Ưu đãi vượt trần
Cụ thể, UBND tỉnh Bắc Ninh đã ký quyết định hỗ trợ ngân sách xây dựng kết cấu hạ tầng kỹ thuật Khu công nghiệp Yên Phong 1 - Khu công nghiệp mà tập đoàn Samsung đang đầu tư Samsung Display. Theo đó, số tiền hỗ trợ dự kiến vào khoảng 298,9 tỷ đồng. Các hỗ trợ là 50% phí sử dụng hạ tầng cho 46,28ha đất dự án (286,9 tỷ đồng), kinh phí đào tạo lao động là người dân của tỉnh là 1,5 triệu/người (12 tỷ đồng).
Ngoài ra, sau khi hết thời hạn miễn giảm theo luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (miễn 4 năm và giảm 50% trong 9 năm tiếp theo), Samsung Display sẽ được giảm tiếp 50% thuế này cho 3 năm tiếp theo.
Trao đổi với PV, ông Nguyễn Quốc Chung - Giám đốc Sở Kế hoạch Đầu tư Bắc Ninh cho biết, đến thời điểm hiện tại, trên địa bàn chỉ có Samsung nhận được những ưu đãi “vượt trần” như vậy, mà những quyết định này đều được Chính phủ thông qua . Ông Chung cũng cho biết, địa phương kỳ vọng nhiều vào dự án của Samsung tại Bắc Ninh.
“Các khoản thuế miễn giảm không ảnh hưởng nhiều đến địa phương, kỳ vọng quan trọng Bắc Ninh sẽ trở thành trung tâm điện tử của cả nước, có sức lan tỏa, thu hút đầu tư các doanh nghiệp hỗ trợ xung quanh cũng như đạt thương hiệu cho Bắc Ninh để các tập đoàn khác là những tập đoàn lớn tham gia chuỗi giá trị toàn cầu. Điều đó là điều kiện phát triển kim ngạch hỗ trợ liên quan đến lĩnh vực này và cũng là thương hiệu cho Bắc Ninh thu hút đầu tư tiếp”, ông Nguyễn Quốc Chung nói.
Theo ông Nguyễn Quốc Chung, lao động cũng là một vấn đề. Hiện Samsung đã có 4.000 công nhân, nếu Samsung Display đạt công suất lao động tối đa sẽ thu hút khoảng gần 20.000 công nhân. “Dự kiến, theo chương trình của Samsung, khoảng giữa năm 2015 dự án sẽ chính thức hoạt động. Đăng ký công suất tối đa của Samsung khoảng 8 tỷ USD từ sản lượng nhưng dần dần mới đạt được vì còn phụ thuộc vào thị trường và nhiều yếu tố khác”, ông Chung chia sẻ.
Vừa qua, Samsung cũng cho biết sẽ đầu tư dự án 1 tỷ USD tại Khu công nghệ cao TP.HCM. Ngoài việc sản xuất các mặt hàng nghe nhìn như ti vi LCD, Plasma, SlimFit, CRT, hệ thống âm thanh, đầu đĩa DVD, máy giặt, tủ lạnh, máy điều hòa… cho thị trường nội địa, dự án này còn hướng đến xuất khẩu ra thị trường thế giới.
Một đại diện của Samsung cho biết các ưu đãi của Samsung TP.HCM sẽ tương tự như dự án xây dựng Tổ hợp công nghệ cao Samsung Thái Nguyên. Theo đó, những ưu đãi có thể theo quy định miễn thuế 4 năm đầu và giảm 50% trong 9 năm tiếp theo. Ngoài ra, Samsung còn được chấp thuận giảm tiếp 50% thuế thu nhập doanh nghiệp trong 3 năm sau khi các ưu đãi trên hết hạn và hỗ trợ tiền thuê đất, chi phí đào tạo nhân công.
Lạm dụng ưu đãi, thu hút FDI mọi giá
Mới đây, Samsung đã đưa ra danh sách 170 linh kiện Galaxy4S, Tab để doanh nghiệp Việt Nam có thể tham gia cung ứng. Tuy nhiên, theo thông tin từ đại diện Vụ Công nghiệp nặng (Bộ Công thương), doanh nghiệp Việt "bó tay" với những linh kiện nghe đơn giản như sạc pin, tai nghe…
Trong khi đó, Việt Nam thu hút vốn FDI trong một thời gian tương đối lâu, ưu đãi chồng ưu đãi nhưng cái mà họ mang đến cho chúng ta vẫn chỉ là sử dụng một phần nhỏ nhân lực lao động phổ thông giá rẻ. Trong khi đó, doanh nghiệp Việt không nhận được những ưu đãi tương tự. Cho đến giờ phút này, các doanh nghiệp Việt Nam vẫn bất lực, bó tay đứng nhìn họ sản xuất, thu lợi. Theo TSKH Nguyễn Mại - nguyên Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp vốn đầu tư nước ngoài, trên thực tế thời gian qua không ít tỉnh, thành phố ở nước ta đã lạm dụng ưu đãi đầu tư.
Tỉnh, thành phố đã lạm dụng ưu đãi miễn là thu hút được FDI mà không tính đến hiệu quả kinh tế- xã hội của địa phương. Thậm chí, các cơ quan miễn giảm tiền thuê đất đến mức UBND tỉnh phải vay tiền nhà đầu tư để trả chi phí đền bù, giải phóng mặt bằng mà không biết liệu khi dự án đầu tư đi vào hoạt động thì thu ngân sách địa phương có đảm bảo hoàn lại không.
Trong khi đó, một số chủ doanh nghiệp FDI không tôn trọng quyền hợp pháp của người lao động về giờ làm việc, tiền lương, tiền thưởng, sinh hoạt vật chất và tinh thần. "Tuy nhiên đây là câu chuyện khác mà khâu làm chính sách cần phải nhìn nhận lại một cách thẳng thắn”, ông Nguyễn Mại nói.
