Những quả bom lượn thời Liên Xô được điều chỉnh bằng các thiết bị điện tử đang cho phép chiến đấu cơ Nga tấn công Ukraine từ xa. Ngoài Kharkov, những thành phố bị loại vũ khí này phá hủy còn có Avdiivka, Chasov Yar và Vovchansk. Moscow có nguồn cung bom lượn gần như không giới hạn và chúng được đưa tới các sân bay nằm gần biên giới mà Ukraine không thể tấn công.
AP phân tích các đoạn video, hình ảnh vệ tinh, tài liệu của Ukraine cũng như hình ảnh của Nga, từ đó thấy rằng Nga đã tăng cường tấn công những thành phố tiền tuyến của Ukraine năm 2024 với quy mô chưa từng thấy bằng cách sử dụng bom lượn và mở rộng mạng lưới đường băng. Phân tích trên cũng cho thấy mức độ những cuộc tấn công gần đây của Nga. Đã 1 năm kể từ khi Nga chiếm được Bakhmut - nơi những quả bom lượn lần đầu tiên được sử dụng. Sau đó, Moscow tiếp tục mất một vài tháng để kiểm soát Avdiivka. Giới quan sát cho rằng kịch bản tương tự có thể cũng diễn ra với Vovchansk và Chasov Yar.
Chiến đấu cơ mang bom lượn. Ảnh: Bộ Quốc phòng Nga
Theo AP, Moscow đang tiến hành những bước hoàn thiện cuối cùng với một đường băng khác cách Ukraine chưa đầy 100km và thả bom lượn hàng ngày từ các căn cứ nằm trong biên giới Nga.
Spartak Borysenko thuộc văn phòng công tố khu vực Kharkov đã đưa ra một tài liệu điều tra xác định ít nhất 8 căn cứ Nga được sử dụng để tiến hành các cuộc tấn công.
Theo những bức ảnh trên các kênh Telegram của Nga có liên hệ với quân đội, lực lượng Nga phóng 3 - 4 quả bom lượn cùng lúc. Trong một lần phóng 4 quả bom lượn, AP đã lần ra vị trí của chiến đấu cơ triển khai chỉ nằm ngay bên ngoài thành phố Belgorod của Nga, gần một căn cứ không quân hiện đang được xây dựng. Tất cả 4 quả bom lượn đều được phóng về phía Tây với Vovchansk và Kharkov nằm trong tầm bắn trực tiếp của hỏa lực.
Vào cuối tháng 5/2024, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết Nga đã phóng hơn 3.000 quả bom mỗi tháng.
Nhà quan sát Oleh Katkov thuộc trang Defense Express nhận định, tấn công các căn cứ không quân của Nga là chìa khóa để làm chậm các cuộc ném bom bằng cách buộc máy bay chiến đấu của Nga phải triển khai xa hơn.
"Điều đó không có nghĩa là họ sẽ hoàn toàn dừng các cuộc ném bom nhưng họ sẽ gặp khó khăn hơn. Họ cũng thực hiện các cuộc xuất kích mỗi ngày ít hơn", ông Katkov nói.
Trong nhiều tháng, các quan chức Ukraine đã phàn nàn về những giới hạn trong việc sử dụng vũ khí do phương Tây cung cấp để nhắm vào các mục tiêu ở Ukraine, trong đó có các sân bay là nơi đặt các chiến đấu cơ của Nga. Sân bay mới nhất nằm ngay bên ngoài Belgorod có một đường băng dài 2.000 mét bắt đầu được xây dựng vào cuối mùa hè năm 2023 khi Ukraine phản công thất bại.
"Lợi thế chiến lược lớn nhất mà Nga có ở Ukraine là lợi thế trên bầu trời. Chính các cuộc tấn công tên lửa và ném bom đã giúp quân đội Nga tiến công trên mặt đất", ông Zelensky nhận định. Theo nhà lãnh đạo Ukraine, Nga đã phóng 100 quả bom lượn mỗi ngày.
Thành phần cơ bản cho các quả bom lượn đến từ hàng trăm nghìn quả bom không dẫn đường thời Liên Xô, những phương tiện được điều chỉnh bằng cách lắp thêm bộ thăng bằng có thể thu vào và hệ thống dẫn đường để mang 500 - 3.000 kg chất nổ. Chi phí nâng cấp mỗi quả bom là khoảng 20.000 USD và những quả bom này có thể được phóng cách mục tiêu 65km - nằm ngoài tầm hoạt động của hệ thống phòng không Ukraine, Trung tâm Phân tích Chính sách châu Âu tiết lộ.