Hình ảnh bé gái Lê Thị Thùy Linh (5 tuổi, ở xã Nam Phong, TP Nam Định), chân tay lấm lem nằm bên cạnh chiếc rổ nhỏ có vài đồng lẻ, ngủ ngon lành ở ngã tư Trần Đăng Ninh đã thu hút sự chú ý của dư luận.
Mới 5 tuổi nhưng hàng ngày bé Linh phải lê la hè phố xin tiền về nuôi bà ngoại 80 tuổi già yếu và đàn em nheo nhóc ở nhà. Vừa qua, Linh được anh trai đèo bằng xe đạp ra địa điểm ăn xin đã không may gặp một chấn thương nặng ở chân phải nhập viện cấp cứu.
Câu chuyện của Linh ám ảnh chúng tôi, một đứa trẻ chỉ mới có 5 tuổi, vô lo, vô nghĩ nhưng bé đã phải gánh trên vai “trách nhiệm” của người lớn. Bởi Linh sinh ra trong một gia đình kém may mắn, buộc cô bé phải lao ra đường, phụ giúp gia đình trang trải cuộc sống.
Hoàn cảnh của bé rất đáng thương, mọi người thương bé và bà ngoại bé bao nhiêu lại giận người mẹ vô tâm nỡ đẩy bé vào nghịch cảnh này.
Trong lúc anh trai đèo đi xin tiền, không may bé gái 5 tuổi bị kẹp chân vào bánh xe đạp dẫn đến bị thương.
Ngôi nhà của Linh nép dưới ven sông của “xóm liều”. Nói là nhà nhưng đây chỉ là cái lán xiêu vẹo dựng tạm. Đường vào nhà hun hút, vắng lặng khiến nhiều người ái ngại khi đặt chân đến.
“Căn nhà” ấy chỉ vẻn vẹn chừng 5m2, mọi sinh hoạt của mấy mẹ con đều trên một chiếc giường nhỏ. Ngồi trên giường, khuôn mặt đen nhẻm, thấy người lạ đi vào, Linh nhoẻn miệng cười rõ tươi rồi thân thiện chào to “cháu chào cô chú”.
Căn nhà nhỏ của mẹ con Linh.
Khi chúng tôi hỏi lý do cháu Linh quyết định đi xin tiền để phụ giúp gia đình, Linh nói: “Con đi xin cũng lâu rồi, ngày trước khi bà ngoại chưa bị đau chân vẫn hay đi xin về nuôi các anh em con. Giờ bà già yếu, chân đau không đi được nên con đi xin lấy tiền về mua thức ăn, mua sữa cho cháu và em, rồi cho bà đi tiêm”.
Theo lời Linh, mỗi lần đi xin, cháu cũng không biết mọi người cho bao nhiêu tiền. Linh không biết đếm, chỉ biết xếp tiền, ai cho bao nhiêu bé mang về đưa cho mẹ và cho bà ngoại thuốc thang.
Cả gia đình Linh đều mù chữ.
Linh sống trong một gia đình có 8 người gồm bà ngoại, bác ruột, mẹ đẻ, chị gái, anh trai, Linh, em gái 15 tháng và 1 cháu gái 6 tháng tuổi. Tuy nhiên, chỉ có mình Linh là đi xin.
Khi hỏi ai bảo con đi xin, Linh lí nhí nhìn mẹ rồi nói: “Con không biết, con cũng không thích đi xin nhưng nếu con không đi thì không có tiền mua đồ ăn, sẽ bị đói. Mẹ phải ở nhà trông cháu và em rồi nên dù trời có mưa con cũng mặc áo mưa để đi”.
Do vậy em khát khao được đến trường...
Ngồi một lúc, Linh lôi chiếc cặp màu hồng, lấy trong đó ra một quyền tập viết khoe: “Mẹ mua cho con đấy, con thích được đi học lắm, đi học để còn biết chữ. Sau này, lớn lên con muốn được làm bác sĩ để chữa khỏi chân cho bà”.
Nói xong, cô bé mở trang viết ra tập tô vào những mẫu chữ có sẵn bên trong, tíu tít nói chuyện với mọi người khoe thành tích của mình.
