SOHA NEWS
Bão vòi rồng là hiện tượng thời tiết cực đoan xảy ra ở Mỹ nhiều hơn bất cứ quốc gia nào khác trên thế giới. Những nguy hiểm đến tính mạng của con người và thiệt hại về vật chất do vòi rồng gây ra là điều khiến người dân nước này luôn phải thấp thỏm lo sợ.
Mỗi năm, đất nước này phải hứng chịu trung bình khoảng 1.200 cơn lốc xoáy vòi rồng mỗi năm (nhiều gấp 4 lần tổng số vòi rồng của cả châu Âu, theo số liệu trích trong báo cáo "Toradoes: Nature's Most Violent Storms" của Cơ quan Khí quyển và Đại dương Quốc gia Mỹ - NOAA).
Hình ảnh vòi rồng phá hủy Trotwood, Ohio ngày 28/05/2019. Ảnh: Theepochtimes
Cũng theo Thang độ Fujita cải tiến để đánh giá sức mạnh của lốc xoáy tại Mỹ thì quốc gia này cũng là nơi phải đón nhận những cơn lốc xoáy dữ dội ở cấp độ EF4 hay EF5 nhiều hơn bất cứ nơi đâu.
Do đó, việc 52 vòi rồng xuất hiện liên hoàn cùng một ngày tại các bang Indiana và Ohio và sau đó quét qua các bang của nước Mỹ từ ngày 27/05/2019 không phải là điều quá khó tin.
Những nơi chịu thiệt hại nặng nề nhất sau cơn bão vòi rồng liên hoàn
Theo báo cáo từ Trung tâm Dự báo Bão, thuộc Cơ quan Hải dương và Khí tượng Quốc gia (NOAA) của Mỹ thì đêm 27/05, tại bang Indiana đã xuất hiện 14 vòi rồng, tại bang Colorado đã xuất hiện 10 vòi rồng và tại bang Ohio đã xuất hiện 9 vòi rồng.
Ngoài ra các chuyên gia khí tượng của NOAA còn ước tính có khoảng 5 vòi rồng xuất hiện tại bang Nebraska, 6 vòi rồng ở bang Iowa, 4 vòi rồng ở bang Illinois và 4 vòi rồng khác ở các bang Minnesota và Idaho.
Vòi rồng tàn phá nhà dân tại Trotwood, Ohio. Ảnh: Reuters
Nhưng vòi rồng này có vị trí hình thành rất gần nhau đến mức hướng di chuyển của chúng bị chồng chéo và điều này càng làm tăng thêm sức tàn phá kinh hoàng.
Theo thống kê, thiệt hại mà trận lốc xoáy liên hoàn này gây ra như sau:
Từ phía đông bang Indiana đến miền trung bang Ohio, Cơ quan Thời tiết Quốc gia (NWS) cho biết có tới gần 1/2 khu dân cư đã bị tàn phá nặng nề.
Xem video:
Thiệt hại tại thành phố Dayton sau bão. Nguồn: TheColumbusDispatch
Chỉ tính riêng bang Indiana, tại khu dân cư Pendleton và Huntsville cũng đã có ít nhất 75 căn nhà bị tàn phá. Dailymail cho hay có 1 người đã bị chết tại Celina, Ohio, 35 người bị thương do một cơn bão vòi rồng lửa tại bang Ohio.
Còn thành phố Dayton của bang Ohio được đánh giá là nơi chịu nhiều thiệt hại nghiêm trọng nhất. Có tới 64 ngàn người dân của thành phố Dayton phải sống trong cảnh mất điện (Công ty Năng lượng và Thắp sáng Dayton cho biết).
Đường xá cũng bị ảnh hưởng nặng nề. Ảnh: SIPA
Có khoảng ít nhất 130 người đã bị thương và phải nhập viện tại thành phố Dayton do những cơn lốc vòi rồng gây ra. Thiệt hại về vật chất vẫn chưa được thống kê đầy đủ và chính xác.
Nhờ hệ thống cảnh báo kịp thời nên những thiệt hại về con người vẫn được hạn chế đáng kể khi kịp thời tìm nơi trú ẩn (các hầm trú ẩn hoặc di tản đến nơi khác).
Liệu đây có phải là trận vòi rồng khủng khiếp nhất lịch sử nước Mỹ?
