Tờ Telegraph (Anh) ngày 8/10 đưa tin, Nga đã phải đối mặt với hàng loạt lệnh trừng phạt từ phương Tây sau khi phát động chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine. Tuy nhiên, nền kinh tế của họ đã có thể dựa vào một trụ cột chính: vàng.
Ngân hàng Trung ương Nga đã chuyển từ bán ròng vàng sang mua ròng vào năm 2006, và đã gây dựng được một trong những kho dự trữ vàng lớn nhất thế giới. Dự trữ vàng là một phần trong kế hoạch của Tổng thống Nga Vladimir Putin nhằm xây dựng một nền kinh tế "pháo đài" bất khả xâm phạm trước các lệnh trừng phạt.
Kế hoạch này đã mang lại thành quả đáng kể trong những tuần gần đây sau khi giá vàng tăng vọt. Giá vàng thỏi đã tăng vọt qua mốc 4.000 USD một ounce lần đầu tiên vào ngày 8/10, nâng mức tăng từ đầu năm đến nay lên hơn 50%. Đợt tăng giá này giúp định giá kho dự trữ 2.326,5 tấn vàng của Nga ở mức hơn 302 tỷ USD.
Dự trữ vàng là một phần trong kế hoạch của Tổng thống Nga Vladimir Putin nhằm xây dựng một nền kinh tế "pháo đài" bất khả xâm phạm trước các lệnh trừng phạt. Ảnh: Reuters
Theo các chuyên gia, đợt tăng giá vàng gần đây nhất được thúc đẩy bởi những lo ngại về bong bóng cổ phiếu trí tuệ nhân tạo (AI), lo ngại về việc Chính phủ Mỹ đóng cửa và việc Thủ tướng Pháp Sébastien Lecornu bất ngờ từ chức.
Tuy nhiên, giá vàng đã tăng mạnh trong những năm gần đây. Giá vàng đã tăng gấp đôi kể từ cuối năm 2023, và tăng vọt 841% kể từ đầu năm 2006, khi Nga bắt đầu tích lũy vàng.
Theo dữ liệu từ Hội đồng Vàng Thế giới, Ngân hàng Trung ương Nga đã tăng cường đáng kể việc mua vàng vào năm 2014 - thời điểm Moscow sáp nhập Crimea. Ngân hàng này đã mua 1.258 tấn vàng trong 5 năm tiếp theo, giúp Nga trở thành quốc gia sở hữu kho dự trữ vàng lớn thứ sáu trên thế giới.
Giờ đây, khi đối mặt với tình trạng bị phương Tây cô lập, Nga lại đang kiếm bộn tiền. Quốc gia này là một trong hai nước bán ròng vàng trong tháng 8 năm nay. Nga đã bán ra hơn 3 tấn vàng thỏi, thu về khoảng 441 triệu USD, trong nỗ lực tài trợ cho cỗ máy chiến tranh của mình. Hội đồng Vàng Thế giới cho biết việc Nga bán vàng "có thể liên quan đến chương trình đúc tiền xu".
Xung đột Nga - Ukraine góp phần đẩy giá vàng lên cao
Vàng theo truyền thống được coi là nơi trú ẩn an toàn trong thời kỳ hỗn loạn. Ewa Manthey – chuyên gia phân tích hàng hóa của tập đoàn tài chính ING (Hà Lan) - cho biết "đợt tăng giá lịch sử" của vàng được thúc đẩy bởi các cuộc xung đột ở Trung Đông và Ukraine. Giá vàng đã tăng 111% kể từ thời điểm Nga phát động chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine vào tháng 2/2022.
“Động thái tăng giá của vàng được thúc đẩy bởi hai yếu tố, thứ nhất là sự gia tăng đáng kể trong hoạt động mua vào của các ngân hàng trung ương kể từ cuộc xung đột Ukraine và thứ hai là động lực gần đây hơn từ các nhà đầu tư bán lẻ, nơi chúng tôi đã chứng kiến sự gia tăng đáng kể dòng vốn đổ vào các quỹ ETF [quỹ hoán đổi danh mục]”, Eren Osman - chuyên gia phân tích của ngân hàng tư nhân Arbuthnot Latham (Anh) - cho biết.
Telegraph đưa tin, xung đột Nga - Ukraine là một trong vô số cuộc khủng hoảng đã xảy ra trên thế giới trong những năm gần đây, từ đại dịch COVID-19 đến chiến tranh thương mại của do Tổng thống Mỹ Donald Trump phát động và những lo ngại về mức nợ công gia tăng.
“Các quỹ và nhà quản lý dự trữ toàn cầu muốn có một hàng rào phòng vệ trước sự liều lĩnh về tài chính, sự mất giá tiền tệ và chính sách khó lường của chính phủ, và vàng nằm ngay trung tâm của sự biến động đó”, Chris Weston - nhà phân tích tại công ty môi giới Pepperstone (Australia) - cho biết.
Giá vàng cũng tăng vọt khi lãi suất bắt đầu giảm trên toàn thế giới sau một thời gian tăng mạnh sau đại dịch COVID-19. Rất nhiều nhà đầu tư dự đoán rằng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) sẽ cắt giảm lãi suất trong tháng này. Lãi suất thấp hơn làm suy yếu đồng USD, khiến nó trở nên rẻ hơn đối với những người mua vàng không sử dụng đồng USD.
Tai Wong - một nhà giao dịch kim loại độc lập - nói với hãng tin Reuters (Anh) rằng: “Hiện tại, có rất nhiều niềm tin vào giao dịch này [giao dịch vàng] đến nỗi thị trường sẽ hướng đến con số tròn tiếp theo, tức là 5.000 USD, với khả năng FED sẽ tiếp tục hạ lãi suất.”
“Sẽ có một số trở ngại, chẳng hạn như một thỏa thuận ngừng bắn lâu dài ở Trung Đông hoặc Ukraine, nhưng các động lực cơ bản cho giao dịch, nợ công khổng lồ và ngày càng tăng, đa dạng hóa dự trữ và đồng USD yếu hơn, khó có thể thay đổi trong trung hạn”, Wong nói.
Kho dự trữ 2.326,5 tấn vàng của Nga hiện có giá trị hơn 302 tỷ USD. Ảnh: Reuters
Theo Telegraph, Nga không phải là quốc gia duy nhất hưởng lợi từ sự tăng giá vàng. Trung Quốc cũng đã tăng mạnh dự trữ vàng trong những năm gần đây và sở hữu kho dự trữ lớn thứ bảy thế giới.
Trong khi đó, Mỹ vẫn là quốc gia nắm giữ vàng lớn nhất thế giới với 8.133 tấn, hiện trị giá 1,04 nghìn tỷ USD Mỹ. Đây là lần đầu tiên dự trữ vàng của một quốc gia vượt ngưỡng một nghìn tỷ USD.
Tổng thống Mỹ Trump đã liên tục gây áp lực kinh tế lên Nga trong những tháng gần đây nhằm gây sức ép buộc Moscow phải đàm phán hòa bình. Tuy nhiên, theo các ngân hàng lớn nhất tại Phố Wall, Tổng thống Nga Putin vẫn có thể trông cậy vào việc giá vàng tăng trong một thời gian tới.
Tuần này, ngân hàng đầu tư Goldman Sachs (Mỹ) dự báo giá vàng thỏi sẽ đạt 4.900 USD một ounce vào tháng 12 năm sau, tăng so với ước tính trước đó là 4.300 USD.