Thấy con gái thích thú, cắm cúi viết, chị Hoa (mẹ bé Linh) cho hay: “Cháu thích đi học lắm, đòi mẹ mua cặp, mua sách giống các bạn rồi tự học. Tôi cũng có biết chữ đâu, học lỏm được gì thì dạy cháu thôi”.
Linh luôn tâm sự rằng em muốn học để còn biết chữ rồi sau này làm bác sĩ để chữa bệnh cho bà.
Theo lời mẹ cháu bé, dù Linh muốn đi học nhưng cũng đành chịu. Vì hiện giờ, nhà từ già đến trẻ không một ai có giấy tờ tùy thân. Gia đình không có hộ khẩu để làm giấy khai sinh cho cháu.
Trước đây, gia đình chị Hoa ở bên đường An Phong, phường Quang Trung - TP Nam Định. Sau đó, cả gia đình mua đất dưới khu vực bờ sông thuộc xã Nam Phong sinh sống được 20 năm (đất không có sổ đỏ).
Sau đó, khu đất nhà chị Hoa ở được quy hoạch, gia đình được đền bù 24m2 với giá tiền hơn 300 triệu đồng. Khi đo đạc đất quy hoạch xong, mẹ chị Hoa lại mua 12m2 đất của hàng xóm (không có sổ đỏ), chỉ có giấy viết tay xác nhận của tổ trưởng xóm rồi xây lên cho cả gia đình ở.
Những vật dụng đơn sơ trong căn nhà.
Do căn nhà 12m2 chật chội nên mấy mẹ con chị Hoa đã dựng tạm cái lán nhỏ sát nhà để ngủ và sinh hoạt. Còn nhà trên để cho bà ngoại và bác ở.
Chia sẻ về việc để cháu Linh đi ăn xin, người mẹ này phân trần: “Tôi cũng không muốn cho con đi xin đâu. Cũng chẳng biết nó đi làm gì, thấy cầm tiền đưa về bảo bạn của bố gặp cho”.
Chị Hoa cho biết, sau khi chính quyền địa phương xuống gia đình thông báo mới biết con mình đi ăn xin. Khi hỏi cháu cũng chỉ nói “cháu đi xin về đỡ cho mẹ cháu nuôi các em và lo cho bà thuốc men”.
Hàng ngày, bé gái 5 tuổi vẫn phải ra đường phố xin tiền mang về nhà.
Bà mẹ này thừa nhận, Linh đưa tiền về cho gia đình nhiều lần rồi. Mỗi tối Linh đưa về được hơn 100 nghìn đồng. Số tiền đó, chị lại dùng mua gạo, thức ăn, nấu cơm cho mọi người trong gia đình. Còn đâu mua sữa cho 2 đứa nhỏ.
Chị Hoa bảo, số chị lận đận, mấy đời chồng nhưng rồi cũng đứt gánh giữa đường. Sinh được 4 đứa con, 3 đứa đầu là con của người chồng trước, bé út là con của người chồng thứ 2. Bản thân chị cũng có quá khứ không mấy tốt đẹp nên cũng không lo được cho các con tử tế…
Bé gái 5 tuổi ngồi ở lề đường trong đêm lạnh để xin tiền về nuôi cả nhà...
Liên quan đến trường hợp trên, ông Nguyễn Văn Dân - Chủ tịch UBND xã Nam Phong xác nhận, gia đình chị Hoa về địa phương dựng nhà ở tạm bợ chứ không có hộ khẩu ở đây.
“Sau khi nắm bắt được việc, UBND xã đã nhiều lần xuống lập biên bản, yêu cầu gia đình để cháu bé ở nhà nuôi, cho đi học chứ không thể bắt cháu đi ăn xin mãi được vì như vậy sẽ vi phạm quyền trẻ em. Gia đình đồng ý nhưng lại đâu vào đó”, ông Dân nói.
Theo ông Dân, gia đình này quá khổ. Hàng năm vào ngày lễ Tết chính quyền địa phương cũng có hỗ trợ gia đình.
Mới đây, bên Sở LĐTB&XH cũng đã họp bàn và thống nhất chuyển cháu bé xuống Trung tâm hỗ trợ nuôi dưỡng trẻ mồ côi. Tuy nhiên, do cháu không có hộ khẩu ở đây nên không đủ thủ tục để đưa đi.