Tổng thống Mỹ Donald Trump mới đây thông báo, Israel và Sudan đã chấp thuận bình thường hóa các mối quan hệ ngoại giao, đồng thời đánh giá đây là một “chiến thắng to lớn đối với hòa bình trên thế giới”. Trong bối cảnh cuộc đua bầu cử tổng thống đang bước vào giai đoạn nước rút, thì một thành công về chính sách đối ngoại có thể giúp nhà lãnh đạo Mỹ ghi điểm đối với những cử tri còn do dự.
Phát biểu tại phòng Bầu dục, Tổng thống Donald Trump hôm qua (23/10) tuyên bố, hai nước cựu thù đã nhất trí hướng tới hòa bình. Ông đồng thời khẳng định, ít nhất 5 quốc gia Arab khác cũng muốn bình thường hóa quan hệ với Israel và chờ đợi Saudi Arabia sớm có bước tương tự.
“Tôi muốn chúc mừng Israel và Sudan vì đã nhất trí tạo dựng hòa bình sau nhiều năm mâu thuẫn. Đây là quốc gia thứ 3 trong năm nay quyết định bình thường hóa quan hệ với Israel dưới sự thúc đẩy của Mỹ và sắp tới sẽ có thêm nhiều quốc gia khác có bước đi tương tự. Trong những tuần tới họ sẽ gặp nhau để đàm phán về các thỏa thuận hợp tác về nông nghiệp, công nghệ, hàng không..., điều mà các bạn đã được chứng kiến với Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất và Bahrain gần đây”.
Trước đó, nhà lãnh đạo Mỹ đã có cuộc điện đàm với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu và Thủ tướng Sudan Abdallah Hamdok. Nhà lãnh đạo Sudan đã cảm ơn Tổng thống Donald Trump vì quyết định rút nước này ra khỏi danh sách những quốc gia hỗ trợ khủng bố, giúp mang lại những tác động kinh tế to lớn. Theo ông Abdallah Hamdok, Sudan đang nỗ lực tạo dựng các mối quan hệ ngoại giao phục vụ tốt nhất cho lợi ích người dân. Về phần mình, Thủ tướng Israel Netanyahu tuyên bố, nhờ vai trò lãnh đạo của Mỹ, nước này đang ngày càng mở rộng vòng tròn hòa bình.
Việc Nam Sudan đồng ý bình thường hóa quan hệ với Israel là một sự thay đổi lớn về lập trường, điều mà cách đây chỉ vài tháng nước này vốn bác bỏ mạnh mẽ. Vốn đang bị đối thủ đảng Dân chủ Joe Biden dẫn trước trong các cuộc thăm dò dư luận cả ở cấp quốc gia và tại các bang chiến lược, Tổng thống Donald Trump hôm qua đã liên tục có những phát biểu và đăng tải các dòng tweet hoan nghênh chiến thắng mà ông cho là ngoạn mục không chỉ đối với nước Mỹ, mà còn đối với hòa bình thế giới.
Chính quyền Palestine ngay ngày hôm qua đã ra tuyên bố lên án và bác bỏ thỏa thuận bình thường hóa quan hệ giữa Sudan và Israel. Tuyên bố nhấn mạnh, con đường đến hòa bình toàn diện và đúng đắn phải dựa trên luật pháp quốc tế, các nghị quyết quốc tế, những tham vấn rõ ràng theo cách dẫn tới chấm dứt sự chiếm đóng của Israel trên các vùng đất Palestine. Trong khi đó, thư ký Hội đồng Cách mạng Phong trào Fatah chỉ trích, đây là một quyết định gây nguy hại cho người dân Palestine và cuộc đấu tranh chính đánh nhằm đạt được một nhà nước Palestine độc lập và chủ quyền.
“Đây là một quyết định gây nguy hại cho người dân Palestine và sự nghiệp chính đáng của chúng tôi khi chỉ khuyến khích những hành vi chiếm đóng trái phép và bác bỏ các quyền chính đáng của Palestine. Không chỉ thế, thỏa thuận cũng gây tổn hại đến lợi ích quốc gia của Sudan, lợi ích của toàn thể người dân Arab trong khu vực. Điều này chắc chắn chỉ phục vụ cho tham vọng chính trị của Mỹ và Israel”.
Trên thực tế, những tuần vừa qua, chính quyền Tổng thống Donald Trump đã không ngừng gia tăng sức ép đối với Nam Sudan nhằm đạt được thỏa thuận bình thường hóa quan hệ trước khi diễn ra cuộc bầu cử Tổng thống vào ngày 3/11. Ngay trước thông báo về thỏa thuận, Nhà Trắng cho biết, Tổng thống Donald Trump sẽ rút Sudan ra khỏi danh sách các nước hỗ trợ khủng bố, vốn là một rào cản cho sự phát triển kinh tế của nước này./.