Người bố nghèo nhưng chịu chi cho việc học của con
Năm 1999, Shan Xiaolong sinh ra trong một gia đình nghèo ở Ninh Hạ (Trung Quốc). Cha của anh, ông Shan Guide, không thể làm công việc nặng nhọc do thoát vị đĩa đệm thắt lưng. Mẹ tôi đã phẫu thuật mắt và tầm nhìn của bà bị mờ. Cặp vợ chồng kiếm sống bằng nghề thu hoạch rau, đào cây tỏi và làm những công việc lặt vặt. Ngay cả khi họ về sớm và về muộn, gia đình cũng chỉ kiếm được từ 1000 - 2000 NDT/tháng (3,4 - 6,9 triệu đồng).
Shan Xiaolong là con út trong gia đình, có một anh trai và một chị gái. Từ rất sớm, anh đã đi làm ở ngoài để kiếm sống, phụ giúp gia đình. Tuy khó khăn nhưng bố mẹ anh luôn cố gắng tạo điều kiện học tốt cho các con. Biết Shan Xiaolong sáng dạ, bố anh đã chuyển trường Tiểu học cho anh ra ngoài thị trấn vì ở đó dạy tiếng Anh.
Hay bố cũng mua chiếc xe máy cũ để chở Shan Xiaolong đi học cho thuận tiện. Khi lên cấp 2, bố cũng đốc thúc, giám sát việc học của anh. Ông thường xuyên gọi điện cho giáo viên chủ nhiệm để hỏi thăm tình hình ở lớp. Đây cũng là giai đoạn Shan Xiaolong ổi loạn, chán ghét áp lực mạnh mẽ của bố. Nhưng phương pháp của anh không phải là bỏ cuộc mà là học hỏi những điều tốt nhất và không để bố có lý do gì để giám sát. Cuối cùng, Shan Xiaolong được nhận vào trường THPT với số điểm 690.
Nỗ lực thay đổi cuộc đời bằng con đường học vấn
Ngôi trường THPT mà Shan Xiaolong trúng tuyển nằm ở thành phố - nơi mà tiền học, chi phí sinh hoạt đắt gấp nhiều lần ở quê. Vì thế, Shan Xiaolong không muốn học ở đây mà về trường làng. Anh nói với bố rằng: "Học ở đâu không quan trọng, học giỏi đều sẽ đỗ Đại học. Bố đừng lo".
Nhưng bố anh không đồng ý. Ông lý giải cho con trai rằng, chỉ bằng cách học tập trong môi trường phát triển mới có thể thoát khỏi cái nghèo. Không thể thuyết phục bố, cuối cùng anh đã nhập học, dù hiểu từ đây gia đình sẽ gặp khó khăn về tài chính.
Bởi mục tiêu học tập của Shan Xiaolong rõ ràng nên anh luôn tập trung vào bản thân, nỗ lực khắc phục điểm yếu. Gia đình không có điều kiện nên anh cũng không tới các lò luyện thi, lớp học thêm như các bạn. Anh chỉ có thể dựa vào chính mình.
Trong cuộc sống, Shan Xiaolong cố gắng tiết kiệm nhiều nhất có thể. Anh không bao giờ ăn ở ngoài trường mà chỉ ăn suất cơm rẻ nhất trong căng tin. Mỗi lần về quê, anh sẽ đi mất 7 tiếng xe bus nhưng khi về đến nhà, anh không nghỉ ngơi mà bắt tay vào công việc đồng áng.
Tháng 6/2018, Shan Xiaolong được nhận vào Đại học Thanh Hoa với số điểm 676. Khi giấy báo trúng tuyển được gửi về nhà, anh vẫn đang làm những công việc lặt vặt ở một công trường gần nhà. Anh bốc gạch, trộn vữa,... - làm bất cứ điều gì mà thợ chính bảo. Khi đó, nhiệt độ ngoài trời là gần 40 độ C, cái nóng bức khiến mồ hôi anh tuôn như tắm. Mỗi lần bê gạch, anh phải bê tới 50 - 60kg và bê khoảng 200 chuyến/ngày. Làm việc vất vả như vậy nhưng anh chỉ nhận được mức thù lao 200 NDT/ngày (khoảng 696.000 VNĐ).
Tuy biết bản thân đang bán sức lao động nhưng ngoài công việc này, Shan Xiaolong lúc ấy chưa nhận được công việc nào khá khẩm hơn. Anh phải chăm chỉ làm việc mới có tiền sinh hoạt. Đó là động lực giúp anh quên đi mệt mỏi. Và sau này khi kể lại, anh không hề xấu hổ về công việc năm xưa.
Là một sinh viên xuất thân từ một gia đình nghèo, có thể phải mất một thời gian dài nỗ lực để đạt được điểm xuất phát của người khác. Sự nghèo đói không bao giờ đáng được ca ngợi. Điều nó cần là phải đối mặt một cách thẳng thắn. Chúng ta không thể lựa chọn gia đình nhưng chúng ta có thể định hình lại số phận của chính mình.
