Năm 1939, nhà khảo cổ người Thụy Sĩ Bergman Folke và các cộng sự tìm thấy một loạt các ngôi mộ ở khu di chỉ Tiêu Hà, thuộc khu tự trị Tân Cương, Trung Quốc.
Tuy nhiên, phát hiện này bị lãng quên trong 60 năm, cho đến năm 2000, khi các nhà nghiên cứu tại Viện Di tích Văn hóa và Khảo cổ học Tân Cương quay trở lại khai quật các ngôi mộ. Đến năm 2005, toàn bộ quá trình khai quật hoàn tất, theo Ancient Origins.
Toàn bộ khu di chỉ trải dài trên phạm vi lớn chưa từng thấy. Các nhà khảo cổ tìm thấy 330 ngôi mộ nằm ở nhiều lớp khác nhau. Đáng chú ý nhất là 15 xác ướp còn nguyên vẹn. Đây cũng là lần đầu tiên các nhà khảo cổ Trung Quốc tìm thấy nhiều xác ướp đến vậy ở cùng một nơi.
Xác ướp công chúa 4.000 năm tuổi.
Các xác ướp được an táng trong quan tài bằng gỗ dạng thuyền, chôn theo cách nằm úp mặt xuống đất, tương tự như kiểu con thuyền đưa Pharaoh Ai Cập sang thế giới bên kia.
Quần áo và các đồ trang sức được chôn cùng xác ướp, đặt trong một chiếc giỏ nhỏ.
Các xác ướp được bọc trong quần áo len và da bò, hoàn hảo đến mức không có một hạt cát nào lọt vào bên trong.
Xác ướp công chúa được bảo quản trong tình trạng nguyên vẹn.
Các nhà khảo cổ Trung Quốc cũng phát hiện 6 chiếc quan tài được tìm thấy chứa các hình người bằng gỗ thay vì người thật. Các thân gỗ có hình dạng giống nhau, đại diện cho nam giới và được khắc dấu X màu đỏ.
Nổi tiếng nhất trong khu di chỉ Tiêu Hà là xác ướp một công chúa chết trẻ. Xác ướp được bảo quản trong tình trạng gần như nguyên vẹn, có niên đại cách đây khoảng 4.000 năm.
Các nhà khảo cổ nói rằng họ có thể hình dung vẻ đẹp của xác ướp như khi cô còn sống, đặc biệt là nụ cười trên môi.
Khí hậu khô nóng ở vùng hoang mạc giúp bảo quản xác ướp nguyên vẹn.
Căn cứ vào quy mô lăng mộ và những món đồ tùy táng, các chuyên gia nhận định cô gái chính là công chúa thời cổ đại. Cô gái có vẻ ngoài khác thường bởi làn da trắng, đôi mắt tròn và lớp tóc dài, trông giống người châu Âu hơn là người Trung Hoa.
Kết quả xét nghiệm ADN cho thấy các xác ướp sở hữu bộ gene di truyền lai giữa người phương Đông và phương Tây.
Một xác ướp nam giới được xác định có các gene của người đến từ vùng Đông Âu.
Xác ướp được lấy tên từ chính nơi tìm thấy ở khu di chỉ Tiêu Hà.
Ngoài ra, còn có một điều kỳ lạ khác liên quan đến việc phát hiện xác ướp công chúa Tiêu Hà và những người tùy tùng. Các nhà khảo cổ Trung Quốc đã tìm kiếm manh mối trong phạm vi hàng trăm km từ khu mộ, nhưng không phát hiện bất cứ sự liên quan đến nào đối với những người được chôn cất ở khu di chỉ Tiêu Hà, giống như họ đã đến Tân Cương từ những nơi rất xa.
Chuyện gì xảy với những người giống như công chúa Tiêu Hà? Họ đến từ đâu và vì sao họ biến mất? Tất cả các những câu hỏi này cho đến nay chưa có lời giải đáp.