Vào năm 2010, do nhu cầu phát triển đô thị ở Trịnh Châu, Hà Nam, Trung Quốc, làng Đông Sử Mã cũng được ghi vào danh sách được quy hoạch và sẽ sớm được phá bỏ và tái xây dựng.
Đối với người dân địa phương ở đây, họ đều rất vui mừng trước thông tin này. Bởi không chỉ được chuyển đến nơi ở có môi trường sống tốt hơn mà họ còn có thể nhận được một khoản tiền đền bù thỏa đáng, vậy tại sao lại không đồng ý được chứ?
Thế nhưng trường hợp ông cụ Nhậm Kim Lãnh, 60 tuổi lại là một ngoại lệ. Khi chủ đầu tư lần đầu tiên đến làng để thương lượng việc phá dỡ, chỉ mình ông không đồng ý. Ban đầu, người ta cũng không quá để ý đến việc này, nghĩ rằng ông cụ không đồng ý hẳn là do tiền đền bù không đủ nên mới cử người đến thương lượng: "Chú Nhậm, chú nói số tiền đi, chúng tôi sẽ cố gắng hết sức để đền bù cho chú nhiều nhất trong khả năng của mình."
"Không phải tôi đã nói với cậu rồi sao? Tôi sẽ không cho cậu phá ngôi nhà này cho dù cậu có trả bao nhiêu tiền đi nữa!", ông Nhậm tức giận, đóng sầm cửa lại ra hiệu tiễn khách.
Cứ như vậy trong một thời gian dài, các cán bộ đến làm công tác tư tưởng hết lần này đến lần khác. Mãi đến khi tất cả những căn nhà khác đều đã ký thỏa thuận phá dỡ và chuyển đi, chỉ còn căn nhà của ông Nhậm là căn nhà cuối cùng ở ngôi làng này vẫn chưa chịu di dời thì chủ đầu tư chỉ còn cách liên tục tăng giá, từ 5 triệu NTD lên 30 triệu, 100 triệu, thậm chí là 1 tỷ NDT nhưng cuối cùng vẫn không thay đổi được quyết định của ông Nhậm.
Nhiều người cùng thôn cũng thuyết phục ông Nhậm vì cho rằng đó mà một khoản tiền lớn, đủ cho gia đình sống sung túc lâu dài, tuy nhiên ông cụ trước sau như một, không hề thay đổi ý định khiến nhiều người tò mò không hiểu lý do tại sao.
Bí mật của ngôi nhà
Dù người khác có khuyên nhủ như thế nào, ông Nhậm cũng không chấp nhận phá bỏ. Nguyên nhân đằng sau cuối cùng cũng được hé lộ. Ông cụ cho biết ngôi nhà mà gia đình ông sống bao nhiêu đời qua chính là một di tích văn hóa mang nặng tính lịch sử. Khi biết được thông tin này, chủ đầu tư đã báo cáo với các đơn vị liên quan ở địa phương và mời các nhà chuyên môn đến xác định, từ đó giải đáp được bí ẩn đằng sau ngôi nhà này.
Ngôi nhà của gia đình ông Nhậm nằm ngay trung tâm của làng và là ngôi nhà lớn và cổ kính nhất ở nơi này. Ông cụ kể rằng ngôi nhà này được xây dựng từ thời vua Càn Long, chủ nhân ban đầu là Nhậm Quân Tuyển, một quan chức cấp cao của nhà Thanh nên nơi ở cũng được xây dựng rất đồ sộ và bề thế. Sau khi Nhậm Quân Tuyển qua đời, ngôi nhà được lưu truyền qua bao thế hệ và hiện nay nó thuộc quyền thừa hưởng của ông Nhậm.
Các nhà khảo cổ cũng đã xác định được nhiều đồ vật có niên đại hàng trăm năm trong ngôi nhà này. Dưới con mắt của các chuyên gia, đây đều là những di tích văn hóa vô cùng quý giá. Chúng đã "ghi lại" đời sống của bảy đời tổ tiên nhà họ Nhậm, đồng thời cũng ghi lại sự phát triển không ngừng của Trung Quốc từ xã hội phong kiến cổ đại đến thời đại mới.
Hơn nữa, theo các chuyên gia, không chỉ riêng những "cổ vật" mà ngay cả ngôi nhà cũng là "bảo vật" vô giá. Qua bao nhiêu niên đại, ngôi nhà không bị thay đổi hay làm mới mà vẫn giữ dáng vẻ nguyên sơ nhất của nó. Mặc dù hiện tại đã cũ kỹ và hư hỏng ít nhiều nhưng vẫn mang một vẻ đẹp rất riêng của một di sản cổ.
Trải qua dòng chảy thăng trầm của lịch sử, ngôi nhà không hề đổi chủ mà còn được con cháu lưu truyền mãi đến ngày nay thì làm sao lại có thể bị phá bỏ nó chỉ vì lý do tiền bạc? Hơn nữa, trong văn hóa Trung Quốc, "kế thừa" là một điều rất quan trọng, dù là văn hóa hay ký ức thì vẫn mang những giá trị không thể thay đổi. Việc ngôi nhà bị phá bỏ đồng nghĩa với việc lịch sử của một gia tộc sẽ mất dần trong tương lai.
Vì vậy, sau những đánh giá và nhận định của các chuyên gia, họ kết luận rằng dinh thự của gia đình họ Nhậm thực sự là một di tích văn hóa và không thể phá bỏ. Đối với một ngôi nhà có giá trị văn hóa, lịch sử như vậy, chính quyền Hà Nam đã chọn cách nhượng bộ và giữ lại nó. Theo đó, với sự nỗ lực của các cơ quan liên quan, họ quyết định sửa đổi kế hoạch. Nhưng cũng từ đây, số phận của ngôi nhà đã được thay đổi.
Ngôi nhà ở hiện tại
Năm 2017, được sự chấp thuận của Cục Di tích Văn hóa tỉnh Hà Nam, ngôi nhà được chuyển thành "Bảo tàng tư nhân Thiên Tường", ông Nhậm và vợ cũng chính là "hướng dẫn viên" cho bảo tàng nhỏ này.
Bảo tàng mở cửa miễn phí cho công chúng tham quan. Mặc dù trở thành bảo tàng song cả gia tộc họ Nhậm vẫn còn bốn gia đình sinh sống ở trong ngôi nhà này. Du khách sẽ không được phép đi vào khu vực sinh hoạt chung của các gia đình này, nếu không sẽ làm xáo trộn cuộc sống bình thường của họ.
Bước vào ngôi nhà, bạn sẽ được du hành trở về quá khứ, từ cảnh quan thành phố sầm uất đến không gian đậm chất lịch sử thời nhà Thanh chỉ trong một giây. Nếu được tận mắt chứng kiến những điều này, bạn sẽ hiểu được tại sao ông Nhậm lại kiên trì và "ương ngạnh" đến vậy khi cố bảo vệ "bảo vật" của gia tộc mình.
(Theo Sohu)