Tên của Betelgeuse xuất phát từ chòm sao nơi nó tọa lạc - Ursa Major. Ursa Major là một chòm sao phổ biến ở bán cầu bắc và được coi là biểu tượng quan trọng của nhiều nền văn hóa cổ đại. Trong văn hóa truyền thống Trung Quốc, Ursa Major được gọi là "Thất Tinh Bắc Đẩu" và được coi là biểu tượng của sự tốt lành và phương hướng.
Betelgeuse sáng đến mức nổi bật trên bầu trời đêm. Các nhà hàng hải và thám hiểm cổ đại đã dựa vào vị trí của Betelgeuse để xác định lộ trình và thời gian của họ. Họ biết vị trí của Betelgeuse thay đổi theo mùa, điều này giúp họ đánh giá thời gian trôi qua.
Betelgeuse đóng một vai trò quan trọng trong thời cổ đại như một người dự đoán thời gian và bắt đầu đếm ngược. Những thay đổi về độ sáng và vị trí của nó giúp con người xác định thời gian trôi qua và dự đoán những thay đổi của các hiện tượng tự nhiên.
Ngoài công dụng trong điều hướng và dự đoán thời gian, Betelgeuse còn gắn liền với nông nghiệp và dự đoán các hiện tượng tự nhiên. Dựa vào vị trí của Betelgeuse và sự thay đổi độ sáng, người nông dân có thể suy ra những thay đổi trong tự nhiên. Ví dụ: khi Betelgeuse ở một địa điểm cụ thể, mọi người biết đó là đầu mùa mưa. Khi Betelgeuse biến mất khỏi bầu trời đầy sao, đồng nghĩa với việc mùa thu đã đến.
Tuy nhiên, với sự tiến bộ của công nghệ, con người dần không còn dựa vào các ngôi sao để dự đoán thời gian nữa. Khoa học hiện đại đã phát triển các phương pháp quan sát và dự đoán thời gian chính xác, chẳng hạn như lịch và đồng hồ. Mọi người có thể dễ dàng có được thông tin thời gian chính xác thông qua điện thoại di động hoặc máy tính. Bởi vậy chức năng này của Betelgeuse đã bị giảm đi ở một mức độ nào đó.
Các nhà khoa học đang theo dõi chặt chẽ quá trình tiến hóa của Betelgeuse và cố gắng dự đoán số phận tương lai của nó.
Năng lượng khổng lồ được giải phóng từ vụ nổ Betelgeuse
Betelgeuse là một hệ sao được nghiên cứu rộng rãi. Nó bao gồm bốn ngôi sao, ba trong số đó tạo thành một hình tam giác xiên sáng, trong khi ngôi sao thứ tư nằm phía trên nó một chút. Hệ thống này đã gây được sự quan tâm lớn trong cộng đồng khoa học bởi liệu nguồn năng lượng khổng lồ mà nó giải phóng có tác động đến Trái Đất hay không.
Betelgeuse cách Trái Đất khoảng 1.500 năm ánh sáng, điều đó có nghĩa là những gì chúng ta quan sát được về Betelgeuse thực sự đã xảy ra cách đây 1.500 năm. Tuy nhiên, ngay cả ánh sáng từ quá khứ cũng hé lộ một bức tranh tuyệt đẹp.
Nổi bật nhất trong số này là ngôi sao trung tâm, Betugus. Nó là một ngôi sao khổng lồ màu xanh lam rất lớn và sáng được coi là ứng cử viên cho siêu tân tinh sắp xảy ra. Siêu tân tinh là năng lượng được giải phóng khi một ngôi sao phát nổ, khiến nó sáng hơn toàn bộ thiên hà các ngôi sao trong một khoảng thời gian ngắn. Nếu nó phát nổ như một siêu tân tinh, việc giải phóng năng lượng sẽ là một sự kiện chưa từng có.
Dù ở rất xa chúng ta nhưng các nhà khoa học nhận thấy nó có tác động nhất định đến Trái Đất. Trong vài thập kỷ qua, các nhà khoa học đã tiến hành nghiên cứu sâu rộng để tìm cách ngăn chặn Betelgeuse gây tác động tiêu cực đến Trái Đất.
Tuy nhiên, một số nhà khoa học chỉ ra rằng mặc dù các vụ nổ siêu tân tinh sẽ giải phóng lượng năng lượng khổng lồ nhưng điều này không nhất thiết có nghĩa là Trái Đất sẽ bị đe dọa. Betugus cách Trái Đất đủ xa nên ngay cả khi siêu tân tinh xảy ra, tác động của bức xạ và sóng xung kích của nó sẽ bị suy yếu rất nhiều khi tiếp cận Trái Đất. Bầu khí quyển và từ trường của Trái Đất cũng đóng vai trò bảo vệ, giảm thiểu tác động của bức xạ vũ trụ lên chúng ta.
Ngay cả khi việc giải phóng năng lượng chỉ có tác động nhỏ đến Trái Đất, việc nghiên cứu Betelgeuse vẫn có ý nghĩa quan trọng. Bằng cách quan sát và phân tích quá trình tiến hóa của Betugus, các nhà khoa học có thể hiểu rõ hơn về vòng đời của các ngôi sao cũng như quy luật tiến hóa của vũ trụ. Đây là chìa khóa cho sự hiểu biết của chúng ta về nguồn gốc và sự phát triển trong tương lai của vũ trụ.
Với sự phát triển không ngừng của công nghệ mới nhất, con người đang nỗ lực tìm cách đối phó với mối đe dọa từ Betelgeuse. Một công nghệ quan trọng là sự phát triển của kính viễn vọng không gian. Bằng cách đặt các kính thiên văn tiên tiến trong vũ trụ, các nhà khoa học có thể quan sát và nghiên cứu tốt hơn các hoạt động của Betelgeuse. Họ có thể theo dõi sự thay đổi của các ngôi sao và dự đoán hoạt động bùng nổ có thể xảy ra. Bằng cách này, con người có thể thực hiện trước các bước để giảm tác động tiềm tàng lên hành tinh.
Nghiên cứu về Betelgeuse cũng có thể giúp khám phá nguồn gốc của chính chúng ta. Các ngôi sao được coi là một trong những vườn ươm sự sống trong vũ trụ, chúng tạo ra một lượng lớn các nguyên tố quan trọng như oxy và sắt thông qua phản ứng tổng hợp hạt nhân. Những nguyên tố này được giải phóng vào không gian khi ngôi sao chết và cuối cùng hình thành nên Trái Đất và các hành tinh khác. Nghiên cứu Betelgeuse không chỉ hé lộ những bí ẩn của vũ trụ mà còn giúp hiểu rõ sự tồn tại của chính chúng ta.
Việc giải phóng năng lượng khổng lồ do Betelgeuse mang lại sẽ không gây ra mối đe dọa trực tiếp cho Trái Đất. Tuy nhiên, nó vẫn là một hệ thống sao cực kỳ quan trọng và đáng được nghiên cứu. Bằng cách nghiên cứu Betelgeuse, các nhà khoa học có thể hiểu rõ hơn về sự tiến hóa của vũ trụ và nguồn gốc của chính chúng ta. Những nghiên cứu này không chỉ mở rộng ranh giới kiến thức của chúng ta mà còn cung cấp nền tảng vững chắc cho việc khám phá và phát triển của nhân loại trong tương lai.
Tham khảo: Zhihu