Khó khăn những ngày nhập học
Khi biết gia đình Shan Xiaolong khó khăn, Đại học Thanh Hoa đã miễn giảm 1 phần học phí. Bạn học cũng góp tiền giúp đỡ anh nhưng anh cảm ơn và từ chối các bạn. Shan Xiaolong hiểu rằng đây là ý định tốt của các bạn cùng lớp, nhưng anh vẫn cảm thấy xấu hổ. Đây không chỉ là về sự nghèo khó mà còn về lòng tự trọng.
Anh không chìm đắm vào năng lượng tiêu cực mà cố gắng tìm mọi việc để khiến bản thân bận rộn. Anh tham gia đội bóng rổ của trường, kiên trì tập luyện hàng tuần, đổ mồ hôi đầm đìa trên sân. Điều này không chỉ giúp tăng cường thể chất mà còn xóa bỏ sự u ám trong tâm trí.
Năm 2019, anh cùng các bạn đến Bắc Kinh để làm thêm. Công việc của anh là nhân viên phân loại trong một công ty chuyển phát nhanh và công nhân dây chuyền lắp ráp trong một nhà máy in. Môi trường ở đó thường xuyên hỗn loạn và ồn ào, nhưng Shan Xiaolong hiểu rằng đây là một khía cạnh khác của cuộc sống, sẽ giúp anh thêm trưởng thành.
Năm 2020, anh tích cực tham gia hoạt động "Ngày lễ sắc màu" do chính quyền quận đề xuất, dạy kèm miễn phí cho trẻ em các gia đình bình thường. Anh vẫn đang chuẩn bị bài học từ 8 giờ sáng đến 12 giờ trưa. Anh hy vọng sẽ có thêm nhiều đứa trẻ có gia cảnh nghèo khó như anh được đến trường.
Trải nghiệm các công việc khác nhau khiến anh có thêm nhiều góc nhìn trong cuộc sống. Đồng thời, anh cũng nhận ra bản thân cần có những đóng góp cho xã hội. Anh cũng tham gia các hoạt động giao lưu thực tế ở nhiều tỉnh thành khác nhau, làm đề tài nghiên cứu, chiêm ngưỡng những lần phóng vệ tinh, khám phá công nghệ,...
Trong thư cảm ơn về học bổng năm xưa, Shan Xiaolong viết: "Đại học Thanh Hoa đã cung cấp cho tôi rất nhiều thứ mà tôi còn thiếu, để tôi có thể tự bù đắp".
Giáo sư Xie Ailei của Đại học Sư phạm Nam Trung Quốc từng thực hiện một nghiên cứu có hệ thống về những đứa trẻ lớn lên trong gia đình có điều kiện kinh tế kém. Trong nghiên cứu của ông, nhiều sinh viên xuất thân từ gia đình nghèo không thể thoát khỏi sự mặc cảm, tự ti.
Thế nhưng với Shan Xiaolong lại khác, anh dám đối mặt với hoàn cảnh, coi đó là khuyết điểm để khắc phục, không lấy đó làm cái cớ để rút lui.
Những bước tiến mới...
Mùa thu năm 2021, Shan Xiaolong chọn gia nhập quân đội sau nhiều vòng tuyển chọn, anh đã trở thành hải quân như mong muốn. Cuộc sống của quân đội thật nhàm chán, mỗi ngày bao gồm huấn luyện, nghĩa vụ, ăn uống, dọn dẹp việc nhà và ngủ nghỉ, ngày này qua ngày khác. Dù là cuộc sống máy móc nhưng Shan Xiaolong vẫn tìm thấy một hương vị khác trong cuộc sống ấy.
Đêm nào anh cũng quyết tâm đứng gác suốt hai tiếng đồng hồ, mặc đồng phục, cầm khẩu súng thép bám chặt vào chốt của mình. Những tiếng sóng nối tiếp nhau vang lên trong tai, lúc ầm ầm, lúc êm dịu, trong hơi thở của biển, một vài suy nghĩ tự động hiện lên. Anh nghĩ về cuộc sống trên núi, nghĩ về sự nghèo khó và suy ngẫm về bản thân. Hầu hết thời gian, anh chỉ nhìn lên các vì sao và để mọi cảm xúc tiêu tan.
"Sự vĩ đại nằm ở sự đơn giản, vinh quang nằm ở sự lâu dài". Một loại trải nghiệm khác khiến câu nói này thấm sâu vào trái tim anh. Để phát huy hết khả năng của mình, Shan Xiaolong đã tích cực tham gia các cuộc thi cơ bản, áp dụng kiến thức đã học vào thực tế và tích cực tham gia phát triển hệ thống trang bị của quân đội.
Hai năm sống trong quân ngũ đã mang về cho anh giải thưởng lớn. Quan trọng hơn, anh đã rèn luyện được ý chí và tìm lại được sự tự tin. Sau khi trở lại Đại học Thanh Hoa, anh trở nên quyết tâm hơn, thực hiện nghiên cứu khoa học và hướng tới mục tiêu đã đề ra.
Trong tương lai, anh dự định sẽ tiếp tục nghiên cứu sâu hơn về các lĩnh vực công nghệ cao như trí tuệ nhân tạo. Điều làm nên thành công của Shan Xiaolong không phải là sự nghèo khó mà là những phẩm chất quý giá khi đối mặt với chính mình, đối mặt với khó khăn và bất khuất. Anh không chìm vào vũng lầy, không đầu hàng trước số phận.
Theo Toutiao