất nước chúng tôi trong 30 năm qua. May mắn thay, trong suốt thời gian này, các quốc gia đối tác ở phương Tây đã ở bên cạnh chúng tôi, giúp chúng tôi vượt qua thành công những mối đe dọa này."
Bộ Ngoại giao Moldova tiếp tục: "Xét đến việc Bộ trưởng Lavrov vẫn đến cuộc họp cấp bộ trưởng OSCE, chúng tôi hy vọng rằng thông điệp của chúng tôi - rõ ràng và sắc bén - cũng sẽ được ông ấy hiểu: Cộng hòa Moldova đang tiến tới châu Âu một cách không thể đảo ngược, và hôm nay, hơn bao giờ hết, chúng tôi yêu cầu quân đội Nga phải rút quân ngay lập tức và vô điều kiện khỏi lãnh thổ của chúng tôi."
Theo Newsweek, ngày 24/11, các quan chức Nga đã chỉ trích Moldova và đe dọa trả đũa sau khi Quốc hội Moldova bỏ phiếu hưởng ứng các lệnh trừng phạt của EU đối với Nga liên quan đến cuộc chiến ở Ukraine. Động thái của Moldova là một phần trong nỗ lực thay đổi luật pháp để nước này có thể gia nhập EU.
Mikhail Troitskiy - giáo sư tại Đại học Wisconsin-Madison (Mỹ) - nói với Newsweek rằng, nhận xét của ông Lavrov đã nhấn mạnh quan điểm của Nga rằng nước này bị thúc đẩy hoặc buộc phải tấn công Ukraine khi Kiev tiến gần hơn đến việc gia nhập NATO.
Ông Troitskiy nói thêm rằng những nhận xét mới của Ngoại trưởng Nga Lavrov có thể là một "ranh giới đỏ" lớn hơn, với không chỉ việc được NATO thừa nhận mà việc được chấp thuận vào EU hiện cũng bị Nga coi là không thể chấp nhận được.
Giáo sư Troitskiy nói: "Ông Lavrov ngụ ý rằng vấn đề về Moldova đối với Nga cũng bao gồm việc Moldova và các đối tác phương Tây đang đẩy Nga ra khỏi tiến trình Transnistria... Nhưng không giống như các nước cộng hòa ly khai Donbas ở miền đông Ukraine, Transnistria [trước đây] chưa bao giờ được Nga thổi phồng như một thách thức an ninh lớn đối với ‘thế giới Nga’".
"Do đó, việc Moldova coi đây là mối đe dọa tương tự như mối đe dọa mà Moscow đã đưa ra cho Kiev vào đầu năm 2022 là điều đương nhiên", ông Troitskiy nhận định.