Mật ong không chỉ tạo thêm vị ngọt cho đồ ăn, thức uống mà còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Đặc biệt, bên cạnh nổi bật nhờ đặc tính kháng khuẩn và chống viêm mạnh mẽ, Manuka còn là loại mật ong chất lượng tốt và có giá cả đắt đỏ nhất thế giới.
Theo The Epoch Times, mật ong Manuka chủ yếu được tìm thấy ở New Zealand và Úc, nơi những con ong thu thập mật hoa từ cây Manuka để tạo ra loại mật ong đặc biệt này. Người dân bản địa ở những vùng này có truyền thống sử dụng cây Manuka để giảm đau, hạ sốt, chống viêm và khử trùng.
Sau đó, với việc những người định cư châu Âu ban đầu giới thiệu ong mật châu Âu, Manuka đã trở thành một nguồn mật hoa quan trọng để sản xuất mật ong.
Điều gì khiến mật ong Manuka khác biệt với các loại mật ong khác?
"Hiện tại có một vấn đề lớn về kháng kháng sinh. Nhiều vi khuẩn trong số này phát triển sức đề kháng thực sự cực đoan. Tuy nhiên, mật ong không có khả năng kháng thuốc", Dee Carter, giáo sư của Trường Khoa học Đời sống và Môi trường tại Đại học Sydney, cho biết trong một cuộc phỏng vấn với The Epoch Times.
Đáng chú ý, mật ong Manuka thể hiện mức độ kháng khuẩn cao hơn so với các loại mật ong khác.
Những lý do chính tại sao mật ong Manuka có đặc tính kháng khuẩn bao gồm:
- Áp suất thẩm thấu cao, có thể tiêu diệt vi khuẩn.
- Độ pH thấp, không thuận lợi cho sự sống của hầu hết các vi khuẩn.
- Sự hiện diện của hydro peroxide, có thể ức chế sự phát triển của vi khuẩn.
Hydrogen peroxide có thể phá vỡ màng tế bào và DNA của vi khuẩn, làm cho nó có hiệu quả cao trong việc giảm sự phát triển của vi khuẩn.
Enzyme glucose oxidase, được tìm thấy tự nhiên trong ong, đóng một vai trò quan trọng trong việc sản xuất hydro peroxide trong mật ong. Mật ong cũng chứa một loại enzyme khác gọi là catalase, có nguồn gốc từ thực vật.
Catalase có thể phá vỡ hydrogen peroxide, do đó làm giảm tác dụng kháng khuẩn của mật ong. Đặc tính kháng khuẩn của mật ong chủ yếu phụ thuộc vào số lượng và tỷ lệ của hai loại enzym này.
Ngoài ra, hoạt tính kháng khuẩn của mật ong có thể bị ảnh hưởng bởi một số yếu tố, chẳng hạn như điều kiện địa lý và khí hậu, nguồn hoa, điều kiện thuộc địa cũng như điều kiện bảo quản và chế biến mật ong. Do vậy, việc kích hoạt các đặc tính kháng khuẩn của nó cần phải thêm nước, tạo điều kiện thuận lợi cho việc sản xuất hydro peroxide.
Không giống như hầu hết các loại mật ong dựa vào hydro peroxide để có đặc tính kháng khuẩn, mật ong Manuka sở hữu một hợp chất độc đáo có nguồn gốc từ cây Manuka gọi là methylglyoxal (MGO). Hợp chất này phát huy đặc tính kháng khuẩn một cách độc lập và không bị ảnh hưởng bởi quá trình tiêu hóa .
Nural Cokcetin, một nhà nghiên cứu tại Viện Vi sinh vật và Nhiễm trùng Úc thuộc Khoa Khoa học tại Đại học Công nghệ Sydney, cho biết: "MGO dường như chỉ dành riêng cho mật ong Manuka.
Lưu trữ mật ong trong môi trường nhiệt độ cao hoặc tiếp xúc với ánh sáng mặt trời có thể dẫn đến sự phân hủy của các enzyme, làm giảm khả năng sản xuất hydro peroxide của mật ong. Ngược lại, MGO ổn định hơn và ít bị ảnh hưởng bởi ánh sáng và nhiệt.
Cokcetin cho biết: "Và đó là lý do tại sao mọi người nghĩ rằng mật ong Manuka là tốt nhất.
Khả năng kháng khuẩn của mật ong Manuka: Mạnh gấp 100 lần so với các loại mật ong khác
Một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Quốc tế về Nha khoa Nhi lâm sàng năm 2018 chỉ ra rằng, do hàm lượng MGO cao, mật ong Manuka có thể thể hiện hoạt tính kháng khuẩn mạnh hơn 100 lần so với mật ong thông thường.
MGO thể hiện tác dụng kháng khuẩn mạnh ngay cả ở nồng độ rất thấp. Nó làm gián đoạn quá trình phân chia tế bào, kìm hãm sự phát triển và đặc biệt gây ra sự phân hủy DNA của vi khuẩn.
Nồng độ ức chế tối thiểu (MIC) là một thông số được sử dụng để đánh giá hiệu quả kháng khuẩn của mật ong, cho biết nồng độ thấp nhất cần thiết để ức chế sự phát triển của vi sinh vật.
