Mùa dịch năm 2021 đánh dấu bước ngoặt mới đối với chị Bích Hân (29 tuổi, TP.HCM). Sau khi kết hôn, 9X chuyển về Củ Chi sinh sống và cùng chồng quản lý một vườn lan. Tại đây, chị bắt đầu làm vườn và trồng rau nhằm cung cấp thực phẩm cho gia đình, đặc biệt là em bé vừa bước vào giai đoạn ăn dặm.
Từ cô nhân viên văn phòng chưa bao giờ trồng trọt, mẹ đảm Sài Gòn đã trở thành chủ nhân khu vườn 180m2 đẹp như bức tranh với đủ loại rau củ quả sặc sỡ. Hơn thế, chị Hân còn tích cực tìm hiểu nhiều phương pháp làm vườn khác nhau để nâng cấp khu vườn, biến nó thành một trang trại thu nhỏ.
Góc vườn xinh đẹp nhà chị Hân.
"Đóng giường" trồng rau giảm ngập úng
Nhìn vào khu vườn cầu vồng đầy ắp cây trái của chị Hân, ít ai ngờ được chưa đầy một năm trước nơi đây là một khu đất toàn cỏ, rác, bê tông và nhiều côn trùng. Chính chị Hân đã lên ý tưởng thiết kế và cùng chồng thi công vườn. Chị kể: "Vợ chồng mình cùng nhau lên kế hoạch dọn dẹp rác.
Sau đó làm sạch cỏ khu đất đầu tiên khoảng 35m2 rồi tiến hành xới trộn đất và trồng những cây rau đơn giản. Tiếp đến, nhà mình cải tạo thêm 50m2 nữa. Những loại đầu tiên mình trồng là cải xanh, cải ngọt, rau muống, bắp, đậu bắp, dưa leo,... Thấy ổn, mình mở rộng dần dần thêm 40m2 để trồng đậu, mướp, trồng kale các loại, cải cầu vồng, xà lách".
Bắt đầu làm vườn vào tháng 6/2021, đúng vào mùa mưa của Sài Gòn, lại chưa có kinh nghiệm nên các luống rau của chị Hân gần như bị ngập úng và chết khá nhiều. Đến đầu tháng 10/2021, vợ chồng chị gần như làm lại hoàn toàn và mở rộng vườn.
Lúc này chị Hân nghiên cứu thiết kế vườn theo dạng bed garden nâng cao (hiểu nôm na là "đóng giường" trồng rau, tạo thành những ô có vách cao, đáy thiết kế thoát nước tốt). Chị Hân học những người làm nông ở nước ngoài và áp dụng vào vườn nhà mình để khắc phục tình trạng ngập úng, cỏ dại, cải tạo thoát nước. Chị Hân kết hợp đa dạng các loại rau hoa theo hướng xen canh, phân chia các bed bằng những lối đi vừa phải, lối đi ở giữa rộng rãi.
Giữa các bed garden là lối đi nhỏ, thuận tiện cho gia chủ đi lại và chăm sóc rau.
Tổng diện tích hiện tại là khoảng 180m2, có hình chữ U và chia thành 4 khu, bao gồm khu trồng rau xen các loại hoa kết hợp giải trí của gia đình, 2 khu trồng các loại cây theo mùa, dưa và bắp, khu trồng kale.
Các khu vực trồng rau được chị Hân sắp xếp thay đổi theo mùa, tuỳ vào hướng nắng và đặc tính cây trồng. Để hỗ trợ chăm sóc vườn tốt hơn, chị Hân sử dụng máy phun và máy bơm để tưới nước bằng vòi, dùng phân hữu cơ ủ hoại, phân compost, sử dụng sinh học quản trị sâu bệnh, trồng hoa xen canh vườn. Chị hoàn toàn không dùng thuốc trừ sâu, các loại thuốc hoá học.
