Nếu Israel cố gắng tiêu diệt Hamas đến cùng, gần như chắc chắn, hơn 100 con tin đang bị giam giữ ở Gaza sẽ thiệt mạng. Tuy nhiên, ở chiều hướng ngược lại, cái giá phải trả cho sự nhượng bộ của Israel sẽ là chiến thắng định sẵn cho phe đối lập.
Canh bạc đẫm máu của thủ lĩnh Hamas Yahya Sinwar
Thủ lĩnh Hamas Yahya Sinwar đã tìm ra kẽ hở trên tấm giáp của Israel - phe đối lập được đánh giá là vượt trội hơn hẳn về mặt quân sự của mình, sau hai thập kỷ thụ án tại nước này. Ông Sinwar hiểu rằng, Israel sẽ không bao giờ chấp nhận việc người dân của mình bị giam giữ, đặc biệt là binh lính và sẽ tìm mọi cách để giải cứu con tin. Ông Sinwar từng nằm trong số hơn 1.000 tù nhân Palestine được thả để đổi lấy một người lính Israel bị giam giữ vào năm 2011.
Đối với ông Sinwar, cuộc tấn công của Hamas vào tháng 10/2023 được xem như màn khai mạc cho một kế hoạch dài hơi hơn, đó là đưa một số lượng lớn con tin xuống một mê cung đường hầm bên dưới Gaza nhằm ngăn chặn mọi chiến dịch giải cứu của Israel và biến những con tin này thành là lá chắn sống cho các thủ lĩnh Hamas. Một khi thành công, Hamas sẽ có lợi thế trong cuộc đàm phán với Israel để đổi đổi lấy một số lượng lớn tù nhân Palestine, bao gồm cả các lãnh đạo hàng đầu đang thụ án chung thân và chấm dứt hàng loạt cuộc tấn công dữ dội của phe đối lập.
Bên trong hệ thống đường hầm đang giam giữ các con tin của Hamas. Ảnh: CNN.
Giới chức Israel cho biết các đường hầm trải dài hàng trăm kilomet, trong đó có một số nằm dưới lòng đất, được trang bị cửa chống cháy và bẫy mìn. Ngay cả khi quân đội Israel xác định được vị trí của các thủ lĩnh Hamas để tấn công, bất kỳ hành động sai lầm nào cũng có thể khiến các con tin thiệt mạng.
“Không ai có thể đảm bảo các con tin vẫn còn sống nếu chiến dịch giải cứu được thực hiện bên dưới đường hầm. Israel sẽ khó giành chiến thắng trong trận đấu cân não này”, Amos Harel, phóng viên quân sự lâu năm của tờ Haaretz của Israel nói. Ông Harel cũng cho biết, ngay cả khi Israel có thể tiêu diệt thủ lĩnh Sinwar và các nhà lãnh đạo hàng đầu khác, sẽ có những người khác chờ sẵn để thay thế và tiếp tục duy trì cuộc chiến này, như những gì đã xảy ra trong quá khứ.
Thủ tướng Israel Netanyahu tin rằng áp lực quân sự hiện nay có thể khiến Hamas thả khoảng 100 con tin và hài cốt của 30 người khác. Tuy nhiên, trong bài phát biểu trên truyền hình vào tháng 1 vừa qua, Bộ trưởng nội các chiến tranh Israel Gadi Eisenkot lại khẳng định, việc giải phóng con tin không thông qua thỏa thuận đình chiến là nhiệm vụ bất khả thi.
Có thể nói, thủ lĩnh Hamas Sinwar đang chơi một canh bạc lớn khi tiếp tục cố thủ dưới lòng đất, đẩy Israel vào thế tiến thoái lưỡng nan.
Cuộc chiến Israel – Hamas sẽ đi về đâu?
Chính phủ của ông Netanyahu đang hứng chịu áp lực khổng lồ từ gia đình của các con tin, cũng như áp lực từ dư luận đang đặt câu hỏi lớn về khả năng lãnh đạo của vị Thủ tướng đương nhiệm. Thảm họa nhân đạo ở Gaza đang gây ra sự phẫn nộ trên toàn thế giới và cuộc chiến ở Gaza có nguy cơ lan rộng sang các mặt trận khác ở Trung Đông.
Trong xuộc thăm dò dư luận được thực hiện vào cuối năm ngoái, 72% số người được hỏi tin rằng Hamas đã “đúng” khi phát động cuộc tấn công Gaza, 82% trong số đó đến từ Bờ Tây và 57% đến từ Gaza. Ông Tahani Mustafa, nhà phân tích cấp cao về Palestine tại Crisis Group, một tổ chức tư vấn quốc tế cho biết, sự ủng hộ sẽ tăng lên nếu Hamas thành công trong việc dỡ bỏ lệnh phong tỏa lâu dài tại Gaza.
Người dân xuống đường biểu tình đòi Hamas thả tự do cho các con tin đang bị giam giữ vào tháng 11/2023. Ảnh: ABC News.
Trước tình thế đó, Hamas đã đưa ra đề xuất mới trên bàn đàm phán với Israel. Theo đó, Hamas sẽ thả các con tin theo từng đợt, đổi lấy sự rút quân theo giai đoạn của Israel ra khỏi Gaza. Israel cũng sẽ phải thả hàng trăm tù nhân, bao gồm cả các nhà lãnh đạo chính trị hàng đầu của Palestine và các chiến binh bị kết tội sát hại dân thường.
Nếu điều này xảy ra, Hamas có nhiều khả năng sẽ tiếp tục kiểm soát Gaza và thậm chí tổ chức các cuộc diễu hành mừng chiến thắng. Theo thời gian, Hamas cũng có thể tiến hành nâng cấp đường hầm và trang bị thêm chiến đấu cơ mới để bổ sung vào kho vũ khí của mình.
Tất nhiên, Thủ tướng Netanyahu đã lập tức bác bỏ đề xuất của Hamas và coi đó là “ảo tưởng”, nhưng không có dấu hiệu nào cho thấy nhóm chiến binh này đang từ bỏ mục tiêu cốt lõi của mình.
Trước mắt, khi chưa thể đạt được thỏa thuận ngừng bắn, Israel sẽ tiếp tục tấn công vào Gaza, đồng thời cẩn thận tránh xa những khu vực mà họ cho rằng con tin bị giam giữ; nhưng đây không thể là giải pháp lâu dài. Theo nhà thăm dò ý kiến Khalil Shikaki, có thể chính phủ kế nhiệm ông Netanyahu sẽ có phương án giải quyết khác và họ có thể quyết định đơn phương rút khỏi Gaza. Tuy nhiên, điều này vẫn chưa thể thay đổi thực tế đang diễn ra ở Gaza.
“Israel đang bị mắc kẹt ở Gaza”, ông Shikaki khẳng định.