Trong khi giới quan sát Trung Quốc gọi đây là tín hiệu hạ nhiệt căng thẳng ở biển Đông, truyền thông các nước Mỹ, Nhật Bản, Ấn Độ lại tỏ ra lo ngại trước tiến triển trong quan hệ Bắc Kinh-Kuala Lumpur.
Tờ Nihon Keizai Shimbun (Nhật) cho hay, sự hiện diện lần đầu tiên của tàu ngầm, cùng tàu trục vớt cứu hộ Chang Xing Dao của Trung Quốc, tại Malaysia hé lộ hai nước ngày càng xích lại gần nhau trong lĩnh vực quân sự, đồng thời xác nhận "tầm phủ sóng" rộng của các tàu ngầm Trung Quốc ở khu vực xung quanh Ấn Độ Dương.
New Delhi hết sức căng thẳng trước sự bành trướng sức mạnh quân sự của Bắc Kinh trong năm 2016. Trung Quốc lý giải họ điều tàu ngầm qua Ấn Độ Dương tới vùng biển Somali để "tấn công hải tặc", nhưng Hải quân Ấn Độ luôn nghi ngờ lý do này.
Đài NDTV (Ấn Độ) cho biết, hình ảnh tàu ngầm Trung Quốc đã được đăng tải trên tài khoản Twitter của Hải quân Malaysia, làm phía Ấn Độ "quan ngại sâu sắc".
Nhận xét chuyến "ghé thăm" Malaysia đầu tiên của tàu ngầm Trung Quốc, tờ Wall Street Journal đánh giá đây là tín hiệu "chuyển dịch lực lượng trong khu vực".
"Tàu ngầm Trung Quốc dừng ở Malaysia là điều chưa từng có tiền lệ, một động thái hiếm thấy đã công khai bộc lộ sự bành trướng lực lượng dưới mặt nước của Trung Quốc, gia tăng chứng minh sự tái điều chỉnh cục diện thế lực ở Đông Nam Á," tờ này viết.
Theo đó, Mỹ đang trong giai đoạn chuyển giao quyền lực, khiến mức độ can thiệp vào tình hình Đông Á bị hạn chế. Trong bối cảnh đó, không chỉ Malaysia mà cả Philippines và nhiều nước trong khu vực cũng phải đẩy nhanh các tính toán riêng của mình.
Thủ tướng Malaysia Najib Razak và người đồng cấp Trung Quốc Lý Khắc Cường chứng kiến lễ ký kết văn kiện hợp tác ở Đại lễ đường nhân dân Bắc Kinh ngày 1/11/2016 (Ảnh: JASON LEE/AFP/GETTY IMAGES)
WSJ bình luận, Malaysia nằm ở vị trí "yết hầu" của tuyến hàng hải kết nối Thái Bình Dương với Ấn Độ Dương.
Trước đây, nước này cũng từng đón một số tàu Trung Quốc thăm cảng, nhưng ý nghĩa sự xuất hiện của một tàu ngầm - với mức độ cơ mật cao - được các chuyên gia nhận định là thể hiện hai nước "đang phụ thuộc nhiều hơn vào đối phương".
Trong chuyến thăm Trung Quốc hồi năm ngoái, Thủ tướng Malaysia Najib Razak đã đạt nhận thức chung với Bắc Kinh về tăng cường hợp tác giữa hải quân hai nước, đồng thời tuyên bố mua 4 chiến hạm của Trung Quốc.
Kuala Lumpur cho thấy khá rõ xu hướng tránh đối đầu với Bắc Kinh trong vấn đề tranh chấp ở biển Đông. Bên cạnh lĩnh vực kinh tế, hợp tác an ninh là động lực giúp siết chặt hơn mối quan hệ này.
Theo báo Times (Anh), chính phủ Trung Quốc cho đến nay mới hai lần xác nhận các tàu ngầm của nước này thăm cảng: Chuyến thăm Sri Lanka năm 2014, và lần thăm cảng Kota Kinabalu của Malaysia hôm 3/1 vừa qua.