Trồng hoa đồng hành, khu vườn đa sắc như cầu vồng
Ngắm nhìn khu vườn của chị Hân, ai nấy đều xuýt xoa vì quá rực rỡ và phong phú, đa sắc như cầu vồng. Mẹ đảm chia sẻ: "Mình thích sưu tầm hạt giống bản địa và nhập khẩu. Cứ giống nào lạ lạ, mình sẽ mua về trồng thử nghiệm.
Một vài loại rau mình đã và đang trồng là kale (đã trồng qua khoảng 20 loại kale và đang sưu tầm thêm các loại mới), xà lách các loại, cải mù tạt tím khổng lồ, súp lơ, bắp cải, cải thảo, cải xanh Việt Nam, cải xanh Đà Lạt, cải Hàn Quốc, cải thìa xanh, tím, trắng, thìa baby,...
Hoa thì có các loại hoa hướng dương với khoảng 16 loại và màu khác nhau, cosmos, các loại cúc, đặc biệt là cúc Zinnia khổng lồ giống bản địa Mỹ,...
Đến hiện tại đã sưu tập gần 400 loại rau hoa. Mình mê cây cối lắm nên trồng rất đa dạng loại mỗi loại một ít. Đặc biệt những loại nhiều màu mình đều thử trồng".
Kale cải xoăn.
Cải thảo MissHong
Cải cầu vồng.
Zinnia.
Hướng dương.
Chị Hân áp dụng phương pháp trồng cây đồng hành, cụ thể hơn là trong một bed trồng kết hợp nhiều loại rau, cây gia vị, xen cả hoa. Cách làm này vừa tạo màu sắc cho khu vườn, vừa giúp hạn chế sâu bệnh hại, đồng thời đa dạng dinh dưỡng vì các giống cây sẽ "che chở" và hỗ trợ nhau. Ban đầu, chị chỉ đơn giản trồng hoa vạn thọ xen cà chua.
Dần dần, mẹ đảm tìm hiểu sâu hơn và ứng dụng vào khu vườn. Một số loài hoa đồng hành thân thiện với khu vườn mà chị Hân gợi ý kết hợp bao gồm sen cạn (bạn đồng hành với bắp cải, cà chua, dưa leo, củ cải), vạn thọ (cà chua, dưa, thường được chị Hân trồng khắp nơi trong vườn), hướng dương (ghép chung với bắp, cà tím, khoai tây, đậu), Zinnia và cosmos trồng bìa vườn, cúc xuxi có lợi cho vườn mà còn là loại hoa dược liệu.
Trong 1 bed, chị Hân trồng xen canh nhiều loại cây hoa.
Từ những trải nghiệm của mình, chị Hân đúc kết kinh nghiệm: "Việc trồng hoa đồng hành sẽ không hiệu quả tức thì. Nó sẽ có ích khi trồng đủ mật độ, cần thời gian để phát huy nên đừng vội vàng khi trồng 1, 2 cây hay trồng vụ đầu tiên chưa kết quả thì cho rằng không hiệu quả.
Sau khi mình áp dụng trồng hoa đồng hành thì vườn mình bắt đầu thấy nhiều ong thụ phấn hơn, không xuất hiện rệp, rau ăn trái đậu nhiều hơn, trước đó mình phải thụ phấn bằng tay bây giờ không cần thiết lắm".
Chia sẻ về khu vườn, chị Hân không giống được niềm vui và cả sự say mê. Chị hạnh phúc cho biết: "Mình thích có một khu vườn vừa đẹp, vừa ngon. Đối với mình, vườn không chỉ đơn giản là nơi bước ra để tìm thực phẩm, mà còn là nơi mình thư giãn, trải nghiệm, học hỏi và thực hiện đam mê.
Nơi gia đình mình vui chơi, quây quần bên nhau, cùng con gái chăm sóc hoa lá. Nhờ vườn mà bé mình ăn rau rất giỏi, uống nước ép rau quả từ khi ăn dặm. Vườn đến mang nhiều giá trị tinh thần lắm, ai làm vườn rau đều cảm nhận được".
Khu vườn mang đến cây trái và niềm vui cho gia đình chị Hân.