Trong một động thái nhằm gia tăng sức ép với Trung Quốc, Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa tiếp tục công bố các kế hoạch áp mức thuế suất 10% đối với gói hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc trị giá tới 200 tỷ USD, nhằm đáp trả cái mà ông gọi là động thái "không thể chấp nhận" của Trung Quốc khi tăng thuế đối với hàng hóa Mỹ.
Động thái này nhằm đáp trả bước đi trả đũa mới đây của Trung Quốc đối với gói thuế quan thứ nhất của Mỹ đánh 25% thuế nhập khẩu lên 50 tỷ USD hàng Trung Quốc, áp dụng từ ngày 6/7 tới.
Tuyên bố sáng 19/6 (giờ Việt Nam), Tổng thống Donald Trump khẳng định, cần phải có hành động tiếp theo để khuyến khích Trung Quốc thay đổi các quy định không công bằng, mở cửa thị trường đối với hàng hóa Mỹ và chấp nhận một mối quan hệ thương mại cân bằng hơn với Mỹ.
Theo ông Donald Trump, Trung Quốc rõ ràng không có ý định thay đổi các hành vi không công bằng liên quan đến việc thu thập tài sản trí tuệ và công nghệ Mỹ. Thay vì thay đổi các hành vi đó, giờ Trung Quốc đang đe dọa các công ty, công nhân, nông dân Mỹ, những người vốn không làm gì sai.
Tổng thống Donald Trump cho biết, ông đã ra lệnh cho Đại diện Thương mại Mỹ xác định những mặt hàng Trung Quốc phải chịu mức thuế mới. Theo ông, đây là hành động đáp trả việc Trung Quốc tăng thuế đối với lượng hàng Mỹ trị giá 50 tỷ USD.
Tuyên bố của Tổng thống Donald Trump được đưa ra sau khi Trung Quốc tuyên bố cũng áp thuế trị giá 50 tỷ USD đối với hàng hóa của Mỹ để trả đũa một quyết định tương tự của Mỹ trước đó. Ông Donald Trump cho biết, hành động của Trung Quốc cho thấy Mỹ luôn ở thế bất lợi không công bằng trong thương mại với Trung Quốc.
Ngay lập tức, Bộ thương mại Trung Quốc cho biết, sẽ có những biện pháp tương xứng nếu chính phủ Mỹ áp dụng danh sách thuế quan bổ sung đối với hàng hóa Trung Quốc. Trong tuyên bố trên trang web của mình, Bộ này cho biết, Trung Quốc sẽ có biện pháp toàn diện để đáp trả các hành động của phía Mỹ.
“Nếu Mỹ có các biện pháp bảo hộ đơn phương, làm tổn hại lợi ích của Trung Quốc, chúng tôi sẽ nhanh chóng phản ứng và thực hiện các bước đi cần thiết để bảo vệ các quyền công bằng, hợp pháp của chúng tôi” - Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Cảnh Sảng cảnh báo ngược lại.
Trước những động thái đáp trả nhau một cách khá cứng rắn của cả hai bên, các nhà phân tích lo ngại, Mỹ và Trung Quốc đang tiến rất gần đến một cuộc xung đột thương mại mở, sau khi các cuộc đàm phán giữa hai bên đã không thể giải quyết sự bất mãn của Mỹ về khoản thâm hụt thương mại 375 tỷ USD của Mỹ với Trung Quốc.
Có lý do để tin rằng, Mỹ và Trung Quốc sẽ không thể giải quyết các bất đồng thương mại trong một sớm một chiều và cuộc đối đầu thương mại giữa hai nước có thể leo thang nhanh chóng.
Cả Mỹ lẫn Trung Quốc đều không muốn bị xem là yếu thế. Ông Donald Trump lên nắm quyền nhờ sự ủng hộ của các bang có nền kinh tế dựa vào ngành công nghiệp vốn bị ảnh hưởng nặng nề bởi toàn cầu hóa. Cuộc bầu cử Quốc hội Mỹ giữa nhiệm kỳ sẽ diễn ra vào tháng 11 tới, do vậy, ông Donald Trump ngày càng chịu áp lực phải tìm cách chiều lòng các mong muốn của những nhóm cử tri ủng hộ ông.
Trong khi đó, Trung Quốc đang mong muốn vươn lên trở thành một quốc gia công nghệ dẫn đầu toàn cầu nên nước này không dễ có những thay đổi trong mang tính hệ thống trong mô hình chính sách cơ bản của nước này.
Chính vì thế, nếu cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung xảy ra, nó không chỉ gây ra tác động hạn chế đến tăng trưởng ở hai nước này, mà còn ảnh hưởng đến nền kinh tế toàn cầu./.