Trong đó, mật ong Manuka có giá trị MIC ít ỏi chỉ 1% đối với vi khuẩn cụ thể, cho thấy tác dụng ức chế mạnh hơn đáng kể so với các loại khác, chẳng hạn như mật ong cỏ ba lá hoặc mật ong keo, với giá trị MIC từ 25 đến 50%.
Việc thu hoạch mật ong Manuka rất khó khăn vì loài hoa này chỉ nở vẹn 12 ngày. Nếu gặp thời tiết xấu, người nuôi ong đôi khi còn phải sử dụng cả máy bay trực thăng để thu hoạch.
Một nghiên cứu đánh giá năm 2016 được công bố trên Frontiers in Microbiology chỉ ra rằng mật ong Manuka thể hiện tác dụng ức chế đáng kể đối với tất cả các mầm bệnh vi khuẩn đã được thử nghiệm, bao gồm cả vi khuẩn đa kháng thuốc, thường được gọi là siêu vi khuẩn.
Ngoài việc ức chế vi khuẩn có hại, nó có thể thúc đẩy hiệu quả sự phát triển của vi khuẩn có lợi.
"Điều này thực sự thú vị vì methylglyoxal khá độc đối với bất kỳ tế bào nào, nhưng khi nó có trong mật ong, nó dường như không độc đối với tế bào người. Nó dường như giết chết tế bào vi khuẩn mà không làm tổn thương tế bào người", Carter cho biết.
Cải thiện khả năng chữa lành vết thương, loét dạ dày và đau họng
Mật ong Manuka hiện được sử dụng rộng rãi để sản xuất băng và thuốc mỡ để điều trị các tình trạng khác nhau, bao gồm vết thương do tiểu đường, loét tĩnh mạch, bỏng, mụn trứng cá, bệnh chàm và bệnh vẩy nến.
Ngoài ra, mật ong Manuka có thể ức chế HP, vi khuẩn gây loét dạ dày và được sử dụng để điều trị viêm dạ dày ruột do vi khuẩn. Hơn nữa, mật ong Manuka thể hiện đặc tính kháng khuẩn chống lại nhiều loại vi khuẩn đường miệng, mang lại tác dụng diệt khuẩn tương đương với tác dụng của nước súc miệng kháng khuẩn.
"Nếu bạn đang sử dụng mật ong Manuka vì bạn bị đau họng, hãy hòa mật ong vào một ít nước ấm, sau đó bạn nên uống rất chậm hoặc thậm chí dùng nó để súc miệng và cổ họng." Cokcetin gợi ý.
Điều này cho phép các thành phần kháng khuẩn trong mật ong tiếp xúc với khu vực bị nhiễm bệnh, do đó giúp tiêu diệt vi khuẩn.
Đặc tính chống viêm mạnh mẽ của mật ong Manuka
Màu sắc của mật ong cho thấy sự khác biệt về thành phần của nó. Mật ong Manuka, một loại mật ong có màu sẫm, chứa nhiều hợp chất phenolic góp phần vào hoạt động chống viêm và chống oxy hóa của nó.
Hàm lượng phenolic của mật ong Manuka đạt 900 mg/kg, được coi là một trong những loại cao nhất trong số các loại mật ong được đưa vào một trong những nghiên cứu nói trên.
Trong trường hợp ho nặng, khi cổ họng bị viêm và gây ngứa, đau và sưng tấy, "Mật ong Manuka có vẻ hiệu quả hơn một chút so với các loại mật ong khác," Cokcetin cho biết.
Ngoài ra, các nghiên cứu trên động vật đã chứng minh rằng mật ong Manuka có thể ngăn ngừa và điều trị viêm loét đại tràng , một tình trạng đặc trưng bởi mức độ cao của các yếu tố gây viêm và stress oxy hóa.
Các nghiên cứu khác hiện đang điều tra hiệu quả của việc kết hợp mật ong Manuka với các loại thuốc hóa trị để điều trị ung thư.
Vào năm 2017, sự quan tâm toàn cầu đối với mật ong Manuka của New Zealand với các đặc tính tốt cho sức khỏe đã khiến cho giá cả tăng vọt.
Được biết, giá cao nhất cho một hũ mật ong Manuka với số lượng lớn đã tăng từ 22.7 USD/kg trong năm 2010 lên tới 60.6 USD/kg, với chất lượng cao nhất được bán với giá lên tới 2.621 USD cho một hũ 230g.
Hiện tại, loại mật ong Manuka tinh khiết nhất đang được bán với giá 1.212 - 3.031 USD/hũ khoảng 250g. Còn tại London, loại mật ong đắt nhất thế giới này được bán với giá 3.755 USD/ hũ khoảng 230g.
"Mọi người nghĩ rằng Manuka sẽ là 'quả trứng vàng' có khả năng kiếm được rất nhiều tiền. Tuy nhiên, đến năm 2020, New Zealand đã có gần một triệu tổ ong tăng từ 300.000 hai thập kỷ trước đó.
Không còn nghi ngờ gì nữa, mọi người đang đổ xô tham gia vào ngành công nghiệp mật ong Manuka. Nhưng nuôi ong không phải là một công việc dễ dàng. Mọi người từng nghĩ rằng nó khá đơn giản, nhưng thật sự đây là một việc đòi hỏi rất nhiều kỹ năng và không phải ai cũng làm được", Jane Lorimer, một người nuôi ong ở Waikato và là chủ tịch của Tổ chức Nuôi ong New Zealand cho biết.
