Nội dung chính
- WSJ tiết lộ cách thức cuộc tấn công trả đũa của Israel nhằm vào Iran
- Giai đoạn đối đầu nguy hiểm mới hay cơ hội xuống thang?
Cuộc tấn công lớn nhất lịch sử Israel nhằm vào Iran
Gần 2h sáng thứ bảy 26/10, các nam nữ phi công mặc áo khoác gắn Ngôi sao David leo vào buồng lái của khoảng 100 chiến đấu cơ, máy bay do thám và máy bay tiếp nhiên liệu tại một căn cứ quân sự ở Israel. Họ đang tuân theo mệnh lệnh được đưa ra từ một hầm ngầm dưới đất.
Các lãnh đạo thời chiến của Israel tập trung tại trụ sở quân đội ở Tel Aviv đã bật đèn xanh chođánh cuộc tấn công lớn nhất lịch sử mà Israel thực hiện nhằm vào Iran - và cũng là cuộc tấn công mà Wall Street Journal (WSJ) giá là nguy hiểm nhất về mặt chính trị. Israel gọi chiến dịch này là "Ngày Ăn năn."
Một máy bay chiến đấu của lực lượng không quân Israel tham gia vào cuộc tấn công trả đũa Iran hôm 26/10. Ảnh: IDF
Cuộc tấn công được thiết kế nhằm trả đũa Iran nhưng tránh kích động một cuộc chiến tranh toàn diện giữa 2 đối thủ liên quan đến lực lượng Mỹ và các quốc gia khác trong khu vực. Hoạt động đáp trả tránh xa các cơ sở dầu mỏ và hạt nhân mà Iran đã cảnh báo sẽ dẫn đến sự trả đũa. Dường như, Israel cũng lưu ý tới cảnh báo thận trọng từ phía quan chức Mỹ.
Tuy nhiên, theo WSJ, cuộc tấn công đã đánh dấu một giai đoạn đối đầu mới nguy hiểm giữa Israel và Iran. Quan chức Israel cho biết, Iran có thể dễ bị tấn công đường không hơn do một số hệ thống tên lửa S-300 của nước này bị phá hủy.
"Thông điệp là chúng tôi không muốn leo thang nhưng nếu Iran quyết định leo thang và tấn công Israel một lần nữa, thì điều này có nghĩa là chúng tôi đã tăng cường phạm vi tự do di chuyển của mình trên bầu trời Iran", quan chức Israel nói với WSJ.
Trong vài tuần qua, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã tuyên bố sẽ đáp trả vụ tấn công tên lửa đạn đạo của Iran vào lãnh thổ Israel hôm 1/10. Để thực hiện điều này, Israel đã mất nhiều tuần lễ lên kế hoạch và ngoại giao.
Vụ việc diễn ra trong bối cảnh Mỹ đang thúc đẩy 1 lệnh ngừng bắn trên Dải Gaza. Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã tới Israel và nước khác ở Trung Đông trong tuần này để tìm kiếm thỏa thuận mà các nhà đàm phán không thể giải quyết trong nhiều tháng.
WSJ nhận định rằng, việc cuộc tấn công được điều chỉnh đã để lại không gian cho hoạt động đàm phán được tiếp tục, với cuộc gặp giữa các nhà ngoại giao dự kiến sẽ diễn ra tại Doha (Qatar) vào hôm nay, 27/10.
Mặc dù Israel đang tiếp xúc với các kênh ngoại giao có khả năng kết thúc chiến tranh ở Gaza và hạ nhiệt căng thẳng với Tehran, nhưng các quan chức Israel vẫn hoàn tất chi tiết của cuộc tấn công đáp trả.
"Thiệt hại hạn chế" và hy vọng chấm dứt trả đũa qua lại
Ngày 25/10, khi mặt trời lặn xuống, đánh dấu thời điểm bắt đầu của Shabbat (ngày nghỉ của người Do Thái), nội các Israel đã đồng ý tiến hành kế hoạch tấn công vào đêm đó, WSJ dẫn nguồn quan chức Israel cho biết.
