Ông Trương Đại Cường (Hà Nam, Trung Quốc) là một nông dân chân chất, cả đời gắn bó với mảnh đất quê hương. Sinh ra trong một gia đình nông dân nghèo khó, từ nhỏ ông đã theo cha mẹ học cách làm ruộng trồng cây. Tuy cuộc sống vất vả nhưng nhờ sự cần cù và tiết kiệm, gia đình ông vẫn duy trì được cuộc sống.
Mùa hè năm vừa rồi, nắng nóng kéo dài kèm theo hạn hán khiến đất đai nứt nẻ, cây trồng khô héo. Cánh đồng vốn tươi tốt ngày nào giờ đây tràn ngập vẻ khô cháy. Nhìn những cây ngô héo úa trên ruộng nhà, ông Trương không khỏi đau đầu lo lắng. Ông thở dài than thở không biết bao giờ trời mới mưa. Đôi bàn tay chai sạn xoa xoa lên những lá ngô vàng úa khiến ông cụ muộn phiền mãi không thôi.
Tình trạng thời tiết ngày một cực đoan trong những năm gần đây đã ảnh hưởng tới cả khu vực. Để giảm bớt tình trạng hạn hán, ủy ban xã đã cho phép sử dụng giếng khoan ở ngoài đồng. Tuy nhiên, do người đông đất ít, hàng chục hộ gia đình đều trông chờ vào giếng khoan này nên mọi người phải thay phiên nhau xếp hàng chờ đến lượt, thường phải đến nửa đêm mới tưới được cho ruộng nhà mình. Ông Trương Đại Cường tuổi đã cao, con cháu xa nhà làm ăn có mình ông ở nhà. Sau nhiều ngày cứ phải thức đêm như vậy khiến ông cảm thấy mệt mỏi. Vì vậy, ông đã bàn bạc với các con và liên hệ đội khoan giếng đến đào một cái giếng trong sân nhà mình.
Ảnh minh họa
Sau vài ngày làm việc vất vả, nước giếng trong vắt cuối cùng cũng phun lên từ lòng đất. Nhìn dòng nước "cứu mạng" này, khuôn mặt ông Trương cuối cùng cũng nở nụ cười. Tuy nhiên, niềm vui chưa được tày gang thì ông bất ngờ bị hàng xóm "tố cáo".
Cán bộ xã nhanh chóng tới nhà ông và yêu cầu gia đình ngừng sử dụng nước. Đồng thời ông Trương bị xử phạt 5.000 tệ (khoảng 17 triệu đồng) với lý do không có giấy phép khai thác nước ngầm. Ông Trương Đại Cường sững sờ, sống hơn nửa đời người, đây là lần đầu tiên ông nghe đến "giấy phép khai thác nước ngầm" này.
"5000 tệ! Với người dân nghèo như tôi là một khoản tiền không nhỏ!", ông Trương Đại Cường choáng váng. Ông đã vất vả khoan giếng để cứu cây trồng, vậy mà lại bị phạt một số tiền như vậy? Hơn nữa, bản thân ông cho rằng ông tự đào giếng trên đất nhà mình là nước của nhà mình, không lý gì lại bị phạt.
Đúng lúc này con trai ông Trương cũng về nhà, sau khi biết bố bị phạt tiền, cả nhà cùng làm ầm lên, thậm chí còn tranh cãi với cán bộ xã và đòi xé cả giấy yêu cầu nộp phạt.
Ông Trương tự thuê người tới khoan giếng nước tại sân nhà mình. Ảnh: Baijia Hao
Lý giải việc tự ý đào giếng tại nhà bị nộp phạt
Trước phản ứng của gia đình ông Trương, cán bộ xã rất bình tĩnh giảng giải chi tiết lý do vì sao lại yêu cầu ngừng sử dụng nước.
Bởi theo quy định của pháp luật, tài nguyên nước thuộc sở hữu nhà nước. Để quản lý hiệu quả nguồn nước, Trung Quốc đã thực hiện chế độ cấp phép khai thác nước và chế độ sử dụng nước có trả phí. Nếu cá nhân muốn khoan giếng, họ phải xin giấy phép khai thác nước và trả phí tương ứng mới được sử dụng nước hợp pháp. Quy định này không chỉ áp dụng cho nước ngầm mà còn áp dụng cho việc lấy nước từ sông suối, đều phải được cấp phép theo quy định của pháp luật, nếu không sẽ bị coi là hành vi vi phạm.
Ảnh minh họa
Chính quyền địa phương có quyền tạm dừng cung cấp dịch vụ nước cho các hộ nông dân khoan giếng trái phép để hạn chế việc sử dụng nước bất hợp pháp. Biện pháp này không chỉ nhắc nhở người nông dân tuân thủ quy định của pháp luật mà còn góp phần bảo vệ nguồn nước địa phương một cách bền vững. Đối với các hành vi khoan giếng trái phép gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc bảo vệ tài nguyên nước và an ninh môi trường, người nông dân có thể phải đối mặt với trách nhiệm pháp lý nghiêm khắc hơn, thậm chí có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Sau khi nắm rõ được luật sử dụng nước, gia đình ông Trương đã bày tỏ sự đồng thuận tuân thủ theo quy định nhà nước. Đồng thời đóng tiền nộp phạt và làm thủ tục để được tiếp tục khai thác giếng nước. Việc sử dụng khai thác và sử dụng giếng nước trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt không sai nhưng cần có sự quản lý, đồng thuận của chính quyền.