Nhân kỷ niệm 45 năm ngày vận hành tàu T5 - chiếc tàu thủy không người lái đầu tiên của Việt Nam, tối 25/8, Đoàn Thanh niên Cục Đường thủy nội địa VN tổ chức cuộc giao lưu "Một kỳ tích - Một chiến công thầm lặng".
Đúng 15h45 phút ngày 26/8/1972, chiếc tàu T5 vận hành theo cơ chế điều khiển từ xa, không người lái trực tiếp rà quét trên sông Đuống đoạn giáp ranh giữa Hà Nội và Bắc Ninh và đã kích nổ quả bom đầu tiên do Mỹ thả xuống để phong tỏa đường thủy, ghi thêm dấu mốc lịch sử của ngành GTVT.
Sau đó, Bộ trưởng Bộ GTVT Phan Trọng Tuệ đã quyết định cho Cục Cơ khí của ngành sản xuất hàng chục chiếc tàu T5 để trang bị cho các Cục Đường sông, Đường biển và Hải quân.
Những tàu phá bom không người lái, được điều khiển từ xa và hoạt động theo cơ chế phát sóng từ để kích nổ bom từ trường, thủy lôi trên sông, đã giúp mở thông các tuyến đường sông vào các cảng Hải Phòng, Quảng Ninh, Nhật Lệ, Sông Gianh, Bến Thủy...
Công trình xuất sắc này là kết tinh trí tuệ của các nhà khoa học Việt Nam, tránh được tổn thất sinh mạng của nhiều người.
Cuộc giao lưu là cuộc gặp gỡ giữa các nhân chứng lịch sử tàu rà phá thủy lôi mang ký hiệu T5 như: nguyên thứ trưởng Bộ GTVT, Cục trưởng Cục Đường sông đầu tiên (nay là Cục Đường thủy nội địa VN) Bình Tâm, GS.Nguyễn Hữu Bảo, Chủ nhiệm công trình và những người trực tiếp tham gia chế tạo, vận hành tàu T5 như: ông Phạm Văn Đương, nguyên Phó tổng cục trưởng Tổng cục Bưu điện, kỹ sư Đoàn Nhân Lộ, ông Phạm Văn Hiến...
 Lãnh đạo Cục Đường thủy nội địa VN tặng quà, tri ân những nhân chứng lịch sử của tàu T5 |
Theo các nhân chứng lịch sử, trước khi tàu T5 ra đời, ngành đường thủy đã có các phương tiện rà phá bom, nhưng đều có người điều khiển nên gây ra không ít hy sinh, mất mát. |
Công trình tàu T5, chiều dài khoảng 12m, do Viện Thiết kế tàu thủy (khi đó thuộc Đại học Bách khoa) chủ trì, với sự phối hợp với các đơn vị của ngành giao thông, bưu điện, nhà máy đóng tàu, đơn vị quản lý đường thủy... đã được chế tạo, thử nghiệm thành công.
Công trình tàu T5 vinh dự được nhận Giải thưởng Hồ Chí Minh và hiện còn một chiếc được lưu giữ tại Công ty CP Quản lý bảo trì đường thủy nội địa số 4.
Ông Hoàng Hồng Giang, Cục trưởng Cục Đường thủy nội địa VN cho biết: "Cuộc giao lưu là sự tri ân, học hỏi của thế hệ trẻ của ngành đối với những nhân chứng lịch sử đã làm nên kỳ tích chế tạo tàu T5, cũng như lời nhắc nhở thế hệ trẻ vượt qua những khó khăn để cống hiến để đưa ngành đường thủy, vận tải thủy phát triển, xứng đáng với các thế hệ đi trước".