Earendel là ngôi sao xa xôi nhất từng được phát hiện khi mà ánh sáng của nó phát ra từ thời kỳ đầu tiên vũ trụ ra đời. Ước tính vũ trụ hiện nay khoảng 13,8 tỷ năm tuổi
Những ước tính trước đó cho thấy ngôi sao này nằm cách Trái Đất 12,9 tỷ năm ánh sáng nhưng với sự mở rộng vũ trụ và thời gian ánh sáng của nó di chuyển tới chúng ta, các nhà thiên văn học tin rằng Earendel nằm cách chúng ta 28 tỷ năm ánh sáng.
Earendel - ngôi sao xa xôi nhất từng được phát hiện có thể được thấy trong hình ảnh thiên hà Sunrise Arc. Ảnh: NASA
Tên của ngôi sao này xuất phát từ Tiếng Anh có nghĩa là "ngôi sao buổi sáng" hoặc "ánh sáng đang lên". Kính thiên văn Hubble lần đầu tiên phát hiện ra Earendel năm 2022.
Quan sát của Kính thiên văn James Webb đã tiết lộ những chi tiết mới về ngôi sao xa xôi này. Earendel là một ngôi sao loại B khổng lồ sáng hơn Mặt trời của chúng ta 1 triệu lần và nóng hơn gấp 2 lần. Ngôi sao này nằm trong Thiên hà Sunrise Arc và chỉ có thể quan sát được bởi vì một chòm thiên hà khổng lồ có tên là WHL0137-08 tồn tại giữa Trái Đất và Earendel đã khuếch đại thiên thể xa xôi này.
Hiện tượng này được gọi là "gravitational lensing" hay thấu kính hấp dẫn. Đây là một hiện tượng thiên văn, xảy ra khi các vật thể ở gần hơn có vai trò như một lớp kính phóng đại cho các vật thể ở xa. Lực hấp dẫn làm cong và khuếch đại ánh sáng của các thiên hà ở xa. Trong trường hợp này, chùm thiên hà trên đã khuếch đại ánh sáng Earendel gấp hàng nghìn lần.
Những ngôi sao khổng lồ như Earendel thường có các ngôi sao song hành, và trong khi các nhà khoa học cho rằng chưa thể phát hiện ra nó thì màu sắc được phát hiện bởi Kính thiên văn James Webb cho thấy sự hiện diện của một ngôi sao đỏ và lạnh song hành.
Khả năng của Kính thiên văn James Webb trong việc quan sát vật thể xa xôi mà mắt thường không thấy được, đã cho thấy hình ảnh chi tiết của thiên hà Sunrise Arc. Quan sát này đã cho thấy các vườn ươm sao và các chòm sao nhỏ.
Các nhà thiên văn học sẽ tiếp tục phân tích dữ liệu từ Kính thiên văn James Webb để xác định khoảng cách chính xác của thiên hà Sunrise Arc.
Việc nghiên cứu các ngôi sao và thiên hà xa xôi gần thời điểm Vụ nổ lớn (Big Bang) có thể lấp đầy khoảng trống về những ngày đầu vũ trụ ra đời cũng như cung cấp thông tin về Dải Ngân hà của chúng ta trông như thế nào cách đây hàng tỷ năm.
