Cúng ông Công ông Táo là một trong những tập tục lâu đời dựa theo tín ngưỡng của người Việt. Theo quan niệm dân gian, ông Công ông Táo là thần bếp coi sóc chuyện bếp núc trong nhà và có ba vị: Hai táo ông và một Táo bà.
Chuyên gia phong Thủy Nguyễn Thị Ngọc Anh cho rằng, Để cúng được ông Công ông Táo đúng bài bản, trước hết phải chuẩn bị đúng về lễ vật.
Cần phải mua ba bộ mũ áo gồm hai mũ đàn ông và một mũ đàn bà. Mũ dành cho các ông Táo thì có hai cánh chuồn, mũ Táo bà thì không có cánh chuồn.
Mỗi Táo quân cần thêm hia, hài. Cá chép thì thường sử dụng cá chép sống đựng trong chậu nước. Thắp hương và khấn vái diễn nôm hoặc theo các bài khấn trong sách.
Dưới đây là bài văn khấn cúng ông Công ông Táo:
Nam mô a di đà Phật! Nam mô a di đà Phật! Nam mô a di đà Phật!
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương
Con kính lạy Ngài đông trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân.
Tín chủ con là: ……………
Ngụ tại:…………
Hôm nay, ngày 23 tháng Chạp tín chủ chúng con thành tâm sắm sửa hương hoa phẩm luật, xiêm hài áo mũ, kính dâng tôn thần. Thắp nén tâm hương tín chủ con thành tâm kính bái. Chúng con kính mời ngài Đông trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân hiển linh trước án hưởng thụ lễ vật.
Cúi xin Tôn thần gia ân xá tội cho mọi lỗi lầm trong năm qua gia chủ chúng con sai phạm.
Xin Tôn thần ban phước lộc, phù hộ toàn gia chúng con, trai giá, già trẻ sức khỏe dồi dào, an khang thịnh vượng, vạn sự tốt lành. Chúng con lễ bạn tâm thành, kính lễ cầu xin, mong Tôn thần phù hộ độ trì.
Nam mô a di đà Phật!
Nam mô a di đà Phật!
Nam mô a di đà Phật!
Lễ vật cúng ông Công ông táo.
Cũng theo vị chuyên gia này, xong làm lễ tạ rồi hóa vàng mã và thả cá chép ra ao, hồ, sông, suối… để cá chở ông Táo lên chầu trời. và sau khi hương tàn thì hóa mũ áo và phóng sinh cá để làm phương tiện cho ông Công ông Táo chầu trời.
Về mâm cỗ thì không quá quan trọng phải mâm cao cỗ đầy, không phân biệt giữa mâm mặn và mâm chay mà tùy thuộc hoàn toàn vào sự thành tâm của gia chủ. Đặc biệt mỗi vùng miền khác nhau cũng sẽ có cách bài trí mâm cỗ khác nhau cho phù hợp với tập quán và tín ngưỡng của địa phương.
Với năm 2018 là mệnh Mộc trong ngũ hành, khi chọn mua đồ mũ áo cho ông công ông táo nên chọn màu xanh cho phù hợp.
Và trong lễ cúng ông Công ông Táo, nếu gia chủ có ban thờ Táo quân (thường đặt gần bếp) thì thắp hương ở ban thờ này. Còn nếu không có ban thờ bếp thì phải bày biện bàn thờ riêng chứ không thắp hương chung vào ban thờ tổ tiên.