"Không cần thiết phải mạo hiểm sử dụng những xe tăng tốt nhất để xuyên qua các bãi mìn", Dan Rice, cựu sĩ quan Lục quân Mỹ, người trước đó từng cố vấn cho quân đội Ukraine, nhận định.
Sau khi Kiev bắt đầu cuộc phản công được dự đoán từ lâu vào đầu tháng 6, các chỉ huy Ukraine ban đầu đưa vào chiến trường những chiếc xe tăng Leopard mới nhận được từ phương Tây để thăm dò các phòng tuyến của Nga ở phía Đông và phía Nam.
Xe tăng T-64 của Ukraine ở Bakhmut. Ảnh: AFP
Tuy nhiên, ông Rice cho rằng, các xe tăng cũ hơn và ít hiện đại hơn như T-64 thời Liên Xô sẽ phù hợp hơn để xuyên qua các bãi mìn.
Trong những ngày đầu tháng 6, các binh lính Ukraine "đã cố gắng sử dụng xe tăng Leopard 2 và bị mắc kẹt trong các bãi mìn mà Nga đã chuẩn bị như một phần của hệ thống phòng thủ nhiều lớp", Marina Miron, nhà nghiên cứu về chiến tranh tại Cao đẳng Hoàng gia London tại Anh cho hay. Theo bà, "đây là một bài học đắt giá cho lực lượng vũ trang Ukraine".
Theo số liệu được Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế công bố, vào đầu năm 2023, gần 1 năm kể từ khi xung đột nổ ra, Ukraine có khoảng 250 xe tăng chiến đấu chủ lực T-64BV và 50 xe tăng T-64BM.
Sau đó, các xe tăng Leopard 1 và Leopard 2 của Đức, cùng với xe tăng Challenger 2 của Anh đã được bàn giao để các lực lượng mới được huấn luyện của Ukraine sẵn sàng sử dụng.
Tuy nhiên, đây không phải nguồn lực vô hạn. Một số xe tăng Challenger 2 của Anh và Abrams của Mỹ vẫn chưa đến tay Ukraine. Kiev hiện có vài chục xe tăng Leopard 2 và một số xe tăng Leopard 1 dự kiến sẽ được cung cấp cho nước này trong những tháng tới.
Theo dữ liệu tình báo nguồn mở của Hà Lan, Ukraine đã tổn thất 6 xe tăng Leopard 2A4 và 9 xe tăng Leopard 2A6 nhưng con số thực tế có thể cao hơn.
Những xe tăng này là các phương tiện có khả năng sát thương mạnh nhất mà Ukraine sở hữu đến tấn công các lực lượng của Nga với tốc độ cao.
Dù vậy, việc Ukraine sử dụng xe tăng phương Tây ở Zaporizhzhia là một quyết định mạo hiểm giữa bối cảnh giao tranh ở đây đang diễn ra ác liệt.
"Không chỉ do các bãi mìn mà còn do Nga có thể dễ dàng phát hiện ra các xe tăng này bởi đặc điểm địa lý ở đây", chuyên gia Miron nói.
Trong khi đó, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết: "Tôi muốn cuộc phản công diễn ra sớm hơn bởi nếu cuộc phản công diễn ra muộn hơn thì phần lãnh thổ bị cài mìn sẽ ngày càng nhiều. Chúng tôi đã cho đối thủ có cơ hội và thời gian để cài mìn và chuẩn bị phòng tuyến".
Kiev đối mặt với chỉ trích vì nhịp độ phản công chậm trong 2 tháng rưỡi qua và một số bên coi kết quả của chiến dịch này là phép thử cho sự ủng hộ của phương Tây.
Hiện nay, Ukraine là quốc gia "bị cài mìn nhiều nhất thế giới", Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Oleksii Reznikov cho hay vào đầu tháng này. Theo ông: "Hàng trăm km bị cài mìn, hàng triệu thiết bị phát nổ được lắp đặt và tại một số khu vực trên tiền tuyến, cứ 1 mét vuông lại có 5 quả mìn".
Theo chuyên gia Miron, Ukraine đã sáng tạo trong việc sử dụng công nghệ UAV để phát hiện mìn nhưng trong thời điểm này, bất chấp những nỗ lực trên, các xe tăng chiến đấu hạng nặng nên được sử dụng trong những cuộc giao tranh ở Bakhmut. Bà cũng cho rằng thời gian đang không đứng về phía Ukraine. Cánh cửa cơ hội của Kiev để sử dụng xe tăng mới tại các khu vực như Zaporizhzhia đang khép lại khi mùa mưa ở Ukraine sắp bắt đầu. Thời tiết mùa thu tại đây có thể khiến các xe tăng Leopard và Challenger mắc kẹt trong bùn lầy.
"Sẽ không có đột phá để xuyên qua các phòng tuyến của Nga ở Zaporizhzhia, nên đây có lẽ là lựa chọn khôn ngoan nhất để không lãng phí bất kỳ thiết bị nào ở thời điểm này", bà Miron nói.