Nguồn thạo tin cho hay, vài giờ trước khi cuộc tấn công bắt đầu, Israel đã thông báo cho Mỹ và một số nước thuộc thế giới Ả Rập và châu Âu về bản chất, cũng như phạm vi của cuộc tấn công. Quan chức của một vài quốc gia trong số này sau đó đã thông báo cho Iran. Văn phòng Thủ tướng Israel phủ nhận thông tin nước này đã báo trước cho Iran, gọi điều đó là "sai và vô lý".
Các cuộc không kích đã diễn ra theo từng đợt, với sự tham gia của vũ khí đường không tiên tiến nhất của Israel hiện nay - tiêm kích F-35.
Khi các máy bay chiến đấu đang ở trên không, các quan chức Israel - nhận thức được sự bức xúc của Mỹ khi tháng trước Israel không cảnh báo trước cho đồng minh về kế hoạch hạ sát lãnh đạo Hezbollah Hassan Nasrallah - đã chủ động thông báo cho các đối tác Mỹ về cuộc tấn công của mình.
Bộ trưởng Quốc phòng Israel Yoav Gallant đã điện đàm cho người đồng cấp Mỹ Lloyd Austin.
Lượt máy bay chiến đấu đầu tiên đã phá hủy các hệ thống phòng không ở Syria và Iraq, làm sạch đường bay cho các đợt tiếp theo tiếp cận Iran.
Israel không chia sẻ lộ trình chính xác nhưng nguồn tin của WSJ cho rằng, có vẻ Israel đã né không phận của Jordan sau khi quốc gia Ả Rập này tuyên bố không tham gia tấn công Iran.
Đa phần các cuộc không kích được thực hiện từ bên ngoài không phận Iran, Amir Aviv - cựu quan chức quân sự cấp cao của Israel nói với WSJ. Iran cho hay, các máy bay của Israel đã tấn công từ không phận Iraq, cách biên giới với Iran khoảng hơn 110km.
Vào khoảng 3h30 sáng (giờ Israel), quân đội nước này đã phát động đợt tấn công thứ hai. Các cuộc không kích nhắm vào các cơ sở liên quan tới hoạt động sản xuất tên lửa như tên lửa hành trình và tên lửa đạn đạo của Iran.
Ảnh vệ tinh khu quân sự ở Parchin, Iran - một trong những mục tiêu tấn công trả đũa của Israel ngày 26/10. Ảnh: Maxar Technologies/Getty Images
Một trong những mục tiêu của Israel là khu vực quân sự rộng lớn Parchin, nơi Iran từng nghiên cứu về năng lực vũ khí hạt nhân, theo cơ quan nguyên tử của Liên Hợp Quốc. Tại đó, 4 tòa nhà đã bị đánh trúng, bao gồm 3 cơ sở sản xuất nhiên liệu rắn cho tên lửa, Fabian Hinz - nghiên cứu viên tại Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế chuyên về chương trình tên lửa của Iran cho biết.
Ngay trước bình minh, quân đội Israel tuyên bố hoàn tất cuộc đáp trả. Các máy bay của Israel trở về sau cuộc tấn công kéo dài 4 giờ đồng hồ mà không gặp tổn thất.
Về phần mình, Iran cho biết, cuộc tấn công của Israel đã khiến 4 binh sĩ nước này thiệt mạng và dẫn tới "thiệt hại ở mức hạn chế", đồng thời khẳng định Iran có quyền đưa ra phản ứng vào thời điểm do họ chọn.
Theo WSJ, các quan chức Israel hy vọng rằng cuộc tấn công lần này sẽ chấm dứt tình trạng trả đũa qua lại với Iran và quân đội Israel có thể tập trung vào các mục tiêu chiến tranh ở Gaza và Lebanon.
Tuy nhiên, Tướng về hưu Israel, Assaf Orion nhận định, mặc dù hoạt động tấn công đáp trả đã được điều chỉnh nhưng điều đó không có nghĩa là căng thẳng với Iran kết thúc.
"Nó tạo điều kiện cho cả hai bên dừng lại ở thời điểm này, cho đến sau cuộc bầu cử Mỹ, sau đó thì còn phải xem diễn biến tới đâu", ông Orion nói.