Trên thực tế, việc cãi lời là hành vi thường gặp trong quá trình phát triển của trẻ. Bởi càng lớn, ý thức độc lập của các bé ngày càng cao, mâu thuẫn quan điểm với bố mẹ cũng xuất hiện ngày càng nhiều.
Mỗi khi con trẻ lên tiếng cãi lại, cha mẹ không nên hành xử một cách gia trưởng, nhưng cũng không nên dễ dàng bỏ qua.
Bởi thái độ dễ dãi của phụ huynh khi con trẻ mắc sai lầm sẽ khiến các bé dần coi nhẹ lời nói của bố mẹ, thậm chí càng ngày càng có thái độ lấn tới.
Ngược lại, nếu hành xử quá nghiêm khắc, các bé sẽ cảm thấy bố mẹ không tôn trọng ý kiến của mình, khiến khoảng cách giữa con cái với phụ huynh ngày càng xa.
Đối mặt với vấn đề nan giải thường gặp này, các bậc phụ huynh có thể thực hiện theo những cách dưới đây.
1. Học cách trấn tĩnh
Mỗi khi cha mẹ chuẩn bị "lên lớp", con cái của chúng ta thường xuyên cảm thấy bầu không khí gia đình trở nên khẩn trương, áp lực.
Điều tốt nhất mà các phụ huynh nên làm lúc này là duy trì thái độ trấn tĩnh, tạo ra một bầu không khí ôn hòa cho buổi nói chuyện.
Cha mẹ học cách trấn tĩnh sẽ giúp những cuộc nói chuyện, góp ý cho con cái trở nên ôn hòa và hiệu quả hơn. Ảnh minh họa.
Những hành động như quát mắng, đánh đập, nạt nộ, thậm chí chỉ cần vài câu to tiếng cũng có thể tạo ra những rạn nứt khó hàn gắn trong quan hệ gia đình.
Cách tốt nhất là trước khi quyết định phát ngôn, bạn nên hít một hơi thật sâu, tự hỏi bản thân rằng điều mình sắp nói ra có giải quyết triệt để vấn đề trước mắt được hay không.
Nếu như cơn tức vẫn không dịu xuống, hoặc con cái đang có thái độ xúc động, bạn hãy tìm cách để bản thân trấn tĩnh trước, sau đó chờ mọi người bình tĩnh rồi mới bắt đầu góp ý.
Khi con cái có thái độ ứng xử không đúng với cha mẹ trước mặt người ngoài, bạn cũng không nên mắng con ở nơi đông người. Hãy nói cho trẻ biết rằng, vấn đề tranh cãi này cần tạm dừng, để về nhà rồi tiếp tục giải quyết.
2. Tìm ra căn nguyên của vấn đề
Các chuyên gia tâm lý đã chỉ ra rằng, trong lòng mỗi đứa trẻ, cha mẹ là đối tượng "tốt nhất" để các em nổi nóng. Kỳ thực, việc to tiếng cãi lại phụ huynh cũng không phải là mong muốn thật sự bên trong nội tâm của các bé.
Khi con có thái độ hành xử chưa đúng mực, các bậc cha mẹ nên đặt ra một số giả thuyết để tìm nguyên nhân. Ví dụ như con và bạn học xảy ra mâu thuẫn ở trường, hoặc việc học tạo ra những áp lực quá lớn khiến con mệt mỏi.
Trong trường hợp con lỡ lời với ba mẹ, các bậc phụ huynh cần tỉnh táo để phán đoán và tìm ra căn nguyên của vấn đề.
Thay vì dùng những lời lẽ quát mắng hoặc đòn roi để dạy dỗ, bạn nên hỏi bé rằng: "Hôm nay ở trường có chuyện gì sao?" hay "Con có muốn tiếp tục ở trong phòng một mình hay không?"…
Sau khi tìm được nguyên nhân khiến con nổi nóng, cha mẹ nên kiên nhẫn khuyên bảo. Cách cư xử này sẽ giúp các bé tìm được cách giải quyết vấn đề, đồng thời ý thức được việc mình cãi cha mẹ là sai.
Thưòng xuyên tâm sự, chia sẻ cùng con cái sẽ giúp khoảng cách giữa cha mẹ và các bé xích lại gần hơn, việc to tiếng, lỡ lời giữa cả hai bên cũng ngày một giảm xuống. Ảnh minh họa.
3. Đưa ra những yêu cầu về ranh giới
Có đôi khi, những yêu cầu quá khắt khe của cha mẹ lại lại là nguyên nhân khiến con trẻ nổi nóng và cãi lời.
Trên thực tế, hành động này của các bé chỉ muốn biểu thị cho phụ huynh thấy rằng: "Yêu cầu của cha mẹ quá khó đối với con"; "Cha/mẹ đã nhắc đi nhắc lại điều này quá nhiều lần rồi, con rất mệt!"…
Lúc này, bạn nên đưa ra cho các bé một "ranh giới cuối cùng": Con có thể tạm thời chưa thực hiện yêu cầu của ba mẹ, nhưng tuyệt đối không được to tiếng hay quá lời với ba mẹ.
To tiếng với bố mẹ là điều không nên và không được phép làm - hãy giải thích với con cái điều này bằng những lời lẽ và thái độ ôn hòa, bao dung. Ảnh minh họa.
4. Khôn khéo trong các biện pháp kỷ luật
Để cho con trẻ ý thức về thái độ cư xử của mình, kỷ luật gia đình là điều không thể thiếu. Nhưng việc áp dụng các biện pháp kỷ luật sao cho khôn khéo, văn minh lại là yếu tố cốt lõi để giữ hạnh phúc gia đình.
Bạn nên thiết lập một khung luật lệ hoàn chỉnh, có thưởng, có phạt và yêu cầu các bé chấp hành đúng. Ví dụ: Trong những khung giờ nào, ngày nào thì không được chơi máy tính, không xem tivi; Nếu không làm việc nhà sẽ bị phạt gì…
Càng sớm thiết lập kỷ luật gia đình sẽ giúp trẻ có thời gian chuẩn bị tâm lý, tránh tình trạng bị phạt mà không phục.
Cần lưu ý rằng, những điều luật này không chỉ áp dụng với riêng con cái, mà các bậc cha mẹ cũng nên tuân thủ và thưởng, phạt nghiêm minh.
Hơn nữa, nhưng điều luật gia đình này cần thực hiện một cách kiên trì, nghiêm túc, để con trẻ chú ý hành động, cử chỉ và lời nói của mình sao cho đúng mực.