Trong số các vòi rồng xuất hiện, đáng chú ý nhất chính là vòi rồng quét qua Celina được Cơ quan Thời tiết Quốc gia xếp vào cấp EF3 (Theo Thang độ Fujita cải tiến, tiếng Anh: Enhanced Fujita Scale, ký hiệu EF) với sức gió hơn 218 km/h.
Trong thang đo này, có tới 5 cấp độ theo thứ tự tăng dần từ trái qua phải là EF1, EF2, EF3, EF4 và FF5. Có thể thấy sức mạnh lẫn số lượng vòi rồng xuất hiện trong một khoảng thời gian gần nhau của đợt bão vừa qua vẫn chưa phải là kỷ lục đáng sợ nhất trong lịch sử nước Mỹ.
Trước đây, việc có nhiều hơn 50 cơn bão vòi rồng xuất hiện gần như liên tiếp nhau đã xảy ra 63 lần ở Mỹ mà 3 trong số đó thậm chí còn vượt qua con số 100 vòi rồng, tiến sĩ Patrick Marsh của Trung tâm Dự báo Bão (Storm Prediction Center) thuộc NOAA cho biết.
Người dân ngao ngán trước những gì mà vòi rồng để lại. Ảnh: Reuters
Điển hình nhất là "Siêu bùng nổ" của 173 vòi rồng ngày 27/04/2011 (được mệnh danh là cơn bão vòi rồng chết chóc nhất khi gây ra cái chết của 324 người và thiệt hại vật chất lên tới 500 triệu đô la.
Hay sự bùng nổ 87 cơn bão vòi rồng vào thứ 3 năm 2008 (có tên gọi 2008 Super Tuesday tornado outbreak) (57 người chết, hàng ngàn người bị thương) cũng là những siêu bão vòi rồng tồi tệ từng xảy ra gần đây nhất.
Liệu có sự liên hệ nào tới biến đổi khí hậu?
Sau gần nửa đầu năm 2019 khá yên ả thì nước Mỹ lại bắt đầu một mùa bão đầy khốc liệt mà chỉ trong 30 ngày gần đây đã có tới gần 500 vòi rồng xuất hiện. Nhà khí tượng học Patrick Marsh cho hay:
"Điều khiến chúng tôi choáng váng chính là giai đoạn hơn 10 ngày qua. Tình hình đã bỏ xa ngưỡng bình thường" và thậm chí chưa từng có tiền lệ khi ngày 28/05 là ngày thứ 12 liên tiếp mà cơ quan khí tượng ghi nhận có hơn 8 vòi rồng xuất hiện.
Cảnh tan hoang sau bão. Ảnh: SIPA
Theo thông lệ thì sau những đợt bão kéo dài thì sẽ có một khoảng thời gian "nghỉ" kéo dài từ 1 đến 2 ngày nhưng lần này thì điều đó lại không xảy ra - Patrick Marsh cho biết.
Tuy vậy, mối liên hệ giữa biến đối khí hậu như nóng lên toàn cầu và tần suất xuất hiện dày đặc của bão vòi rồng vẫn chưa được các nhà khoa học tìm ra do hạn chế về mặt dữ liệu cũng như thiếu đi số liệu thống kê nhiệt độ của thế kỷ trước để có so sánh chính xác nhất.
Chuyên gia bão Kerry A. Emanuel, nhà khoa học khí tượng tại Viện Công nghệ Massachusetts (MIT) còn khẳng định mối liên hệ này thậm chí còn chưa đủ sức thuyết phục nếu so với những công trình nghiên cứu giữa mối liên hệ của biến đổi khí hậu và bão nhiệt đới.
Về nguyên nhân xuất hiện liên hoàn của đợt bão vừa qua, tiến sĩ Patrick Marsh giải thích đó là do những cơn bão này được tiếp năng lượng từ hai nguồn:
Khí nóng, ẩm bị hút lên do vùng áp suất cao từ Vịnh Mexico vào đất liền và đến miền Trung nước Mỹ và tiếp đến chịu sự cộng hưởng với những luồng gió mạnh từ dãy Rocky. Các chuyên gia cảnh báo tình trạng xuất hiện vòi rồng vẫn sẽ tiếp tục diễn ra cho tới cuối tuần này.
Bài viết được dịch từ các nguồn: NOAA, Theepochtime, Thepublicsradio, Zing