Năm 2021, cảnh sát thành phố Phủ Điền, tỉnh Phúc Kiến (Trung Quốc) đã phá thành công một vụ án liên quan đến tội phạm mạng. Mục tiêu mà những đối tượng xấu này hướng đến chính là các cá nhân và shop kinh doanh online. Theo đó, đã có 1.200 trường hợp ''mắc bẫy'' gây ra tổng thiệt hại hơn 3 triệu NDT (Khoảng 9,7 tỷ đồng).
Hàng nghìn cửa hàng online bị tống tiền
Vương Chính Lượng - một thành viên của đội đặc nhiệm Lữ đoàn an ninh mạng thuộc Văn phòng Cảnh sát Tiên du cho biết, đã nhận được nhiều cuộc gọi từ các chủ shop online trình báo về việc hoạt động kinh doanh của họ bị quấy phá. Những người này cho biết, nhiều người cố tình đặt đơn số lượng lớn rồi đòi hoàn trả vì nhiều lý do không chính đáng, gây cản trở cho quá trình kinh doanh của shop.
Nắm được thông tin, một đội đặc nhiệm đã được thành lập để điều tra sự việc. Cảnh sát phát hiện ra nhiều tài khoản trên sàn TMĐT có hành vi mua sắm bất thường. Cụ thể, những tài khoản này đã đặt một lượng lớn đơn hàng trên các sàn TMĐT, sau khi nhận hàng liền đưa ra những đánh giá tiêu cực về sản phẩm và yêu cầu phía shop hòa lại tiền. Bằng nghiệp vụ chuyên môn, cảnh sát đã nắm được động cơ, mục đích và cơ cấu của băng nhóm này. Họ nghi ngờ những đối tượng này đang thực hiện hành vi tống tiền hướng tới các cá nhân và shop bán hàng online.
Vào tháng 10 năm 2021, nhóm nghi phạm gồm 15 người này, đứng đầu là Lưu đã bị lực lượng cảnh sát bắt giữ. Tại cơ quan chức năng, Lưu khai nhận đã thành lập một nhóm lấy tên là ''Đội thực thi pháp luật ngầm", đồng thời tuyển thêm nhiều thành viên để thực hiện hành vi tống tiền. Theo đó, Lưu cùng đồng đội tiến hành đặt hàng tại các shop online, sau đó viết những đánh giá tiêu cực về sản phẩm và dịch vụ để yêu cầu shop hoàn tiền.
Vạch trần hành vi phạm tội
Theo cảnh sát, đối tượng mà nhóm của Lưu nhắm đến là những cửa hàng online mới mở, chưa nhận được giấy chứng nhận ủy quyền thương hiệu hay đang gặp khó khăn trong việc xử lý hàng tồn kho. Mục tiêu của Lưu là gây áp lực lên phía người bán bằng những bình luận tiêu cực, thậm chí còn mang tính khiếu nại, tố cáo hoạt động kinh doanh của họ. Từ đó, nếu muốn xóa những bình luận này, người bán sẽ phải trả cho chúng một khoản tiền dao động từ vài trăm NDT đến vài nghìn NDT.
Một chủ cửa hàng kinh doanh online cho biết, lý do nhiều chủ shop lo sợ khi bị những đối tượng này tống tiền chính là số lượng đáng giá tiêu cực sẽ ảnh hưởng rất lớn đến uy tín của shop, thậm chí còn có thể bị sàn TMĐT và bộ phận giám sát thị trường phạt. Được biết, một số cửa hàng đã bị những đối tượng này tống tiền nhiều lần, dẫn đến thiệt hại hàng chục nghìn NDT. Chỉ trong vòng 10 tháng hoạt động, đã có hơn 1.200 trường hợp bị nhóm của Lưu tống tiền với tổng thiệt hại lên đến 3 triệu NDT.
Cảnh sát cho biết, độ tuổi trung bình của băng nhóm tội phạm này là dưới 18 tuổi. Trong đó, đối tượng cầm đầu là Lưu mới chỉ 18 tuổi, còn lại đều là trẻ vị thành niên chưa tốt nghiệp cấp 3, thậm chí còn đang là học sinh cấp 2. Cũng theo cảnh sát, người trong độ tuổi này chưa thể nhận thức chính xác về hành vi của mình nên dễ bị xúi giục để phạm tội. Nhiều trẻ vị thành niên trong nhóm này không biết bản thân đang vi phạm pháp luật cho đến khi bị bắt giữ. Do đó, các đối tượng đều đã được thả tạm thời để chờ xét xử.
Theo Lý Thuyền Văn - Giám đốc điều hành của Công ty Luật Oken Bắc Kinh, khi gặp phải hành vi tống tiền, những người làm việc trong lĩnh vực thương mại điện tử nên báo cho sàn TMĐT hoặc trình báo với cảnh sát để kịp thời ngăn chặn và xử lý. Ngoài ra, người bán cũng cần hiểu rõ luật, quyền và lợi ích của bản thân trong quá trình kinh doanh để phòng tránh trường hợp tương tự xảy ra.
Theo Toutiao