Ẩm thực Việt Nam với sự đa dạng và phong phú luôn là một trong những yếu tố hàng đầu khiến các vị khách nước ngoài, đến từ mọi quốc gia hay châu lục khác phải mê mẩn. Đặc biệt phải kể tới những món đặc sản địa phương, vùng miền, mang hương vị riêng biệt, đặc trưng của từng điểm đến. Tuy nhiên cũng có nhiều món ăn trong số đó khiến thực khách phải e dè, thậm chí đánh giá là "không phải dạng vừa".
Món ăn sau đây là một ví dụ, được Max McFarlin - chàng du khách Mỹ có niềm đam mê lớn với ẩm thực Việt, thưởng thức trong chuyến du lịch tới Hạ Long. Được biết, đây là một trong những món đặc sản nổi tiếng nhất ở miền di sản nói riêng cũng như tỉnh Quảng Ninh nói chung.
Giá thành của nó cũng không hề rẻ, gần ngang với giá của các loại hải sản như cua, ghẹ. Song sau khi thưởng thức món ăn, Max đã phải nhận xét rằng: "Đây là lần đầu và cũng sẽ là lần cuối cùng tôi ăn món này". Món ăn đang được nhắc tới chính là món sam biển.
Sam biển - món đặc sản "ngon nhất là ở Hạ Long, Quảng Ninh"
Sam biển là loài vật sống ở các vùng ven biển Việt Nam, nơi có thuỷ triều cao. Sam biển cũng chính là bắt nguồn cho câu nói "dính như sam" của người Việt, bởi trong suốt vòng đời của mình, loài vật này thường sống theo 1 cặp. Kích thước của 1 chú sam biển khá lớn, dao động khoảng 1,5 - 3,5kg/con cái - con đực nhỏ hơn, khoảng 1-2kg, bao gồm 6 chân và 4 mắt.
Ở Việt Nam nói chung hay xét ở khu vực miền Bắc nói riêng, sam biển được tìm thấy nhiều nhất ở vùng biển Quảng Ninh, đặc biệt là Quảng Yên hay Hạ Long. Chính bởi vậy, nó trở thành món độc đáo, nổi tiếng bậc nhất của địa phương này. Du khách cũng có thể tìm thấy những nhà hàng phục vụ các món sam tại nhiều nơi khác thuộc địa bàn tỉnh Quảng Ninh như Trà Cổ...
Du khách cầm thử con sam tại một cửa hàng phục vụ (Ảnh Facebook Sam Hạ Long)
Theo lời của nhiều du khách cũng như trong chính video ghi lại trải nghiệm của chàng Mỹ - Max McFarlin, sam biển thường được chế biến thành 7 loại món ăn khác nhau, sử dụng chính các bộ phận, các phần của một chú sam. Các món ăn bao gồm: Nộm sam, chân sam xào chua ngọt, chân sam rán, chả sam, thịt sam xào, riêu sam và trứng sam.
Giá thành của các món ăn cũng khá cao, tương đương với các món hải sản. Tại một cửa hàng bán sam lâu năm và nổi tiếng bậc nhất ở Hạ Long, giá dao động từ 80.000 - 250.000/món. Rẻ nhất là nộm sam, riêu sam, đắt nhất là thịt sam xào, chả sam. Lựa chọn phổ biến thường được gợi ý đó cho các thực khách khi đến các nhà hàng phục vụ sam, đó là gọi trọn combo 7 món với giá hơn 1 triệu đồng/combo.
Món ăn không phải ai cũng "hợp khẩu vị"
Trên thực tế, các món chế biến từ con sam không phải ai cũng hợp khẩu vị và không phải ai cũng yêu thích ngay từ lần thử đầu tiên. Max và cậu bạn của mình chính là những người như thế.
Phần thịt của con sam, 2 chàng trai nhận xét nó cứng hơn, khô hơn thịt cua bình thường, tuy nhiên do được xào cùng dứa, rau thơm và các loại gia vị, nước sốt, nên tổng thế khá ngon. Với phần chả sam, do là thịt được chiên rán, thay vì xào nên còn khô hơn nữa. Khi ăn thực khách sẽ chấm cùng nước mắm chua ngọt, hoặc có thể ăn kèm với lá mơ.
Biểu cảm của Max cho thấy có thể món ăn này không hợp với anh lắm. Max cảm nhận được vị cháy, nhưng không rõ phần mùi của phần chả sam. Ở món trứng sam cũng tương tự như vậy. "Hương vị của nó không như những gì tôi nghĩ", Max nói. Cuối cùng chàng trai ăn nộm sam, bún cùng với canh riêu sam. Vị chua, thanh của món canh riêu đã giúp anh dung hoà lại hương vị của tổng thể bữa ăn.
Nhưng phải khẳng định lại, Max vẫn nhận xét rằng món ăn này không hợp với mình. Anh chàng không thể ăn hết bất cứ phần nào trong combo 7 món sam, một phần vì hương vị, một phần vì trong đầu anh luôn tưởng tượng ra hình dáng ban đầu của con sam khi chưa được chế biến.
"Tại vì tôi đã biết hình dáng của con sam ban đầu như thế nào rồi nên trước khi ăn tôi cũng hơi có chút e dè", Max nói. Tuy nhiên chàng du khách Mỹ cùng dành lời khen, rằng dù ngoại hình của con sam ban đầu có phần "hơi xấu xí", song khi được chế biến và đem đến bàn ăn, nó đã trở thành những món ăn với ngoại hình vô cùng đẹp mắt.
Trái ngược với trải nghiệm của chàng du khách Mỹ Max McFarlin, nhiều thực khách khác lại chia sẻ họ rất yêu thích sam chính bởi hương vị nguyên bản, tươi và khi ăn có thể cảm nhận ngay được mùi của biển cả, hải sản rất đặc trưng. Một số khác lại nhận xét họ thích ăn sam khi chế biến với nhiều gia vị, hương vị đậm đà.
Mỗi thực khách lại có những khẩu vị khác nhau, và món ăn nào cũng sẽ "được lòng người này, mất lòng người kia". Sam cũng không phải là ngoại lệ. Song để hiểu thêm về nền văn hóa, sự đa dạng ẩm thực của địa phương, vùng miền thì khi tới du lịch tại Hạ Long nói riêng hay Quảng Ninh nói chung, sam vẫn là lựa chọn được nhiều du khách ưu tiên.
Bên cạnh sam, nếu có chuyến du lịch tới miền di sản Hạ Long vào thời gian tới, du khách có thể tham khảo thêm một số món đặc sản khác như bún cù kỳ, chả mực, cháo hàu sữa, ruốc tôm khô hay sá sùng...